تفاوت دولت و حکومت(۶۲)
بر گرفته از کتاب روابط متقابل اسلام و دین سکولاریسم
مؤلف: ابوحمزه المهاجر هورامی
در تعریف دولت می توان گفت : ساخت قدرتی که در سرزمینی معین(کشور)، برمردمانی معین(ملت) تسلط پایدار دارد و از نظر داخلی نگهبان نظم بشمار می آید و از نظر خارجی، پاسدار تمامیت ارضی سرزمین و منافع ملت و یکایک شهروندان خویش . این ساخت قدرت بصورت نهادها و سازمانهای اداری٬سیاسی٬قضایی و نظامی فعلیت می يابد.
در مفهوم جدید دولت که از قرن شانزدهم با ماکیاولی و ژان بودن در اروپا پدید آمده و در قرنهای هفده و هجده بسط نظری یافته و با انقلاب فرانسه پایدار گشته است٬ هر ملتی مالک سرزمین خویش و تشکیل دهنده دولت خویش است و دولت ٬ساخت قدرتی است که ملت برای دفاع از خود و سرزمین خود و برقراری نظم و قانون در میان خود و نگهبانی نظام خود پدید می آورد.
واژه دولت [۱]و واژه حکومت[۲] از مهمترین واژه هایی است که هر روز در محافل و رسانه ها شنیده می شود. در زبان محاوره غیر تخصصی این دو واژه مترادف هم استفاده می شوند امّا از لحاظ سیاسی این دو واژه با هم تفاوت عمده دارند.لازم به ذکر است که دو واژه ی (حکومت) و (دولت) در برخی موارد معنای مرادف و در برخی موارد مترادف با یکدیگر دارند
دولت در اصطلاح مدرن آن عبارت از اجتماع انسان‌هایی است كه در سرزمین خاصی ساكنند و دارای حكومتی هستند كه بر آنها اِعمال حاكمیت می‌كنند. بر طبق این تعریف، دولت، مجموعه و واحدی است كه از چهار عنصر جمعیت، سرزمین، حكومت و حاكمیت، تركیب یافته است. بنابراین اصطلاح، حكومت مرادف با دولت نیست، بلكه بخشی از آن است.
حكومت به عنوان یكی از عناصر چهارگانه‌ی تشكیل دهنده‌ی دولت، عبارت از مجموعه نهادهایی است كه در یك پیوند و ارتباط تعریف شده با یكدیگر در یك سرزمین مشخص و بر اجتماع انسانیِ ساكن در آن، اِعمال حاكمیت می‌كنند. بنابراین مراد از دولت ایران و دولت فرانسه، چیزی فراتر از حكومت این دو دولت است.
اما اگر دولت را قدرت حکومتی سازمان یافته‌ای كه امر و نهی می‌كند، تعریف كنیم، در این صورت مرادف و هم‌معنا با حكومت می‌شود. بر مبنای این تعریف دولت به قوه‌ی مجریه‌ی كشور و هیأت وزیران كه وظیفه‌ی اجرای قانون را بر عهده دارد، منحصر نمی‌شود، بلكه سایر قوای موجود در قدرت سیاسی، نظیر مقننه و قضائیه و قوای نظامی و انتظامی را نیز شامل می‌شود. در واقع، دولت و حكومت در این تعریف هیأت حاكمه است كه مجموعه‌ی سازمانها و نهادهای موجود در قدرت سیاسی حاكم بر جامعه را در بر می‌گیرد .[۳]
در این صورت دولت به معنای قوه ی مجریه ی کشور و هیأت دولت ، نیست، بلکه به مفهوم هیأت حاکم است که قانونگذاری، سیاست گذاری، اجرا، قضاوت و برقراری نظم و امنیت را بر عهده دارد. حکومت ابزاری است که به وسیله آن سیاست‌های دولت مورد اعمال واقع می‌شوند و همین طور این نهاد خود سیاست گذار و تعیین کننده راهبرد‌های پیش روی کشور است. ادامه خواندن تفاوت دولت و حکومت(۶۲)
