با صبر بر سایر مومنین عبادت کن
به قلم: محمد اسامه
رسول الله صلى الله عليه وسلم می فرمایند: واعلمْ أنَّ النصرَ معَ الصبرِ وأنَّ الفرجَ معَ الكربِ وأنَّ معَ العسرِ يسرًا.[۱] یعنی و بدانکه بی گمان نصرت و یاری خدا با صبر و شکیبایی حاصل می شود و گشایش با سختیی است و با سختی آسانی است.
از جمله معانی که ضمن معنای صبر در دارالاسلام قرار می گیرد صبر در برابر امیر و مسئولی از دارالاسلام هست صبر کردن بر اطاعت از او در سختی و صبر کردن بر پیروی از او در تحمل کارهای اجباری و تحمل اطاعت از او ولو اینکه چیزی را برای خودش بگزیند و به زیر دستان خود ندهد ، رسول الله صلى الله عليه وسلم می فرماید : «﴿ مَنْ رأى مِنْ أَمِيرِهِ شَيْئًا يَكْرَهُه فَلْيَصْبِرْ ﴾» کسیکه از امیر خود چیزی را ببیند که موجب کراهت اوست صبر پیشه کند.
از مهمترین ویژگیهایی که ضمن مساله صبر است تحمل اذیت و آزار برادران و رفیقان اهل جماعت است چرا که دارالاسلام و جماعت محل تجمع مسلمانان در سطوح تربیتی متفاوتی میباشد که بعضی از آنان به خویشتن ستم می کنند و برخی دیگر میانه روند و برخی در پرتو توفیقات الهی در انجام کار خیر پیشتازند و بایستی همه ی آنان به خاطر این مصلحت شرعی علیا که وحدت و اهل جماعت شدن و پرهیز از تفرق است با همدیگر هم زیستی کنند .
پس به آنکه به خویشتن ستم روا می یاری توصیه میکنیم که در مورد خود و برادرانش تقوای خدا را رعایت کند و همه را توصیه میکنیم که در مقابل اذیت برادرانشان صبر و شکیبایی پیشه کنند، رسول الله – صلى الله عليه و سلم – می فرماید: «﴿ المؤمن الذي يخالط الناس ويصبر على أذاهم خير من الذى لا يخالط الناس ولا يصبر على أذاهم ﴾». یعنی ( مؤمنی که با مردم آمیخته میشود و آزار و اذیت آنان را تحمل میکند بهتر از آن مؤمنی است که با مردم آمیخته نمیشود و اذیت آنان را تحمل نمی کند. این صبر از اوصاف متقیان است چنانکه خداوند متعال می فرماید: ﴿ والْكَاظِمِينَ الغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنْ النَّاسِ وَاللهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ } ، یعنى 🙁 و خشم خود را فرو می خورند و از مردم گذشت می کنند ، و خداوند ( هم نیکو کاران را دوست میدارد. علاوه بر اجری که مسلمان بوسیله ی صبر بر اذیت برادرانش کسب می کند فایده ی دیگری وجود دارد که با مخالطت با مردم بدان دست پیدا می کند و آن هم آشنایی با آفات و معایب نفس خویش است لذا کسیکه زود خشمگین می شود و زود از کوره در میرود نمیتواند این آفت اخلاقی خود را کشف کند تا اینکه با مردم قاطی شود و مورد اذیت آنان قرار گیرد، اگر این کار را انجام دهد آفات نفس خویش را پیدا میکند و سعی در اصلاح آن خواهد داشت و همینطور بسیاری از آفتهای نفسانی جز با مخالطت با مردم نمی توان آنرا دریافت.
مخصوصا خواستم نسبت به این مورد هشدار بدهم چون بسیاری از مسلمانان نسبت به اذیت و آزار دشمنان شکیبا هستند اما در مقابل برادرانشان و اذیت آنان بردبار نیستند، اما صبر بر اذیت برادران واجب است، و ما با صبر بر دیگران عبادت میکنیم و اجر و ثواب را از خداوند منان امید داریم.
[۱] السخاوي، المقاصد الحسنة:۱۸۸