أخلاق مجاهد ( قسمت سوم )
نویسنده: ابوعمر السیف
مترجم : انجمن ” اطعمهم من جوع و آمنهم من خوف ” بيساران
فصل؛ مقدار دردی که شهید هنگام شهادت تحمل میکند
عن أبي هريرة رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (ما يجد الشهيد من مس القتل إلا كما يجد أحدكم من مس القرصة) [رواه الترمذي].
ابوهریرة – رضی الله عنه- روایت میکند که رسول الله – صلی الله علیه وسلم- فرمودند: “دردی که شهید به هنگام شهادت تحمل میکند، همانند دردیست که از نیش گزندگان به شما میرسد.” ( ترمذی)
فصل؛ فضیلت مقاومت و پایداری در راه خدا
خداوند متعال میفرماید: ” يا أيها الذين آمنوا اصبروا وصابروا ورابطوا واتقوا الله لعلكم تفلحون” ( آل عمران: ۲۰۰)
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد ! ( در برابر شدائد و ناملايمات ) شكيبايي ورزيد و ( در مقابل دشمنان ) استقامت و پايداري كنيد و ( از مرزهاي مملكت خويش ) مراقبت به عمل آوريد و از ( خشم ) خدا بپرهيزيد ، تا اين كه رستگار شويد .
عن أبي هريرة رضي الله عنه، قال سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: (موقف ساعة في سبيل الله خير من قيام ليلة القدر عند الحجر الأسود) [رواه ابن حبان والبيهقي وغيرهما].
ابوهریرة – رضی الله عنه- میگوید از رسول الله – صلی الله علیه وسلم- شنیدم که فرمودند: ” ساعتی پایداری در راه خدا بهتر است از قیام در شب قدر در کنار حجر الاسود.” ( ابن حیان و بیهقی و دیگران)
وعن سهل بن سعد رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (رباط يوم في سبيل الله خير من الدنيا وما عليها، وموضع سوط أحدكم من الجنة خير من الدنيا وما عليها، والروحة يروحها العبد في سبيل الله تعالى أو الغدوة خير من الدنيا وما عليها) [متفق عليه].
سهل بن سعد- رضی الله عنه- روایت میکند که رسول الله- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: یک روز پایداری در راه خدا بهتر است از دنیا و هرآنچه در آن است و بهرهای از بهشت که به خاطر نبردتان به شما داده میشود نیز از دنیا و هر آنچه در آن است بهتر است و همچنین حرکت شما در شامگاه یا صبحگاه، در راه خدا از دنیا و هر آنچه در آن است بهتر است.( متفق علیه)
وعن سلمان رضي الله عنه، قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: (رباط يوم وليلة خير من صيام شهر وقيامه، وإن مات أُجْرِيَ عليه عمله الذي كان يعمل، وأجري عليه رزقه، وأمن الفتان) [رواه مسلم].
سلمان- رضی الله عنه- میگوید از رسول الله- صلی الله علیه وسلم- شنیدم که میفرمایند:” یک شبانه روز پایداری در راه خدا، از یک ماه روزهداری و قیام بهتر است و اگر شخص ( در این راه) بمیرد، عملش بر او جاری میشود ۰( ثواب عملش تا روز قیامت جریان دارد) و رزقش ادامه دارد و از فتنه و سختی قبر در امان است. ( مسلم)
وعن عثمان رضي الله عنه، قال سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: (رباط يوم في سبيل الله خير من ألف يوم فيما سواه من المنازل) [رواه الترمذي وقال: حديث حسن صحيح].
عثمان- رضی الله عنه- گفت، شنیدم که رسول الله- صلی الله علیه و سلم- میفرمایند: ” یک روز پایداری و استقامت در راه خدا، از هزار روز جز آن که در منازل ( جهاد ) بگذرد بهتر است.” ( ترمذی، حدیث حسن صحیح)
فصل؛ کسی که در حال جنگ بمیرد، عملش تا روز قیامت جاریست.
عن فضالة بن عبيد رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (كل ميت يختم على عمله إلا المرابط في سبيل الله فإنه يُنَمَّى له عمله إلى يوم القيامة، ويؤمن فتنة القبر) [رواه أبو داود والترمذي، وقال: حسن صحيح].
فضالة بن عبید- رضی الله عنه- روایت میکند که رسول الله- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” همهی مردم به محض این که مردند، عملشان پایان مییابد، جز کسی که در برابر دشمنان، در راه خدا ایستادگی کرده است، او عملش تا روز قیامت ادامه دارد و افزایش مییابد و از سختیهای قبر در امان است.” ( ابوداود و ترمذی)
فصل؛ فضیلت حرکت در راه خدا، صبحگاه و شامگاه
خداوند متعال میفرماید: ” ما كان لأهل المدينة ومن حولهم من الأعراب أن يتخلفوا عن رسول الله ولا يرغبوا بأنفسهم عن نفسه ذلك بأنه لا يصيبهم ظمأ ولا نصب ولا مخمصة في سبيل الله ولا يطئون موطأ يغيظ الكفار ولا ينالون من عدو نيلا إلا كتب لهم به عمل صالح إن الله لا يضيع أجر المحسنين، ولا ينفقون نفقة صغيرة ولا كبيرة ولا يقطعون واديا إلا كتب لهم ليجزيهم الله أحسن ما كانوا يعملون” ( توبه/ ۱۲۰)
درست نيست كه اهل مدينه و باديه‌نشينان دوروبر آنان ، از پيغمبر خدا جا بمانند ( و در ركاب او به جهاد نروند ، و در راه همان چيزي جان نبازند كه او در راه آن جان مي‌بازد ) و جان خود را از جان پيغمبر دوست‌تر داشته باشند . چرا كه هيچ تشنگي و خستگي و گرسنگي در راه خدا به آنان نمي‌رسد ، و گامي به جلو برنمي‌دارند كه موجب خشم كافران شود ، و به دشمنان دستبردي نمي‌زنند ( و ضرب و قتل و جرحي نمي‌چشانند و اسير و غنيمتي نمي‌گيرند ) مگر اين كه به واسطه آن ، كار نيكوئي براي آنان نوشته مي‌شود ( و پاداش نيكوئي بدانان داده مي‌شود ) . بيگمان خداوند پاداش نيكوكاران را ( بي‌مزد نمي‌گذارد و آن را ) هدر نمي‌دهد .
عن أبي أيوب رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (غدوة في سبيل الله أو روحة خير مما طلعت عليه الشمس أوغربت) [أخرجه مسلم].
ابو ایوب – رضی الله عنه- روایت میکند که رسول الله – صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” حرکت کردن در راه خدا، صبحگاه و شامگاه، بهتر از چیزیست که خورشید بر آن طلوع یا غروب میکند.” ( مسلم)
الغدوة: اسم مرة است، به معنی یک بار خروج ، از ابتدای روز تا نیمههای آن
الروحة: اسم مرة است به معنی خروج به هنگام زوال خورشید تا غروب آن.
وعن أنس رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (لغدوة في سبيل الله أو روحة خير من الدنيا وما فيها) [متفق عليه].
انس- رضی الله عنه- روایت میکند که رسول الله – صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” حرکت صبحگاه یا شامگاه در راه خدا، از دنیا و آنچه در آن است، بهتر است.” ( متفق علیه)
فصل؛ فضیلت غبار گرفتن و خاک آلود شدن در راه خدا
عن أبي عبس عبد الرحمن بن جبر رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (ما اغبرت قدما عبد في سبيل الله فتمسه النار) [رواه البخاري].
ابوعبس عبدالرحمن بن جبر- رضی الله عنه- میگوید، پیامبر- صلی الله علیه و سلم- فرمودند: ” غیر ممکن است آتش جهنم بندهای را که در راه خدا غبار بر او نشسته در بر بگیرد.” ( بخاری)
وعن أبي هريرة رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (لا يلج النار رجل بكى من خشية الله حتى يعود اللبن في الضرع، ولا يجتمع على عبد غبار في سبيل الله ودخان جهنم) [رواه الترمذي].
ابوهریرة- رضی الله عنه- روایت میکند که رسول الله – صلی الله علیه و سلم- فرمودند: ” شعله ور شدن آتش جهنم برای کسی که از ترس خدا گریه کرده است، به همان اندازه غیر ممکن است که بازگرداندن شیر دوشیده شده به پستان حیوان ماده و غبار جهاد در راه خدا و دود آتش جهنم با هم بر چهرهی کسی جمع نمیشود.” ( ترمذی)
فصل؛ وجوب اطاعت از امیر در کارهای نیک و فضیلت آن
خدواند متعال می فرماید: ” يا أيها الذين آمنوا أطيعوا الله وأطيعوا الرسول وأولي الأمر منكم فأن تنازعتم في شيء فردوه إلى الله والرسول إن كنتم تؤمنون بالله واليوم الآخر ذلك خير وأحسن تأويلا.” ( نساء/ ۵۹)
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد ! از خدا ( با پيروي از قرآن ) و از پيغمبر ( خدا محمّد مصطفي با تمسّك به سنّت او ) اطاعت كنيد ، و از كارداران و فرماندهان مسلمان خود فرمانبرداري نمائيد ( مادام كه دادگر و حقّگرا بوده و مجري احكام شريعت اسلام باشند ) و اگر در چيزي اختلاف داشتيد ( و در امري از امور كشمكش پيدا كرديد ) آن را به خدا ( با عرضه به قرآن ) و پيغمبر او ( با رجوع به سنّت نبوي ) برگردانيد ( تا در پرتو قرآن و سنّت ، حكم آن را بدانيد . چرا كه خدا قرآن را نازل ، و پيغمبر آن را بيان و روشن داشته است . بايد چنين عمل كنيد ) اگر به خدا و روز رستاخيز ايمان داريد . اين كار ( يعني رجوع به قرآن و سنّت ) براي شما بهتر و خوش فرجام‌تر است .
عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: (تعس عبد الدينار وعبد الدرهم وعبد الخميصة)، زاد في رواية: (وعبد القطيفة، إن أعطي رضي وإن لم يعط سخط، تعس وانتكس وإذا شيك فلا انتقش، طوبى لعبد آخذ بعنان فرسه في سبيل الله أشعث رأسه مغبرة قدماه، إن كان في الحراسة كان في الحراسة، وإن كان في الساقة كان في الساقة، إذا استأذن لم يؤذن له، وإن شفع لم يشفع) [رواه البخاري].
ابوهریرة – رضی الله عنه- از پیامبر- صلی الله علیه وسلم- روایت میکند که فرمودند: ” بدبخت بندهی درهم و دینار و خصیمه و همچنین بندهی قطیفه، اگر به او بخشیده شود، راضی میشود و اگر به او نبخشند، بر او گران میآید و بدبخت میشود و با سر به زمین میخورد، این کسیست که هرگاه خار در بدنش فرو رود، آن را در نمیآورد( ضرب المثل، در مورد کسی که به مصیبتی دچار میشود و درصدد رفع آن بر نمیآید) خوشا به حال بندهای که افسار اسبش را میگیرد، در حالی که موهایش ژولیده و پاهایش غبار آلود است، اگر در نگهبانی باشد، در نگهبانی میماند و اگر در قسمت ساقهی سپاه باشد، در ساقه میماند و برایش فرقی نمیکند که خواستههایش را اجابت بکنند یا نه. ( بخاری)
تعس: بدبخت میشود
القطیفه: لباس
خصیمه: پارچه چارگوش سیاه از جنس ابریشم یا پشم که نقش و نگار دارد.
انتکس: ضرر و زیانی به او رسید یا مریضی به او بازگشت.
شیک: خار در بدنش فرو برود. الانتقاش: با منقاش خار را دربیاورد.
( این ضرب المثل است به معنی اینکه هرگاه به مصیبتی دچار شود در صدد رفع آن بر نمیآید.)
طوبی: اسم بهشت یا درخت در آن است،
ساقه: قسمتی از سپاه که در آرایش لشکر در پشت قرار گیرد.
وعن ابن عمر رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم: (على المرء المسلم السمع والطاعة فيما أحب وكره، إلا أن يؤمر بمعصية، فإذا أمر فلا سمع ولا طاعة) [متفق عليه].
ابن عمر- رضی الله عنه- از پیامبر- صلی الله علیه وسلم- روایت میکند که فرمودند: ” فرد مسلمان باید بشنود و اطاعت کند، چه آن امررا دوست داشته باشد، چه دوست نداشته باشد، مگر این که به گناه امر شود، زیرا که در گناه سمع و اطاعتی وجود ندارد.” ( متفق علیه)
وعن أنس رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (اسمعوا وأطيعوا وإن استعمل عليكم عبد حبشي كأن رأسه زبيبة) [رواه البخاري].
انس- رضی الله عنه- میگوید، رسول الله- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” بشنوید و اطاعت کنید، هر چند فرماندهی شما بندهای حبشی باشد که بر سرش کشمش حمل کند.” ( بخاری)
وعن أبي هريرة رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (من أطاعني فقد أطاع الله، ومن يعصني فقد عصى الله، ومن يطع الأمير فقد أطاعني، ومن يعص الأمير فقد عصاني) [متفق عليه].
ابوهریرة- رضی الله عنه- میگوید، رسول الله- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” هرکس از من اطاعت کند از خدا اطاعت کرده است و هرکس از من نافرمانی کند از خدا نافرمانی کرده است و هر کس از امیر اطاعت کند از من اطاعت کرده است و هر کس از امیر نا فرمانی کند از من نا فرمانی کرده است.” ( متفق علیه)
فصل؛ فضیلت آمادگی برای جنگ و تیر اندازی
خداوند متعال میفرماید: ” وأعدوا لهم ما استطعتم من قوة ومن رباط الخيل ترهبون به عدو الله وعدوكم وآخرين من دونهم لا تعلمونهم الله يعلمهم وما تنفقوا من شيء في سبيل الله يوف إليكم وأنتم لا تظلمون.” ( انفال/ ۶۰)
براي ( مبارزه با ) آنان تا آنجا كه مي‌توانيد نيروي ( مادي و معنوي ) و ( از جمله ) اسبهاي ورزيده آماده سازيد ، تا بدان ( آمادگي و ساز و برگ جنگي ) دشمنِ خدا و دشمن خويش را بترسانيد ، و كسان ديگري جز آنان را نيز به هراس اندازيد كه ايشان را نمي‌شناسيد و خدا آنان را مي‌شناسد . هر آنچه را در راه خدا ( از جمله تجهيزات جنگي و تقويت بنيه دفاعي و نظامي اسلامي ) صرف كنيد ، پاداش آن به تمام و كمال به شما داده مي‌شود و هيچ گونه ستمي نمي‌بينيد .
عن عمر بن عنبسة رضي الله عنه، قال سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: (من شاب شيبة في الإسلام كانت له نورا يوم القيامة، ومن رمى بسهم في سبيل الله فبلغ به العدو أو لم يبلغ كان له كعتق رقبة، ومن أعتق رقبة مؤمنة كانت فداءه من النار عضوا بعضو) [رواه النسائي بإسناد صحيح، وأفرد الترمذي منه ذكر الشيب، وأبو داود ذكر العتق].
ازعمر بن عنبسه – رضی الله عنه- روایت است که پیامبر – صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” جوانی که در راه اسلام پیر شود، روز قیامت نوری خواهد داشت و هر کس در راه خدا تیراندازی کند چه تیرش به دشمن برسد چه نرسد، مانند کسیست که بردهای را آزاد کرده است و هر کس زن مؤمنی را آزاد کند، خود را از آتش آزاد کرده است.” ( نسائی به اسناد صحیح، ترمذی شیب را ذکر کرده است و ابوداود العتق ذکر کرده است.)
وعن عقبة بن عامر رضي الله عنه، قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم وهو على المنبر يقول: ({وأعدوا لهم ما استطعتم من قوة}، ألا إن القوة الرمي ألا إن القوة الرمي، ألا إن القوة الرمي) [رواه مسلم].
عقبه بن عامر – رضی الله عنه – میگوید، شنیدم که رسول الله- صلی الله علیه وسلم- بر روی منبر فرمودند: (وأعدوا لهم ما استطعتم من قوة) آگاه باشید که منظور از توانایی و قدرت ، تیر اندازیست، آگاه باشید که منظور از توانایی و قدرت ، تیر اندازیست ، آگاه باشید که منظور از توانایی و قدرت ، تیر اندازیست.” ( مسلم)
وعن عقبة بن عامر رضي الله عنه، قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (من علم الرمي ثم تركه فليس منا)، أو: (فقد عصى) [رواه مسلم].
عقبه بن عامر – رضی الله عنه- میگوید، رسول الله- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: هرکس تیراندازی بیاموزد و سپس آن را کنار بگذارد از ما نیست.” ( مسلم)
فصل؛ جهاد دری از درهای بهشت است که خداوند به وسیلهی آن غم و اندوه را ازبین میبرد.
عن عبادة بن الصامت رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: (جاهدوا في سبيل الله فإن الجهاد في سبيل الله باب من أبواب الجنة، ينجي الله تبارك وتعالى به من الهم والغم) [رواه أحمد].
از عبادة بن صامت- رضی الله عنه- روایت است که پیامبر- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” در راه خدا جهاد کنید، زیرا جهاد در راه خدا دری از درهای بهشت است که خداوند متعال به وسیلهی آن شخص را ازنجات میدهد.” ( احمد)
فصل؛ پایداری در میدان جنگ و حرمت فرار از آن
خداوند متعال میفرماید: ” يا أيها الذين آمنوا إذالقيتم الذين كفروا زحفا فلا تولوهم الأدبار، ومن يولهم يومئذ دبره إلا متحرفا لقتال أو متحيزا إلى فئة فقد باء بغضب من الله ومأواه جهنم وبئس المصیر.” ( انفال/ ۱۶)
اي مؤمنان ! هنگامي كه با انبوه كافران ( در ميدان نبرد ) روبرو شديد ، بدانان پشت نكنيد ( و فرار ننمائيد ) . هركس در آن هنگام بدانان پشت كند و فرار نمايد – مگر براي تاكتيك جنگي يا پيوستن به دسته‌اي – گرفتار خشم خدا خواهد شد و جايگاه او دوزخ خواهد بود ، و دوزخ بدترين جايگاه است .
عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: (اجتنبوا السبع الموبقات)، قالوا: يا رسول الله وما هن؟ قال: (الإشراك بالله، والسحر، وقتل النفس التي حرم الله إلا بالحق، وأكل الربا، وأكل مال اليتيم، والتولي يوم الزحف، وقذف المحصنات الغافلات المؤمنات) [رواه البخاري ومسلم].
از ابوهریرة- رضی الله عنه- روایت است که پیامبر- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ” از هفت گناه بپرهیزید، گفتند یا سرول الله آنها چه هستند؟ فرمودند: شرک به خدا، سحر، قتل نفس که خدا آن را حرام کرده مگر به حق ، خوردن ربا، خوردن مال یتیم، پشت کردن در روز جنگ و تهمت زدن به زنان پاکدامن مؤمن بی خبر.” ( بخاری، مسلم).
ادامه دارد …. ان شاء الله