تحجر و عقب ماندگی در عدم درک وضع موجود و نیاز روز مسلمین
به قلم: ابوعبدالله جاف جوانرو
الله تعالی می فرماید: فَلَوْلا إِذْ جَاءهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَـكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ (انعام/۴۳)آنان چرا نباید هنگامی که به عذاب ما گرفتار می‌آیند، خشوع و خضوع کنند ؟ ولی دلهایشان سخت شده است و شیطان (هم) اعمالی را که انجام می‌دهند برایشان آراسته و پیراسته است .
سید قطب رحمه الله در تفسیر این آیه در مورد این اشخاص از کلمه ی تحجر استفاده نموده و می گوید: والقلب الذي لا ترده الشدة إلى الله قلب تحجر فلم تعد فيه نداوة تعصرها الشدة….[۱]
تَحَجُّریعنی واپسگرائیمنفی، سنگ شدن که از نوعی سنگ دلی، تنگ نظری و کوته بینی سرچشمه می گیرد و نقطه ی مقابل آن شرح صدر است. متحجرین در میان مسلمین مقدس نمایانی هستند که با تنگ نظری و کوتاه فکری خود جلو، بالندگی و رشد اسلام و اصلاحگری در میان مسلمین را گرفته و به نام اسلام به اسلام و مسلمین صدمه می زنند.
تَحَجُّر در مسائل اداری و حکومتی که نیاز اساسی مسلمین است یعنی اینکه : شخصی که ادعای چنین کار بزرگی را دارد نتواند نیازهای زمان و لوازم هر لحظه لحظه زندگی یک ملت را از قرآن بشناسد و بخواهد در یک وضعیت ایستا و بدون انعطاف، حکم نماید و کار کند و پیش برد که اصلا امکان پذیر نیست.
تَحَجُّر در مسائل حکومتی یعنی اینکه: شخصی که می خواهد از مبانی اسلام و فقه اسلام، برای بنای جامعه استفاده کند در قرون گذشته گیر کرده، و الان مسلمین و نیازهای روز و وضع موجود مسلمین را درک نکند، و برای نیاز یک ملت و یک نظام و یک کشور که نیاز لحظه به لحظه است، نتواند علاج و دستور روز را نسخه کند و ارائه دهد.
چنین روحیه ای همچون یک بلای بزرگ علاوه بر بدنام شدن خود، همچون یک
سد در برابر حرکت مسلمین عمل خواهد کرد.
[۱] فی ظلال القرآن، ج۲، ص: ۱۰۹۰