خوا یانی چی و چی بۆته خوا …..
خوا : بریتیه له‌و سه‌رچاوه‌یه‌ی كه مه‌نهه‌جی ژیانت لێ وه‌رگرتوه ، یاخود یه‌كێك له عیباده‌ته‌كانت بۆ ئه‌نجام داوه، جا ئه‌و خوایه خوای حه‌ق بێت یان باطل.
خوای حه‌ق : بریتیه له الله كه تۆ و هه‌موو بونه‌وه‌ری دروست كردوه هه‌موو گه‌ردوون ئه‌و خاوه‌نێتی و رزقی ئه‌دا و به‌ریوه‌ی ئه‌بات هه‌ر ئه‌و خوایه‌یه كه تۆی ژیاندوه تۆش ئه‌مرێنێ و زیندووت ئه‌كاته‌وه و به‌هه‌شت و دۆزه‌خی به‌ده‌سته و خاوه‌نی توانای ڕه‌هایه به‌سه‌ر هه‌موو شتێكدا ، كه‌واته خوایه‌ك خاوه‌نی ئه‌و هه‌موو گه‌وره‌ییه و ده‌سه‌لاته بێت ، هه‌ر ئه‌و خوایه‌شه شایسته‌ی ئه‌وه‌یه بپه‌رسترێ و گێڕایه‌ڵی بكرێ بۆیه ئه‌و خوایه كه الله یه به‌رنامه‌و ڕیباز و شه‌ریعه‌تی بۆ داناوی كه ئیسلامه فه‌رمانیشی پێ كردووی هه‌موو عیباده‌ته‌كان ته‌نها بۆ ئه‌و ئه‌نجام بده‌ی.
مامۆستا ناسری سوبحانی ئه‌فه‌رمێ : “هه‌ر مه‌وجودێك نه‌یتوانی خالق بێت حه‌قییشی نیه(ئامر)بێت، ده‌بێت الله ئامر بێت كه خالقه، خۆی هه‌رشتێكی دروست كردوه به‌پێی ئه‌ندازه‌و كه‌یفیه‌تێكی دیاریكراو دروستی كردوه خۆی كێشه‌و گیروگرفتی ئه‌م موجوداته ده‌زانێ، خۆی چۆنیتی به‌ریوه‌بردنیان ده‌زانێ،كه‌وابوو كه‌سی تر جگه‌له‌و حه‌قی فه‌رمانڕه‌وایی نیه .
خوای ناحه‌ق یش (باطل) : بریتیه له‌هه‌موو ئه‌و رێچكه‌و ریباز و به‌رنامه‌و عیباده‌تانه‌ی كه له‌لایه‌ن غه‌یری الله وه دانراوه، وه‌ك ”
۱- (خوو ونه‌ریته‌كان) كه زۆربه‌ی كوفره حه‌لال حه‌رام كردنی تیایه‌و حه‌رام حه‌لال كردنی تیایه گۆرینی حوكمی خوایه تیایه به‌شتی تر كه بۆخۆی بۆته خواو خه‌ڵكیش ئه‌یپه‌رستی به‌وه‌ی كه جێ به‌حێی ئه‌كات و به‌ناوی عه‌یبه لێی لانادات ئه‌ڵێ عاده‌ته!!
۲- ( ده‌ستوور ) كه كتومت وه‌كو شه‌رع و دین وایه و نوسراوه‌ته‌وه رێوشوێن دیاری كردنی تیایه و حه‌لال و حه‌رام كردنی تیایه له ژێر ناوی رێپێدان و قه‌ده‌غه‌كردن و سزادان و فه‌رزكردن ، به‌بێ گه‌رانه‌وه بۆ شه‌رعی خواو وه‌رگرتن لێی
ــئه‌وكه‌سانه‌ی ئه‌و ده‌ستوره‌یان نوسیوه‌ته‌وه و به‌شداریان تیاكردوه له‌نوسینه‌وه‌ی ئه‌وا سیفه‌تی خوایان داوه به‌خۆیان بونه‌ته خوا چونكه ته‌نها ئه‌وه مافی الله یه ، ئه‌وانه‌شی ده‌نگیان بۆداوه : وه‌ك ئه‌وه وایه بڵین دینی الله مان ناوێ ئه‌م دینه تازه‌یه‌مان ئه‌وێ و ئیعتیرافیان كردوه به‌خوایه‌كی تر جگه له الله كه ئه‌وانه‌ن كه ده‌ستوره‌یان نوسیوه‌ته‌وه.
۳- (یاسادانان) : كه ئه‌وه‌ش خۆی له ئه‌نجومه‌نی نوینه‌ران یاخود په‌رله‌مان كه ده‌بینیته‌وه كه‌سه‌ره‌كیترین سیفه‌تی ئه‌ندامه‌كانی مافی یاسادانانیان پیدراوه ، ئه‌وه‌شمان زانی كه مافی یاسادانان ته‌نها مافی الله یه كه دایناوه له قورئان و سونه‌ت كه ئه‌فه‌رمێ (الا له الخلق والامر ) (ان الحكم الا لله)( ام لهم شركاء شرعوا لهم من الدین مالم یأذن به الله) (الله یحكم ولامعقب لحكمه) به‌لام ئه‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانانه رازی نین الله به‌ته‌نها ئه‌و مافه‌ی هه‌بێ هه‌ستاون خۆیان چواندوه به خواو ئه‌و مافه‌ی خوایان له الله سه‌ندۆته‌وه و بۆخۆیان ده‌ستیان كردوه به ئه‌نجمدانی خوایه‌تی به‌یاسادانان حه‌لال حه‌رام كردن و حه‌رام حه‌لال كردن و شت فه‌رزكردن و حوكم ده‌ركردن هه‌ر رۆژه‌و به‌شێوه‌یه‌ك به سزایه‌ك سه‌رپێچیكاره‌كانی سزا ئه‌ده‌ن ، ئه‌و خه‌ڵكه‌شی ده‌نگی پێداون به‌سی نه‌بوه ته‌نها الله خوای بێ بۆیه ئه‌و خواوه‌ندانه هه‌ڵئه‌بژێری بۆپۆستی خوایه‌تی كه له په‌رستگای په‌رله‌مان په‌یره‌و ئه‌كرێ.
۴- (حیزب وبه‌رنامه‌كه‌ی) كه ئه‌ویش شه‌ریعه‌ت و ریبازێك و به‌رنامه‌یه‌كی بۆخۆی نوسیوه وه‌كو خوا پاشان بانگی خه‌لك ئه‌كات بۆ شوێنكه‌وتنی ئه‌و خه‌ڵكه‌شی شوێنی كه‌وتون بونه‌ته عه‌بدی به‌بێ ئه‌وه‌ی هه‌ر گوێ بده‌نه شه‌ریعه‌ت و دینی خوا فه‌رمانی چیان پێ بكه‌ن به‌قسه‌ی ئه‌كه‌ن و خوێنی خۆشیان بۆ ئه‌رێژن وه‌كو ئاشكرایه به‌شه‌و و به‌رۆژ زیكری ئه‌كه‌ن.
۵- (په‌یمانی نه‌ته‌وه یه‌كگرتوه‌كان ) كه ئه‌ویش خوایه‌كه و كۆمه‌لێ قانون و یاسای دارشتوه ده‌وله‌ته‌كان و حیزب و لایه‌نه‌كان له‌كاتی بوونی كێشه‌كان نێوانیان په‌نای بۆ ئه‌به‌ن. وه‌كو چۆن موسلمانان له‌كاتی ناخۆشیه‌كان په‌نا بۆ الله ئه‌به‌ن و ئه‌گه‌رێنه‌وه بۆ دینه‌كه‌ی .خوای گه‌وره‌ش ئه‌فه‌رمێ (فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا) ( ( وما كان لمؤمن ولا مؤمنة إذا قضى الله ورسوله أمرا أن يكون لهم الخيرة من أمرهم )
۶- ( دادگاكان محكمه) بریتیه له‌وشوێنه‌ی كه ئینسانه خواكان ئه‌و دین و به‌رنامه‌یه‌ی بۆخۆیان نوسیویانه‌ته‌وه له‌وێ حوكمی پێ ئه‌كه‌ن و كێشه‌كانیانی پێ چاره‌سه‌ر ئه‌كه‌ن و عه‌بده‌كانیشیان ئه‌گه‌ڕێننه‌وه بۆلای تاحوكمیان بكات كیشه‌كانیان چاره‌سه‌ربكات ئیتر هه‌موویان ئه‌و دینه په‌یره‌و ئه‌كه‌ن پاڵی لێ ئه‌ده‌نه‌وه.
۷- (خزمایه‌تی) لای زۆربه‌ی خه‌ڵك خزمایه‌تیش بۆته بتێك ئه‌په‌رسترێ به‌و مانایه‌ی مادام خزممه و له نه‌وه پشت و كه‌سی منه ئیتر خۆشیم ئه‌وێ و سه‌ری ئه‌خه‌م هه‌رچه‌نده كافریش بی كێشه نیه هه‌ر هاتوچۆی ئه‌كه‌م ڕیزی ئه‌گرم مافی هه‌یه و په‌یوه‌ندی له‌گه‌ل نابچرم مادام خزممه قه‌ت پشتی به‌رناده‌م و پێم ناخۆشه فلانه كه‌سم هه‌رچه‌نده كافریش بێ قسه‌ی پێ بوترێ به‌ناشرین باسبكرێ .
۸- (بیری نه‌ته‌وایه‌تی) ئه‌ویش خوایه‌كی تره‌و زۆر ئه‌یپه‌رستن وه‌ك كوردایه‌تی یان عه‌ره‌بایه‌تی یان توركایه‌تی..بۆ نموونه تۆ كوردی ئیتر واجبیان كردوه ئه‌بێ كوردت خۆشبوێ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كورده جا ئه‌و كورده له‌سه‌ر دینی حه‌قه یان نا موسلمانه یان كافره الله ئه‌په‌رستێ یان شه‌یتان به‌ئه‌خلاقه یان بێ ئه‌خلاق زالمه یان دادپه‌روه‌ر ئه‌وانه گرنگ نیه مادام كورده ئیتر هه‌موو مافێكی هه‌یه ئه‌بێ به‌رگری لێبكه‌وسه‌ریبخه‌ی وه ئه‌شبێ رقت له‌غه‌یری كورد ببیته‌وه له‌به‌رئه‌وه‌ی كه كورد نیه جا خوایه كرد باشترین دینی ئه‌بوو باشترین ره‌وشت و چاكه‌ی ئه‌بوو نابێت خۆشیت بوێ و سه‌ریبخه‌ی و به‌رگری لێ بكه‌ی مادام له‌گه‌ل كوردێكدا كیشه‌ی هه‌یه ئه‌گه‌رچی كورده‌كه‌ش سته‌مكاربووبێ!!!
۹- (بیری نیشتیمانی) واته تۆ نیشتیمانه‌كه‌ت خۆشبوێ له‌به‌رئه‌وه‌ی تیایدا له‌دایك بویته ئه‌بێت له پیناو ئه‌و نیشتیمانه‌شدا گیان و مالت بكه‌یته قوربانی وه هه‌موو مافێكیشت هه‌یه مادام تۆ خه‌ڵكی ئه‌و نیشتیمانه‌ی ئه‌بێ نیشتیمانه‌كه‌ت له‌سه‌رووی هه‌مووشتێكه‌وه بێو به‌پیرۆزی بزانی و سوێندی پێ بخۆی به‌هۆیه‌وه رق و دۆستایه‌تی دروست بكه‌ی. ئه‌م یاسایه‌ش خواوه‌نده ئینسانه‌كان دایانناوه و كردویانه به‌بتێك ئه‌په‌رسترێ له ولاتی ئیمه.
به‌لام له ئیسلامدا نیشتیمان: بریتیه له هه‌موو زه‌وی چونكه هه‌موو زه‌وی ته‌نها الله دروستی كردوه و ته‌نها الله خاوه‌نێتی وه ته‌نها الله مافی ئه‌وه‌ی هه‌یه پێت بلێ چۆن مامه‌له بكه له‌گه‌ل ئه‌و شوێنه‌دا كه لێی له‌دایك بووی بۆیه نیشتیمانی موسلمان ئه‌و شوێنه نیه كه‌تیایدا له‌دایك بوه به‌ڵكو ئه‌و شوینه‌یه كه به‌رنامه‌ی خوای گه‌وره‌ی تێدا ته‌تبیق ئه‌كرێ بۆیه كاتێك خوای گه‌وره فه‌رمانت پێ ئه‌كات ئه‌و شوینه ی كه لێی له‌دایك بووی حاشای لێ بكه‌ی و به‌جێی بێڵێ كاتێك نه‌توانی و دینكه‌ی خوای تێدا په‌یره‌و نه‌ئه‌كرا كۆچ بكه‌ی بۆ ئه‌و شوێنه‌ی كه دینی خوای تێدا ته‌تبیق ئه‌كرێ ئائه‌وه نیشتیمانی تۆیه نه‌ك نیشتیمانێك كه‌كوفر داگیری كردوه و بۆگه‌نی كردوه ناهێڵن خوای حه‌قی تیابپه‌رسترێ به ته‌واوی.
۱۰- (سنوری ولاتان سایكسبیكۆ) جاران خاكی موسلمانان كه نیوه‌ی سه‌رزه‌وی زیاتری گرتبۆوه ته‌نها یه‌ك ولات بوو یه‌ك ده‌وله‌ت بوو چونكه هه‌مووی یه‌ك سه‌ركرده‌و یه‌ك به‌رنامه به‌ریوه‌ی ئه‌برد كه دینی خوابوو به‌لام كاتێ داگیركه‌ران هاتن پارچه‌پارچه‌یان كردوو هه‌ر به‌شه‌یان به‌خشی به‌یه‌كێك له به‌كرێگیراوه‌كان خۆیان سنوریان بۆكێشاو ئالای ره‌گه‌زپه‌رستی و نه‌توایه‌تی نیشتمان په‌رستیان پێدا تابوه نه‌خۆشیه‌كی كوشنده هه‌موو موسلمانانی گرته‌وه دینه‌كه‌ی خۆیانی له‌بیربرده‌وه هه‌ستان خۆشه‌ویست و رق یان له‌سه‌ر ولات دروست كرد هه‌ر كه‌سێك له ولاته‌كه‌ی ئه‌و بوایه برای بوو دۆستی بوو سته‌می لێ بكرایه به‌ده‌نگیه‌وه ئه‌چوو ، براكه‌ی تریشی كه‌كه‌وتبوه ولاتێكی تره‌وه حاشای لئ كردبوو هه‌رچه‌ن سته‌میللێبكرایه به‌ده‌نگیه‌وه ناچوو چونكه له‌سنوری ولاته‌كه‌ی ئه‌و نه‌بوو ئابه‌م جۆره ئه‌م سنورانه‌ش كراوه‌ته بتێك و ئه‌په‌رسترێ دووبه‌ره‌كی ئاژاوه و خوێن رشتن كه‌وتۆته نیوان خه‌ڵكه‌وه به‌هۆی ئه‌م سنورانه.
۱۱- (ئالای ولات یاخود حیزب) كه پێناسه‌یه بۆ به‌رنامه‌و ریباز و یاساو دینی ئه‌و ولات و حیزبه بۆیه خه‌لكیش وه‌كو ئاژه‌ل بێ ئه‌وه‌ی بیربكاته‌وه ئه‌یپه‌رستێ به‌وه‌ی زۆرجار له‌به‌ری هه‌له‌سێ به‌گه‌وره‌ی ئه‌زانێ به پیرۆزی دا ئه‌نات به خه‌تی سوور ناوی ئه‌بات بینیومانه سوجده‌ی بۆ ئه‌بات له‌سه‌ر خۆی به‌كوشت ئه‌دات به‌رزی ئه‌كاته‌وه خۆشه‌ویستی و رقایه‌تی له‌سه‌ر دروست ئه‌كات كه خواوه‌نده‌كانی ئه‌م بته‌یان بۆكێشاوه ، ئه‌شڵێت موسڵمانم وه‌ره شێت مه‌به!!!
۱۲- (عیسی ی كوری مه‌ریه‌م علیه سلام) كه پێغه‌مبه‌ر و خۆشه‌ویستی خوایه كه نه‌صرانیه‌كان وێنه‌كه‌ی خۆی و دایكیان كردۆته بتێك و ئه‌یپه‌رستن و دوای لێ ئه‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی تكایان بۆ بكات لای خوا وه ئه‌یكه‌نه كوری خوا په‌نا به‌خوا پاك و بێگه‌ری بۆ خوا . و هه روه ها پیاو صالحانی ئومه تی ئیسلامی .
۱۳- ( زانا و عابیده‌كان) : كه هه‌رشتێ فڵانه مه‌لا بیڵێ ئیتر ته‌واوه و ئه‌وه دینی حه‌قه مادام ئه‌لێ من شوێنكه‌وته‌ی قورئان و سونه‌تم یان من وام وام مادام ریشی درێژه و شه‌رواله‌كه‌ی كورته یان سه‌ربه فلانه ته‌ریقه‌ته‌یه فلانه شێخه‌یه یان فلانه زانا به‌باشی زانیوه ئیتر ته‌واو من ئه‌یكه‌مه موفتی خۆم ئه‌و چی بلێ من ئه‌وه ئه‌كه‌م ئه‌وه ته‌واوه تاقه‌تم نیه به‌دوای شتی ترا بگه‌ڕێم ئه‌وه‌شت كردۆته خوا چونكه ره‌نگه ئه‌وكه‌سه خۆی بۆخۆی كافربێ سه‌ربه‌لایه‌نێكی كوفری بێ موشریك بێ یان سۆفی بێ یان ته‌وحید هه‌ر نه‌زانێ چی یه خۆ هه‌رچی ئه‌وبلێ حه‌رامه و قه‌ده‌غه‌یه یان حه‌لاله ودروسته ئه‌وه حه‌ق بێت و راست بێت ئه‌وه كردوته‌ته خوا خۆ ئه‌و مه‌عصووم نیه له‌هه‌له خۆ ئه‌و پێغه‌مبه‌ر نیه خۆ پێغه‌مبه‌ر و خوا نه‌یانوتوه شوێن فلانه كه‌س بكه‌ون به‌ڵكو فه‌رزه له‌سه‌رت شوێنی دینی خوا بكه‌وی كه قورئان وسونه‌ته هیچ بیروباوه‌رهه‌له‌نگه‌ری تانه‌زانی به‌به‌لگه‌ی قورئان وسونه‌ت ته‌واوه یان ناته‌واوه هیچ قسه‌و كردارێك نه‌كه‌ی تا نه‌زانی به‌لگه‌ی له‌سه‌ره له قورئان وسونه‌ت یان نا ، گوێ لهم رووداوه بگره ،..وفى حديث عدى بن حاتم وهو حديث حسن طويل رواه أحمد والترمذى وغيرهما وكان قد قدم على النبى صلى الله عليه وسلم وهو نصرانى فسمعه يقرأ هذه الآية قال فقلت له أنا لسنا نعبدهم قال أليس يحرمون ما أحل الله فتحرمونه ويحلون ما حرم الله فتحلونه قال فقلت بلى قال فتلك عبادتهم.وفی الروایة قال لعدي بن حاتم في تفسير قوله تعالى: اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَاباً مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ : أما إنهم لم يعبدوهم ، ولكنهم أحلوا لهم الحرام فأطاعوهم، وحرموا عليهم الحلال فاتبعوهم أخرجه الترمذي (۵/۳۰۹۵) وأحمد من طرق، وهو حديث حسن أ.هـ
واته : عه‌دی كوری حاته‌م ئه‌فه‌رمێ : هاتم بۆلای پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم صه‌لیبیكم له‌مل بوو له ئالتوون پێی فه‌رمووم : ئه بــته لێ كه‌ره‌وه له‌ملت ، پاشان ئه‌م ئایه‌ته‌ی خوێنده‌وه { اتخذوا أحبارهم ورهبانهم أربابا من دون الله } واته زاناو عابیده‌كانی خۆیان كردونه‌ته خواوه‌ند له‌گه‌ل خوایه ، عه‌دیش ووتی : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ئێمه ئه‌وانمان نه‌كردۆته خوا ، پێغه‌مبه‌ریش فه‌رمووی : ئه‌ی ئه‌وه نیه حه‌لالتان بۆ حه‌رام ئه‌كه‌ن و حه‌رامتان بۆ حه‌لال ئه‌كه‌ن ئێوه‌ش به‌قسه‌یان ئه‌كه‌ن ئائه‌وه عیباده‌ت كردنه‌كتانه بۆیان كه بونه‌ته خواتان.
ئێستا زانیمان به‌ڵاوه ئه‌م هه‌موو بت و خوایه له‌ناومان به‌تایبه‌تی سه‌ر زه‌وی به‌گشتی وه زانیشمان الله ش خوایه‌كه له نێو هه‌موو ئه‌م خوایانه كه خه‌لكی له‌گه‌ل هه‌موو خوایه‌كانی تری ئه‌ویش ئه‌په‌رستێ ، زۆر جار كه‌سی وا هه‌یه چه‌ن خوایه‌ك ئه‌په‌رستێ له‌یه‌ك كاتدا ، وه ئینسان نابێته موسلمان هه‌تا نه‌زانێ چۆن الله به‌ته‌نها بگرێ له هه‌موو بواره‌كانی عیباده‌ت و شوێن كه‌وتن و ملكه‌چ بوون و حوكم پاشان به‌رائه‌ت و بێباوه‌ری خۆی بكات له‌هه‌موو دژه‌كانی.
بۆیه ئه‌بێ سه‌ره‌تا كافربی و بێباوه‌ربی به هه‌موو ئه‌و خوایه باطلانه‌ی كه طاغووتن له‌سه‌ره‌وه باسمان كرد ئینجا دوژمنایه‌تیان بكه‌ی و رقت لێیان ببته‌وه ئاشكرای بكه‌ی و خۆتی لێ به‌دووربگری و ئه‌و خوایانه‌و شوێنه‌كه‌توانی كافر بكه‌ی ئینجا بێیت ئیمان بێنی به الله به‌وه‌ی ته‌نها مه‌نهه‌جی ژیانت له له الله وه‌ربگری و هه‌موو عیباده‌ته‌كان هه‌ر بۆ ئه‌و ئه‌نجام بده‌ی ، ئه‌م مانایه‌ش خوای گه‌وره له ژێر رۆشنایی ئه‌م ئایه‌ته بۆمانی روون كردۆته‌وه ﴿ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لا انفِصَامَ لَهَا ﴾ [البقرة: ۲۵۶]،
واته : ئه‌و كه‌سه‌ی كافرببێ به تاغووت و پاشان ئیمان بێنی به‌خوا ئائه‌وه ده‌ستی گرتوه به گرێی ئیسلام و لااله الا الله كه بچرانی بۆنیه . بۆیه ئه‌بینی سه‌ره‌تا مه‌رجی كردوه له‌سه‌رت كوفربكه‌ی به‌تاغووت كه مه‌رجه ئینجا قبوله ئیمان بێنی به‌خوا بۆیه ئه‌وه‌ی ئه‌و مه‌رجه‌ی تیانه‌بێ هێشتا نه‌یوتوه لا اله الا الله هه‌رچه‌ن رۆژانه هه‌زارجار دوباره‌ی بكاته‌وه، وه خوای گه‌وره له ئایه‌تێكی تریشدا بۆمان روون ئه‌كاته‌وه كه هه‌موو پێغه‌مبه‌رانی بۆ ئه‌وه ناردوه كه به‌خه‌لك رابگه‌یه‌نن خۆیان به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك دووربگرن له‌تاغووت و عیباده‌تی الله بكه‌ن
وه‌ك ئه‌فه‌رمێ (ولقد بعثنا في كل أمة رسولا أن اعبدوا الله واجتنبوا الطاغوت فمنهم من هدى الله ومنهم من حقت عليه الضلالة فسيروا في الأرض فانظروا كيف كان عاقبة المكذبين )
وه پێغه‌مبه‌ریش صلی الله علیه وسلم فه‌رموویه‌تی (من قال “لا إله إلا الله”، وكفر بما يعبد من دون الله؛ حرم ماله، ودمه، وحسابه على الله). هه‌ر كه‌س بڵی لا اله الا الله ( هه‌رئه‌وه‌نه به‌س نیه)پاشان كافروبێباوه‌ربێ به‌وه‌ی ئه‌په‌رسترێ و په‌رستنی بۆ ئه‌كرێ جگه له الله ئائه‌وكاته خوێن و ماڵی ئه‌پارێزرێ ناودڵیشی له‌سه‌رخوایه ئێمه نایزانین.
بۆیه كاتێك پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ۱۳ سال له مه‌ككه بانگه‌وازی ئه‌كرد بۆ لا اله الا الله هه‌ر وشه‌یه‌ك نه‌بوو بیڵێن و ته‌واو ئیتر رزگاریان بێ نانه‌خێر به‌ڵكو ئه‌یانزانی مانای چی یه ئه‌و ووشه‌یه و داوای چییان لێ ئه‌كات ئه‌و ووشه‌یه چونكه قورئان به‌زمانی ئه‌وان دائه‌به‌زی . مانای ئه‌وه‌ی ئه‌دا كه بابوباپیرانیان به‌كافرو به گومراله‌بزانن حاشا بكه‌ن وله‌دینه‌ی كه‌له‌سه‌ری بوونه و وازبێنن له‌و عاده‌ت و یاسا ورێسایانه‌ی كه له‌نێوان هۆزه‌كاندا بۆخۆیان دایانرشتبوو به ئاره‌زووی خۆیان حه‌لال و حه‌رامیان ئه‌كرد له په‌رله‌مانه‌كه‌ی خۆیان كه‌ناوی دار الندوة بووو بۆیه ئه‌یانزانی ئه‌و ووشه‌یه مانای چی یه بۆیه نه‌یان ئه‌وت هه‌ر وه‌ك خوای گه‌وره بۆمانی تۆماركردوه باسیان ئه‌كات و ئه‌فه‌رمێ ( أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهاً وَاحِداً إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ (۵) وَانطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ (۶)
واته : ئه‌وه چی یه موحه‌مه‌د ئه‌یه‌وی خوایه‌كانمان ته‌نها به‌كه‌ین به‌یه‌ك خوا ته‌نها شوێن یه‌ك رێباز بكه‌وین ته‌نها شوێن یه‌ك حوكم بكه‌وین ته‌نها عیباده‌ت بۆیه‌ك خوا ئه‌نجام بده‌ین به‌راستی ئه‌مه شتێ سه‌یره!!بڵاوه‌یان لێ كرد وتیان گوێی پی مه‌ده‌ن به‌رده‌وام بن له‌سه‌ر دین و حوكمه‌كه‌تان ئه‌وه هه‌ر قسه‌یه‌كه‌و ئه‌یكات مه‌به‌ستێكی هه‌یه په‌یوه‌ندی به‌خواوه نیه.
بشزانن قوره‌یش براوایان به‌خوا هه‌بوو وه جه‌جیانیش ئه‌كرد و قوربانیشیان ئه‌نجام ئه‌داو خزمه‌تی حاجیانیان ئه‌كرد و خواردن ئاویان ئه‌دان رێزێكی زۆریان له‌كه‌عبه ئه‌گرت و سوێندیشیان به الله ئه‌خوارد بروایان وابوو ته‌نها الله خالق و رازق ئه‌یاژێنێ و ئه‌یانمرێنێ و ته‌نها الله بونه‌وه‌ر به‌رێوه ئه‌بات وه‌ك خوای گه‌وره باسی حالیان بۆمان ئه‌كات و ئه‌فه‌رمێ ( ولئن سألتهم من خلق السماوات والأرض ليقولن الله قل الحمد لله بل أكثرهم لا يعلمون ( ۲۵ ) و وه هه‌ركه‌سێك په‌نای بۆ كه‌عبه ببردایه ده‌ستیان لێ نادا ئه‌وه‌نه پیرۆزبوو لایان له‌چه‌ن مانگه‌ی حه‌ج شه‌ریان ناكرد و به‌رگرییان له‌سته‌ملێكراو رێزی زۆری میوانیان ئه‌گرت ئازایه‌تی سیفه‌تیان بوو دوای ئه‌وه‌ش به‌لكو مامه‌ی پیغه‌مبه‌ر ابو طالب به‌رگریه‌كی زۆری له پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم ئه‌كرد ئه‌یپاراست نه‌ك هه‌ر ئه‌و باپیریشی كه‌چی به‌و هه‌موو عیباده‌ت و سیفه‌ته جوانانه هه‌ر به موسڵمان حیساب نه‌بوون موشریك بوون چونكه هه‌موو عیباده‌ته‌كان و به‌رنامه‌ی ژیانیان له الله وه‌رنه‌گرتبوو بته‌نها ملكه‌چ نه‌بوون بۆی بۆیه خوای گه‌وره سوره‌تی كافرونی دابه‌زان كه به‌ئاشكرا پێغه‌مبه‌ر و هاوه‌لاكانی هه‌ستن به‌كافردانانی قه‌ومه‌كه‌ی خۆیان و ته‌به‌رایان لئ بكه‌ن و له‌ودینه‌شی كه‌له‌سه‌رین و بانگی خه‌لكیش بكه‌ن بۆ دینی یه‌كتا په‌رستی الله ، له‌به‌ر ئه‌وه بوو هه‌ستان سه‌رانی كوفری قوره‌یش هه‌ستان به‌پیلان گیران بۆ سه‌ركرده‌ی موسلمانان موحمه‌دا موسته‌فا به زیندانی كردنی بئ یان كوشتنی یان ده‌ركردنی به‌هه‌مانشێوه‌ش چه‌شتیان به‌هاوه‌لاكانی ناخۆشترین و به‌ئیشترین سزا ده‌روونی و جه‌سته‌یی و ئابووری .
ئێستا بۆمان ده‌ركه‌وت یانی چی ئیسلام یانی چی لا اله الا الله كه ئه‌و خه‌ڵكه موشریكه له‌سه‌رین كه وه‌كو عاده‌ت وه‌ریانگرتوه و هیچی لێ نازانن ته‌نها ناوه‌كه‌ی نه‌بێ بۆیه هه‌وڵ بده‌ن ئه‌م ته‌وحیده به‌لاوبكه‌نه‌وه زیاتر فیری ببن و خزم كه‌س وكار و ده‌وروبه‌رتانی لێ ئاگاداربكه‌نه‌وه بیش ئه‌وه‌ی بمرن و كارله‌كار بترازێ ئه‌وكاته په‌شیمانی و گه‌رانه‌وه نیه كه‌سیش عوزری نیه چونكه قورئان و سونه‌ت به‌ڵگه له‌ناومانه به‌لام كه‌م كه‌س هه‌یه رووی تێ بكات و فێری بێت .
وصلی الله وسلم علی سیدنا محمد وعلی اله وصحبه اجمعی