پیامبر خاتم و دادن امتیاز جهت خنثی کردن نیروهای مخالف(۱۷۷)
بر گرفته از کتاب روابط متقابل اسلام و دین سکولاریسم
مؤلف: ابوحمزه المهاجر هورامی
بدیهی است، این کار، یکی از ابعاد سیاست خارجی و دیپلماسی فعال هر دولتی به شمار می رود و بنابراین، سیاست خارجی دولت، باید بر این محور استوار باشد تا به این وسیله، مانع از اتحاد قدرتهای دیگر علیه خود گردد. مثلاً با دادن امتیاز، با یکی از آنها رابطه برقرار کند و در مقابل با دیگری روی خوش نشان دهد و یا از دادن کمک یا انجام مذاکره دوستانه با سومی امتناع ورزد؛ به نحوی که نوعی رقابت منفی بین دشمنان خود با توجه به منافعی که در اتحاد دنبال می کنند، به وجود آورد.
چنان که می دانیم، پیامبرخاتم صلی الله علیه وسلم و پیروان ایشان در دوران صدر اسلام، به سبب نوپا بودن حکومت اسلام، بارها مورد هجمه کلامی و نظامی مشرکان قرار گرفتند، ولی نباید از یاد برد که عامل استقرار اسلام در آن عصر و استمرار آن تاکنون در چگونگی برخورد مدبرانه پیامبر صلی الله علیه وسلم در برابر آن یورشها نهفته است.
همچنین، در حوزه مدیریت سیاسی به منظور اقتدار اسلام با برخی از مخالفان و نه معاندان پیمان سیاسی منعقد کرده و به این وسیله عظمت نیروهای مشرک را خرد می کردند. آن چه در عرصه های مختلف زندگی پیامبر مشاهده می گردد گویای بیست و سه سال بحران و مبارزه است؛ مبارزهای که در نهایت، توانست نطفه اسلام نوین را، نه فقط در خاک عربستان، که در دل مستضعفان و ستمدیدگان عالم بکارد و فراگیر شود. همه اینها، مدیون التزام به قانون شریعت ، تأمل و تحمل رسول اکرم صلی الله علیه وسلم و یاران وفادار و با اخلاص ایشان است.
به همین دلیل، رفتارهای پیامبر صلی الله علیه وسلم بیشتر همراه با مدارا بودند تا مردم بتوانند اصل دین را در جامعه بپذیرند. بدین روی، مخالفتها، استهزاها و تمسخرها و حتی مخالفتهای عملی بعضاً با گذشت پیامبر همراه بودند. اما چون اقدامات عملی مخالفان از حد میگذشت و پیامبر چارهای جز مبارزه عملی نداشت، از مدارا دست میکشید. بیشترین تحمل و مدارای پیامبر صلی الله علیه وسلم با منافقان مدینه بود؛ چرا که برخورد شدید با آنها خطری علیه اصل اسلام به شمار میآمد.
امتیاز دهی یکی از اهداف دیپلماسی به شمار می رود. اصولا دیپلماسی برمبنای امتیاز دهی وامتیاز بخشی استوار می باشد.پیامبر صلی الله علیه وسلم از این اصل در دیپلماسی خود استفاده می نمود. او در عین این که امتیاز های بیش تری را از طرف مقابل می گرفت، برای حسن نیت وجلب همکاری طرف ، امتیاز هایی را نیز به او می بخشید که به عنوان نمونه می توان از این امتیاز ها یاد کرد:
- امتیازاتی که پیامبر خاتم در آغاز هجرت به مدینه، به یهودیان یثرب، اعطا فرمودند
- امتیازی که پیامبر خاتم به وفود و هیأتهای نمایندگی اعطا می‌کردند
- صلح حدیبیه و شیوه ای که پیامبر خاتم در اعطای امتیازات مورد نظر نماینده قریش در پیش گرفتند