وظایف سفیران و فرستادگان حکومت پیامبر خاتم (۹۲)
بر گرفته از کتاب روابط متقابل اسلام و دین سکولاریسم
مؤلف: ابوحمزه المهاجر هورامی
پیامبر خاتم صلی الله علیه وسلم نمایندگان و سفرای خود را از شخصیتهای بارز اصحاب خویش انتخاب می کرد و آگاهی، فراست، ذکاوت، علم و تقوا عمده ترین خصلتها و صفات مورد نظر ایشان در انتخاب نمایندگان بود. برخی از این نمایندگان برای مدتی کوتاه و گاه برای مدتهای طولانی به میان قبایل و اقوام فرستاده می شدند.
می‌توان مهم‌ترین وظایف سفیران و فرستادگان حکومت پیامبر خاتم را در موارد زیر خلاصه نمود:
- دعوت به اسلام
- مذاکره صلح و ترک مخاصمه با دشمن
- مذاکره در باب مبادله اسیران جنگی، پس از خاتمه جنگ
- مذاکره در مورد انعقاد قراردادهای مربوط به غرامت
- مذاکره در جهت ایجاد حسن تفاهم و جلب دوستی و انعقاد پیمان همکاری در زمینه‌های مختلف با کشور محل مأموریت .[۱]
از سوی دیگر، اصل مصونیت سفیران در دیپلماسی پیامبر خاتم صلی الله علیه وسلم مورد توجه جدی قرار گرفته است که به لحاظ نظری، می‌توان آن را در چارچوب عقد امان، مورد ملاحظه قرار داد؛ به‌طوری که رسول خدا در نامه‌های خود به سران گروهها و قبایل، اعلام می‌کردند که اگر آنان با مسلمانان وارد جنگ نشوند در امان هستند[۲] . از جمله در موردی فرمودند: «لا یقتل الرسل و لا الرهن»؛ فرستادگان و گروگانها کشته نمی‌شوند که نمونه آن ماجرای «مسیلمه کذاب» بود که حضرت در پاسخ فرمودند: «اگر این‌گونه نبود که پیک را نباید کشت، شما را گردن می‌زدم» .[۳]
[۱] غلامحسین زرگری نژاد، تاریخ تحلیلی اسلام، قم: آیت عشق، ۱۳۸۳٫، ص۲۳
[۲] عباسعلی عظیمی شوشتری، حقوق بین‌الملل اسلام، تهران: نشر دادگستر، ۱۳۸۶٫ ص۱۲۶
[۳] محمد فراشبندی علیمردان ؛ پیامبر شمشیر نیست، تهران: انتشارات اسلامی، ۱۳۵۸٫ ص۷۲