Дарсхойи муқаддамотий / дарси панжум : Душманшуносийи шаръий (۱) куллийёт дар мовриди анализи жомеъайи куффор.

Дарсхойи муқаддамотий / дарси панжум :

Душманшуносийи шаръий (۱) куллийёт дар мовриди анализи жомеъайи куффор.

Пиёда шуда аз навори совтийи шайх мужохид :  Абу Хамза мухожир  хўромий.

Бисмиллахир рохманир рохим.

“Ба рости хамд ва сипос танхо лойиқи худост уро шукр мегуем ва аз у дархости кўмак ва омурзиш мекунем ,ва панох мебарем ба худо аз шурури нафсхойимон ва аз бадихойи аъмолимон ,хар касики худо уро хидоят кунад хеч кас наметавонад уро гумрох кунад ва хар касики худо уро гумрох намояд хеч кас наметавонад уро хидоят дихад ва шаходат медихамки хеч илохи бар хаққи бу жузъ аллох нестки танхо ва бешарик аст, ва шаходат медихамки Мухаммад банда ва фристодайи уст.”

“эй касоники иймон овардаид ончунонки шойиста аст, аз худо битарсид ва намирид магар онки мусалмон бошид”.

” эй мардумон аз (хашми ) парвардигоритон бипархезид, парвардигорики шуморо аз ек инсон биёфарид ва (сипас ) хамсаришро аз новъи у офарид ва аз он ду нафар мардон ва занони фаровони мунташир сохт. Ва аз (хашми ) худойи бипархезидки хамдигарро биду сўганд медихид, ва бипархезид аз инки пейванди хешовандиро гусихта дорид зеро бегумон худованд муроқиби шумост.”

“Эй мўъминон аз худо битарсид ва сухани хақ ва дуруст бигуйид.Дар натижа худо ( тўвфиқи хейритон медихад ва ) аъмолитонро шойиста мегардонад ва гунохонитонро мебахшояд . Аслан хар каси аз худо ва пайғамбариш фармонбурдори кунад ,қатъан ба пирузий ва комёбий бузурги даст меёбад”.

Аммо баъад:росттарин сухан ,китоби худо ва бехтарин равиш,равиши Мухаммад саллаллоху алайхи васаллам аст,ва бадтарин умур нововарий дар дин аст,ва хар тоза пейдо шудайи дар дин,бидъат;ва хар бидъати гумрохий ва хар гумрохий дар оташ аст.

Ассаламу алайкум ва рохматуллохи ва барокатух.

Дар дарси аввал дар мовриди дин сухбат кардем ва инки дин ,мафхуми астки чохор мовридро дар худиш жо дода аст: қудрати хокимият ,қонун ва барнома ,итоат кардан ва дар нихоят барқарори системи жазо ва подош .Ва инки дин ,сарфи назар аз дуруст ва ё нодуруст будани он ,мумкин аст аз тарафи аллох бошад ё башар худиш тўлид кунандаи дин бошад. Хамон турики аллохи мутаол ба пайғамбариш дастур додаки ба кофирони мушрики қурайш бигуйид :

«لَکُمْ دِینُکُمْ وَلِیَ دِینِ» (کافرون/۶)،

дини худитон барои худитон ,ва дини худам барои худам ! Дар ин сурат ,вожаи дин сарфан барои дини хақ ба кор намеравад ,балки дар мовриди ончики мардум дуруст ё нодуруст ба он бовар пейдо карданд ба кор меравад .Ғейри мумкин астки  бутпарасти аз тарафи аллох нозил шуда бошад ва аллох ,бутпарастиро ба пайғамбари вахий карда бошад то онро ба мардум омузиш дихад ; аммо аллох бутпарастиро дин медонад .Бар ин асос дин ё осмоний аст ё хосили афкор ва ақоиди сохта шуда тавассути худи инсон аст ва инсон худиш онро тўлид карда аст.

Хамчунин баён кардемки дини мушрикин ё ба таъбири имрузин секуляризм ,дини аст монанди дини ислом .На инки даражаш монанди дини ислом бошад , ва ле он хам хамон чохор мовридироки дар мовриди таърифи дин гуфтем дар худиш дорад ва он хам дин аст. Дар ин сурат ,танхо ду дин дар дунё вужуд дорад ё дини ислом бо шариатхои мухталифиш ( мисли шариати пайғамбари хотам ,шариати Ийсо ,Мусо ва ……) ё дини мушрикин астки онро секуляризм меномем ,он хам бо садхо ва балки хазорон мазхаби мухталиф .Ба дунболи ин ,ба маншаъи пейдоиши дини секуляризм хамзамон бо замони пейдоиши инсон ишора кардем ва инки ба ду дастаи ошкор ва пинхони дохилий тақсим мешаванд, ва дар нихоят ишора кардемки секуляристхо аз мо чи исломиро мехоханд ва то кей бо мо жанги мусаллахона мекунанд ; жанги мусаллахона ” юқотилунакум “.

Дар дарси дувум хам ба ахамият ва жойгохи шинохти жохилияти новин ба унвони ек зарурат барои хифзи иймон ва жиход ва дури аз ширк пардохтем . Ишора кардем дар тули торих касоники хамчунин сахоба жохилиятро хуб фахмиданд исломро хам хуб фахмиданд .Ва инки жохилият ,мафхуми аст ба маъни дур шудан аз хақ ва адами огохи ба тўвхид ва дини ислом .Адами огохи ба ” ла илаха иллаллох ” ва куфр ба тоғут ва иймон ба аллох , ва наметавон жохилиятро ба маъни бесаводи ва дури аз улуми тажрубийи руз ва донишхойи тажрубий башарий донист ,балки жохилият ,мафхуми аст ба маъни дури аз қавонини ва арзишхойи шариати аллох . Бо ин нигариш будки фахмидем чиро Абулхакам ба унвони доктор ,профессор ва донишманди он жомеъа мулаққаб ба Абу Жахл мешавад .Яъни падар нафахми ,падари жахл .Бо вужуди он хамма савод ва илмики дошт нисбат ба жомеъайи худиш.

Хамчунинки ишора кардемки жохилиятро наметавон ба замон ва макони хосси махдуд кард ,балки холат ва кейфийяти хосси астки дар хар макон ва замони метавонад ба вужуд биёяд ва такрор шавад .Ва зимни баёни мушаххасахойи жохилияти  асри баъсат онро бо жохилияти модерни кунуний ” дини секуляризм ” муқойиса кардем ва ба ин натижа расидемки жохилияти модерни имрузин бисёр вахшатноктар аз жохилияти қадим аст ва зарурати шинохти он барои хифзи иймонимон бисёр зарурий ва хаётий аст.

Дарси севумро ихтисос додем ба тоғут шиносий ,ба унвони аввалин қадам дар такмили ақида .Дар ин дарс ёд гирифтемки бебовар шудан ва куфр ба тоғут нисфи ” ла илаха иллаллох ” аст, ва тамоми пайғамбарон дар тули торих барои ин омадандки ибтидо ба инсонхо ёд бидихандки аз тоғут дури кунанд ва куфр ба тоғут кунанд , ва дунболи ин амри мухим ,ибодатишонро ба аллох ихтисос бидиханд . Дар ин сурат ,куфр ба тоғут муқаддима ва дарвозайи расидан ба иймон ба аллох ва ибодати аллох аст .Ба дунболи ин матлаб ба ғейри тақлидий будан ақоид ишора кардем .Инки ақоидро наметавон тақлид кард ,яъни аз падарон ба ирс бурд ва аз дигарон тақлид намуд ва хамчунонки дигарон анжомиш медиханд мо хам хамон ақоидро дошта бошем .Илова бар ин ба маъни тоғут ва руъусут товағит ,чигунаги тоғутсози ва тўлиди илоххо ва худоёни ботил тавассути инсонхо ,анвоъи худоёни ботил  ва дар нихоят ба боризтарин пуштибонони тоғутхо ишора кардем.

Дар дарси чохорум хам зимни таъкид бар инки танхо ду дин вужуд дорад ; ё дини ислом ( бо шариатхойи мухталифи он ) ё дини секуляризм ( бо садхо ва балки хазорон мазхаби мухталифи он ) ,бо ишора ба оёти чун :

چون «وَلَقَد بَعَثنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسولًا أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغوتَ» (نحل/۳۶)

Ба ду асли муштарак ва собит тамоми пайғамбарон ,дар даъвати мардум ба дини вохид ,ишора кардемки хар каси таслими ин ду асл ,аз коноли пайғамбари хамон дўвра мешуда ,дар доираи дини ислом қарор мегирифтаки росулуллох саллаллоху алайхи васаллам бо ибороти :

: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، قُولُوا: لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا

Ба ин мухим ишора мекунад.Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам аввалин жумлаики ба мардум гуфт хамин буд. Дар ин сурат ислом,яъни :

۱ – ла илаха – куфр ба тоғут.

۲ – иллаллох – иймон ба аллох ва инки тамоми умури ибодий худро чун кор ,зиндаги ,хонувода ,хукумат ,қонун ва хамма чизи худро ба аллох меспори. Ба аллох эътимод мекуни ,ба у бовар дори ва хаммаи умури зиндагитро ба аллох меспори ,ишора кардем :

کردیم «قل إن صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین»

Хатто шеваи зиндаги кардани худро хамки ба у сипарди равиши марги худро хам бу меспорики ,аввалини он ин будки мусалмон бимирид ,хамчунинки дар оёти аввалия ба он ишора кардемки , мусалмон бимирим ва дар равиши марг хам мусалмон таъйин мекунадки чигуна дар рохи аллох бошад.

Аллохи мутаол барои касоники ин ду асл яъни ” ла илаха иллаллох ” ро аз коноли охарин фристода қабул карданд исми ” мусалмон ” ро интихоб карда на хеч исми дигариро ; ва хар каси таслими ин ду асл ,аз коноли охарин пайғамбар шуда вориди доираи дини ислом шуда ва ба у мегуем ” мусалмон ” ва инки ин шахс дар қалбиш чи мегузорад рост ва дуруғ қалбиш ба худо ва рузи қиёмат бармегардад ва дар дунё мо уро ” мусалмон ” меномем хар чанд кофари пинхони дохилий ё мунофиқ хам бошад дар хар сурат мо уро дар дунё мусалмон медонем.

Дар ин сурат ,мусалмон хам каси астки ба сурати ” куллий ва ижмолий ” ба нафъи тоғутхо ва жохилият иқрор мекунад ва баъад ба сурати “куллий ва ижмолий ” ба қонуни шариати аллох иймон меоварад . Холо дар ин куфр ба тоғут ба садхо тоғут метавон ишора кардки бояд инкор шаванд ва зери по гузошта шаванд , ва дар масалаи иймон ба аллох ва риояти қонуни шариати аллох хам метавон ба садхо ва балки хазорон моврид ишора кард .Ек мусалмон замоники тасмим мегирад аз коноли илм ,ақоидишро ёд бигирад ба сурати тадрижий ба садхо мовриди мовжуд дар куфр ба тоғут ,ва мухтас кардани  ибодат барои аллох ошно мешавад , ва мумкин аст касони дучори хато ва иштибохоти фохиши ақидатий ва хатто гунох хам шаванд.Аммо хамин иймони қалбий ва иқрори куллий ва аъмолики бар асоси дустур ва қонуни аллох анжом  медихад уро вориди доираи ислом мекунад ва гунох ,модомики онро халол надонад ва дар айни хол узри шаръий қобили қабули хам дошта бошад ,хамин узрхо монеъ садама задани гунох ба иймониш мешаванд ,яъни ин тараф гунох ва он тараф иймони у қарор дорад ва ин васат монеъи вужуд дорад ва ижоза намедихадки ба ин иймон садамаи ворид шавад мисли хонаки ижоза намедихад сармо ва гармо вориди он шавад ё либосики мепушем монеъи бейни берун ва бадан мешавад мисли жалиқаи зидди гулула мешавад ва чанин гунохони мусалмонро аз ислом хориж намекунад.

Ин мухтасари будки аз дуруси гузаштаки ба дархости дустон саъй шуда дар ин дарсхо ва дарсхойи оянда ,хаттол имкон аз ба коргирий истелохоти фиқхий ва бозгуий назариёти мухталиф ва гох даст ва погири фуқахоки , мумкин аст боиси сардаргуми иддаи аз дустон гардад ,пархез шавад. Мо хам бу сурати сода ва бидуни ба коргирийи ин истелохот аз бозгуйи орои мухталиф ва дидгоххойи мухталиф уламо гузашта пархез мекунем ва саъй мекунем ба сурати сода ва дар хадди фахми дустон онро ироа дихем иншааллох .

Хуб ,алъон мерасем ба дарси имруз ,тахти унвони ” душман шиносийи шаръий ” .Ибтидо лозиме анализи аввалияи аз куффор дошта бошемки мумкин аст натавонем тойи ек жаласа онро тамом кунем ва ба жаласоти баъдий хам кашида шавад.

Бар асоси ривояти Бухорий ва имоми Ахмад аз Абу Саъид ибнил Муалло ва ривояти Муслим ва Насоий аз ибни Аббос ,агар мо сураи фотихаро ба хотири жомеъийятики дар дин ва ақидайи муслимин дорад “уммул китоб ” ва бузургтарин сураи қуръон бидонемки кулли қуръон дар ин сура хулоса шуда ва кулли қуръонро тафсири сураи фотиха бидонем , дар ин сура аллохи мутаол пейравони ду дини ислом ва дини мушрикин ё хамин секуляристхоро ба се гурух тақсим карда астки , мо хар руз хаддиақал ۱۷ бор ба ин хақиқат ишора карда ва мегуем :

«اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ. صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لا الضَّالِّینَ».

 Ду дини комилан мутазод бо се даста ва гурух :

۱ – Ононики дар сироти мустақим хастанд ва аллох ба онхо неъмат дода ,хамчунонки мефармояд :

:«وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـئِكَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاء وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَـئِكَ رَفِیقًا» (نساء/۶۹)،

Онхоики аллох ба ишон неъмат дода хамрохи касони хастандки худо ба онхо неъмат бахшида аз пайғамбарон ,сиддиқон ,шахидон ва солихин , ва онхо нику рафиқони хастанд. Инхо сиротол мустақим хастанд , “анъамта алайхим ” гурухики аллох маърифий мекунадки мо онхоро мусалмон медонем.

۲ – Ононики аллох аз ишон ғазаб гирифта аст : мағзубин .

Ононки саргардон хастанд ; золлин . – ۳

Ин се гурух ” анъамта алайхим ” , ” мағзубин ” , ” золлин ” дақиқан ба дунболи он ва дар сураи бақара тафсири бештари дар ин замина ироа мешавад ва боз аллохи мутаол ин се гурухро ингуна маърифий мекунад ва ба онхо мегуяд:

۱ – муфлихун ё ростгорон ,касони хастандки ростгор шуданд ба унвони қаринаи пейравони сиротол мустақим ва анъамта алайхим .

۲ – куффор ба унвони қаринаи ” мағзубин ” маърифий мекунад .

۳ – мунофиқин ба унвони қаринаи ” золлин ” маърифий мешаванд .

Яъни тўвзихики аллох дар мовриди ин се гурух медихад :

۱ – Касоники дар сиротол мустақим хастанд ,тақво пешахои ростгор хастанд бо ин вижагихо :

  1. ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ* الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ* وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ* أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.

Ин китоб ,хеч гумони дар ин нест ва рохнамои пархезгорон аст. ( пархезгоронир маърифий кунад ва мушаххасахойи онхоро баён мекунад ).۱- ононики ба ғайб иймон меоваранд , ۲- намозро барпо медоранд , ۳- ва аз ончи ба ишон рузи додаем инфоқ мекунанд , ۴- ва ононики ба охират хам яқин доранд . ( ин вижагихоро барои онхо гуфта ва )онхо бархурдор аз хидояти аз суйи парвардигори худ хастанд  ва онон хамон ростгоронанд .Ин гурухи аввал будки мо дар сураи хамд ба онхо ” анъамта алайхим ” гуфтем ва дар ин сураи бақара хам тахти унвони ” муфлихун ” ба онхо ишора шуда аст.

۲ – ” мағзубин “,касоники худо аз онхо ғазаб гирифтаки дар сураи бақара ба унвони куффор аз онхо исм мебурд :

: إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ* خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ.

Бегумон куфрпешгон ва куффор ,бароишон ексон аст чи ононро бим дихи ва чи бим надихи ,иймон намеоваранд .Худованд дилхо ва гушхоишонро мухр зада , ва бар чишмонишон пардаи аст, ва азоби бузурги хам дар интизоришон  аст. Ин гурухи дувум будандки худованд онхоро онгуна тўвсиф мекунад.

۳ – “золлин ” касоники саргардон хастанд ва гуфтем хамон мунофиқин хастандки дар сураи бақара ба онхо ишора мекунад :

وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ* يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ* فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ* وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ* أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَكِنْ لَا يَشْعُرُونَ* وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَكِنْ لَا يَعْلَمُونَ* وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ* اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ* أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ* مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَا يُبْصِرُونَ* صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ.

Дар миёни мардум ,дастахойи хастандки мегуянд : мо ба худо ва рузи охират бовар дорем . Дар суратики бовар надоранд ва жузви мўъминин ба шумор намеоянд .(инон ба назаришон ) худо ва касониро гул мезанандки иймон оварданд ,дар суратики жуз худ ,касиро намефарибанд  ва ле намефахманд .Дар дилхойишон бемори аст ва худованд  беморишонро афзоиш медихад ,ва азоби дардноки ба сабаби дуруғгуйи ва инкоришон дар интизоришон мебошад. Хенгомики бадишон гуфта мешавад : дар замин фасод ва табохи накунид .Мегуянд : мо ислохгирони беш нестим . (худишонро ислохгар медонанд .) огох бошид ! инон бегумон фасод кунандагон ва табохи пешагонанд ва лекин пей намебаранд . Ва хенгомики бидонон гуфта шавад : иймон биёварид хамон гунаки мардум иймон оварданд ,мегуянд : оё хамонанди бехирадон  ва кам ақлон иймон биёварем ?Огох бошид ! инон бехаридонанд ва лекин намедонанд .Вақтики ( мунофиқин ) бо мардум рубару мегарданд ,мегуянд : мо хам иймон овардаем .Ва хенгомики бо руасойи шайтонсифати худ ба халват менишинанд ,мегуянд : мо бо шумоем ва ( мўъминонро ) масхара мекунем .Худованд ишонро  масхара мекунад ва ононро рахо сохта то куркурона ба саркаши  хувиш идома диханд .Инон рохнамудхойи ( парвардигор ) ро ба ( бахойи ) гумрохи фурухтанд ва чанин бозоргони ва муомалайи онон суди дар бар надорад , ва хидоят шуда ба шумор намеоянд . Достони инон ,хамонанди достони каси астки оташиро бо кушиши фаровон ровшан мекунад ва замоники оташ дўври бари уро ровшан гардонад ,парвардигор оташи ононро хомуш ва нобуд намояд, ва ишонро дар анбухи аз торикихо рахо созад , ба гунаики чишмишон намебинад .( онон хамчунин ) карон ва лолон ва курон хастанд ва ( ба суйи хақ ва хақиқат ) рохи бозгашт надоранд.

Ин бахши аз тафсири аллохи матаол дар сураи бақара барои хамон се гурухи будки дар сураи фотиха ба он ишора кардем . Хар чандки иддаи аз муфассирин ,яхуд ва насороки дар дўвра будандро муодили мағзубин ва золлин қарор доданд ,аммо зохири оёти қуръон ба ин ишора дорандки куффор муодили мағзубин ва мунофиқини муодили золлин қарор мегиранд.

Нуқтаики ёдам омад ин астки ,аллохи мутаол мефармоянд :

قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ (مائده/۷۷)،

Бигу: эй ахли китоб дар дини худ банохақ  ғулу накунид ва аз пейи хавасхойи гурухики пеш аз шумо гумрох шуданд ва бисёри ( аз мардум ) ро гумрох карданд ва аз рохи рост мунхариф ва гумрох шуданд дунболи инхо наравид , аз пейи хавасхойи инхо наравид.

Дар инжо ду нуқтайи мухим нахофта аст ,еки инки аллохи мутаол ахли китобро ба пархез аз ғулу дар динишонки хамон ислом аст даъват мекунад ,яъни  инхо агар даст аз ғулушон бардоранд хамони мешавандки росулуллох саллаллоху алайхи васаллам гуфта аст ,чун дини онхо ва дини хаммайи мо еки ва ислом аст ва ле шариатхойи мо бо хам фарқ мекунад .Онхо фирқахойи мунхарифи аз ислом хастанд агар даст аз ғулухойики мекарданд бардоранд хамони мешавандки росулуллох саллаллоху алайхи васаллам оварда буд ,ва фарқи надорад ,чун кулли чизики пайғамбарон дар тули торихи башарий гуфтанд еки буда бо шариатхойи мухталиф .Пас мегуяд дар динитон ғулу накунид .Масалаи дувумки дар ин оя ба он ишора мешавад ин астки омили ғулу ва гумрохиро пейравийи онхо аз хавасхойи ” золлин ” маърифий мекунад . Торих хам нишон дода омили аксари инхирофоти ақидатий муслимин ва жаъли аходис ,торихсози ,ийжоди тафриқахойи дохилий ,кушт ва кушторхойи дохилий миёни муслимин ,хамин золлин ва куффори пинхони дохилий ё мунофиқин буданд ; Ва алъон хам хастанд. Ва алъон хам омили аксари мусибатхойи мо хаминхойи хастандки дар қолиби шайх ,мулло ,мавлавий ,хохом ,рохиб ,мамусто ва ровшанфикри диний ,ахзоби исломий ва гуруххойи фалоний ба исми ислом ва муфти ва хайати фалон уламо ва …………алайхи ақоид ва манофеъи муслимин машғули фаолият мебошанд.

Бо ин вужуд ,мо медонемки мунофиқин хам дар дунё жузви муслимин махсуб мешаванд .Дар натижа дар жавомеъи инсоний ду гурух бештар вужуд надорад , ё муслимин хастанд ё куффор ва гурухи севуми вужуд надорад .

Иддаи аз огохон ба фиқх ва шариат ,хамин куффорро ба ду гурух ва ду дастаи куффори ахли китоб ва куффори ғейри ахли китоб тақсим карданд .Аммо бо диққати бештар дар қуръон метавон куффорро ба сурати куллий ба панж гурух тақсим кард:

۱ – Куффори ахли китоб ( шариатхойи мунхарифи ислом мисли яхуд ва насороки худишонро бо дини секуляризм олуда карданд , ба дини секуляризм олуда шуданд ,мисли касики ба бемори вабо  олуда мешавад ё сил  хар бемори дигари ).

۲ – Куффори шибхи ахли китоб ( мисли мажус ё хар фирқаики шабихи ахли китоб ба дини секуляризм олуда шуданд ва хамон масири ахли китобро рафтанд ).

۳ – Куффори ғейри ахли китоб (ки дар қуръон танхо бо лафзи ” мушрикин ” аз онхо ёд шуда ва имруза онхоро секуляр медонем.

۴ – Куффори муртад ( касики қаблан мусалмон буда аммо огохона ва амдан ва ба мейли худиш еки ё кулли қавонин шариати аллохро бо қавонин еки аз ин се гурухи қаблий ахли китоб ,шибхи ахли китоб ё ғейри ахли китоб аваз мекунад ва ба еки аз ин тоғутхо иймон меоварад , ба жойи инки ба онхо куфр кунад ба онхо иймон меоварад ва саффи худишро аз муслимин жудо мекунад .Ин кофари муртад астки ба сурати мовриди ба он мепардозем .

Куффори пинхони дохилий ( мунофиқин ) .Бо инки аллохи мутаол онхоро бародари куффори ахли китоб ва кофар дониста ва мефармояд :

:«أَلَمْ تَرَإِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِن قُوتِلْتُمْ لَنَنصُرَنَّكُمْ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ» (حشر/۱۱)

(аллохи мутаол онхоро бародари куффор ахли китоб ва кофар дониста  -лиихванихимуллазина кафару –ононро кофар дониста ) оё мунофиқониро надидаики пейваста ба бародарони кофари ахли китоби худ мегуянд : хар гох шуморо берун кунанд ,мо хам бо шумо берун хохем омад , ва харгиз ба зиёни шумо аз сухани каси фармонбурдори нахохем кард , ва агар бо шумо жанг ва пейкори шавад ,қатъан ба кўмакитон шитофта ва ёритон хохем дод . Худо гувохи медихадки онон дуруғ мегуянд ( ва ба ахди худ вафо намекунанд).

Аллохи мутаол инхоро ингуна маърифий мекунад ва дар қиёмат хам жойи бадтар аз хаммаи куффорро ба онхо ихтисос дода аст .Илова бар ин ,мо хам сифати зиёди аз инхоро медонем , аммо ташхиси нахоий ин даста ва жудо кардани онхо хамон турики яхуд ,насоро ва секуляристхоро аз хам жудо мекунем , танхо дар хайтаи аллохи мутаол қарор дорад ва мо дар дунё наметавонем инхоро жудо кунем хар чандки вужуд доранд .Онхо вужуд доранд аммо аллох ба мо ин қудрати ташхисро надодаки битавонем инхоро жудо кунем . Мо дар дунё инхоро машмули хамон хукми муслимин қарор медихем ,бо инки мумкин аст иштибох кунем аммо ин ек дастур аст. Аллохи мутаол гуфта мо бояд онхоро мушмули хукми муслимин бидонем то замоники дар саффи муслимин хастанд .

Чун ,инхо дар миёни мусалмонон хастанд ва зохиран хамчунин  мусалмонон зиндаги мекунанд ва мумкин аст тедоди қолили бошанд ; аммо , мўъминини мухлис хам дўври баришонро бигиранд . Мисли хамон имоми масжиди зирорки мусалмон ва сахобийи росулуллох саллаллоху алайхи васаллам буд аммо фариби мунофиқинро хурда буд .Аллохи мутаол жихати мухофизат аз ин мусалмонони фариб  хурда дастур медихад  мунофиқин ё хамон куффори пинхони дохилий ва золлинки росуллуллох саллаллоху алайхи васаллам онхоро ба унвони бадтарин инсонхо маърифий карда ва дар мовридишон гуфта :

«وَتَجِدُونَ شَرَّ النَّاسِ ذَا الْوَجْهَيْنِ»

Боз дастур додаки ин мовжудот хам машмули хукми муслимин шаванд .Аллоху акбар .Аллоху акбар .Аллоху мутаол  чиқадар ба муслимин ахамият медихад ва намехохад он муслиминики фариби онхоро хурданд қурбоний шаванд . Ла хавла ва ла қуввата илла биллах .

Ин ек воқеийят астки ташхис ва жудо кардани ин гурухи мунофиқин  дар хадди тавони инсонхо нест , мо наметавонем ва намедонем инки чанон харфиро мезанад ё чанон амалиро анжом медихад  воқеан ек мусалмон астки дорад ин корро анжом медихад ва аз руйи хато ва иштибох ва таъвил ва ғейри аст? Ё фалон кори иштибохики анжомиш медихад воқеан аз дарун ,эътиқоди ба дини ислом надорад ва ин бахши аз бемори ақидатий  устки ру карда аст?Яъни мо вақти беморихо ё сифотиро дар шахс мебинем намедонем ин гуфтор ва кардорики ин ба зохири мусалмон анжом медихад аз руйи хато ва иштибох ва таъвил ва ғейри аст ё на ,воқеан аз даруни ,эътиқоди ба дини ислом надорад ва ин бахши аз бемори ақидатий устки ру карда аст ? Дар хар сурати ,аллохи мутаол дастур додаки инхоро жузви муслимин ба хисоб биёварем .

Албатта иддаи аз дарс хондахойи мадрасайи еки ду қарни ахири хижоз ,саъй доранд ин даста аз муслимини фариб хурда ва жохилро ба хамрохи куффори пинхони дохилий ( ё хамон мунофиқин ) тахти унвони мусалмон мушрик ё мушрикини мунтасиб ба ислом ё кофари мунтасиб ба ислом ва ……номгузори кунандки ба назари банда хамон исми мунофиқинки аллохи мутаол интихоб карда бароишон бехтар аст. Ва мо дар дунё онхоро мусалмон меномем ва исми таркибий ё иборатсозихойи шубхасоз ва зараррасонро ,барои дунёйи муслимин сахих намедонем .

Бахси ширк ,нифоқ ,куфр ,фисқ ва ……чизи аст ва инки шахс ба даражайи мушрики ,мунофиқи ,кофари ,фосиқи ва …….бирасад чизи дигари аст .Мушрик  ё секулярист ,кофари астки ба сурати умум ба худо эътиқод дорад ,аммо дар кинори он ба еки ё чандто аз тоғутхо хам иймон дошта бошад ва барои ончи аллох дар шариати охарин росулиш нозил карда шарик қоил шавад ,барои ” хаммаи ончи ” аллох дар шариати охарин росулиш нозил карда шарик қоил шавад. Холо мумкин аст дар масалайи зот ва хилқат ,махлуқиро шарики холиқ  карда бошад ё дар масалаи тадбир  ва идорайи жахон ё еки аз ибодатхоиш бошад ,ё дар масалайи қонунгузори ва хукм бошад , ё дар масалаи итоат кардан бошад , ё хар ончики аллох дар охарин шариатиш нозил карда бошад ва ба сурати хулоса мушрик ё секулярист каси астки аслан дар амри идорий  зиндаги дунёвий худиш ба хеч ек аз шариатхойи осмоний иймон надошта бошад ва дар дохили хечкадом аз ин шариатхойи осмоний қарор нагирифта бошад .Дар хар сурат ,замоники шахс ба ин даража мерасадки мустахаққи каламаи мушрик ё секулярист шавад мо дар қуръон ва суннат қавонини  жудогонайи барои инхо надорем . Балки ,қуръон хаммаи мушрикин ( секуляристхо ) ро дар дунё машмули хукми куффор қарор медихад .Диққат кунид вақтики шахс ба ин даража мерасад мо дар қуръон ва суннат надоремки қонуни жудогонаи барояш дошта бошем балки қуръон хаммайи мушрикин ( секуляристхо ) ро дар дунё машмули хукми куффор қарор медихад аммо бо шиддат ва сахтгирийи бештари .

Қуръон касоники Ийсоро писари худо медонанд кофар медонад .

  • لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ ۚ (مائده/۱۷)
  • لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ (مائده /۷۲)
  • لَّقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَٰهٍ إِلَّا إِلَٰهٌ وَاحِدٌ(مائده/۷۳)
  • وَ قالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللّهِ وَ قالَتِ النَّصارى الْمَسیحُ ابْنُ اللّهِ ذلِکَ قَوْلُهُمْ بِأَفْواهِهِمْ یُضاهِؤُنَ قَوْلَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ قَبْلُ قاتَلَهُمُ اللّهُ أَنّى یُؤْفَکُونَ (توبه/۳۰)

дар ин жо ононро кофар медонад.

Ин хитоби буд ба куффори ахли китоб ,дар ояи қабл хам дидемки аллохи мутаол мунофиқинро бародари куффор медонад ,ва онхоро мисли куффори ахли китоб медонад , аммо хитоб ба мушрикин ва секуляристхойи қурайш хам онхоро хам кофар медонад. Хар се гурухи куффор ,хам ахли китобро кофар маърифий мекунад , хам мунофиқин ,хам мушрикин  ва секуляристхойи қурайшро кофар маърифий мекунад ва мегуяд :

: قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ*لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ*وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ*وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَّا عَبَدتُّمْ*وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ*لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ*

Бовархойи ғалати онхоро хам дин маърифий мекунад . Ин секуляристхо на насроний буданд на яхудий ,на мажус ( шибхи ахли китоб ) ва на мунофиқин ;балки мушрикини секуляри будандки бо хамрохи соири куффор машмули ек жомеъа мешаванд.Мажмуъан хамон турики гуфтем , ду жомеъа бештар нест ду гурух бештар нест ё масалмон хастанд ё кофар .Инхо хамма мажмуъан машмули ек хукм мешаванд .Аллохи мутаол хамма инхоро кофар маърифий мекунад .Ва тамоми ин куффор ба хамрохи секуляристхойи кофар бо вужуди тафовутики дар маротиби куфр ва секуляр буданишон доранд , ва хар кудом машмули хукми мешаванд ,аммо бо хам бародаранд .Ихтилофоти тамоми фирақ ва мазохиби секуляризм хам дар асл дини секуляризм нест. Алъон хам агар нигох кунем ихтилофоти тамоми инхо дар асл дини секуляризм нест балки дар масоили фаръий марбут ба суди бештар ва лаззати бештар аст. Кулли куффор хам ихтилофотишон бар сари мубориза ва мухолифат бо ” ла илаха иллаллох ” нест ,хамма дар хамин бо хам муттафиқанд дар куфр ба тоғут ,ба жойи куфр ба тоғут ,иймон ба тоғут оварданд ; ва дар иймон ба аллох ва мухтас кардан ибодат барои аллох дар он хам мушкил доранд .Ба хамин далил мегуянд куффор бо хам бародар хастанд ,секуляристхо хам хаминтур.

Ба хамон шевайики аллохи мутаол мўъмининро бародар хонда ва фармуда :

:«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ»،

Танхо ва фақат мўъминин бо хам бародаранд .

Ба хамон шева ,хақиқати дигариро хам баён карда ва он ин астки куффор ,аз жумла куффори секуляр ,хамма бо хам бародаранд :

«وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ»(انفال/۷۳)،

Ва касоники кофаранд ,бархи ёрони бархи дигаранд ( ва дар жанбадори аз ботил ва мухолифат ва мубориза бо мўъминон хамрох ва хам сангаранд .Пас инхоро ба дусти нагирид )ки агар чанин накунид фитна ва фосоди азими дар замин руй медихад .Ва ин бародари куффорро мо бо чашми худ дар чанд соли гузашта дар хамин Курдистони Ироқ ,Сурия ,Афғанистон ,Яман ва ……..дидаемки чигуна тамоми куффори ахли китоб ,шибхи ахли китоб ,секуляристхо ва мунофиқин жихати мубориза бо қавонини шариати аллох бо хам муттахид мешаванд. Он хам иттиходи тахти парчами секуляристхо . Хадафи вохид ва муштарак аввалияи тамоми секуляристхо ийжоди жахоний астки дар он иймон ба қонуни шариати аллох ва амал ба он дар зиндаги дунёвий инсонхо вужуд надорад , ва жомеъа бар асоси қавонини ширк ва жохилияти дини секуляризм  идора мешавад на бар асоси дастуроти аллохи алиймун хаким .

Маншаъи демокрасийи онхо ,дини секуляризм ва хуруж аз хокимият ва қонуни шариати худованд аст то ба инсон ,хаққи хокимият ва қонунгузориро ба жойи худо эъто кунад . Бале,фикр кунам матни моддайи ۶ баёнияйи хуқуқи башар соли ۱۷۸۹ секуляристхо мегуяд : қонун ,намоди иродайи миллат аст .Яъни  қонун намоди иродайи худованд нест .Балки ,қонунро тоғутхо ва илоххойи месозандки мардум барои бутхонайи порламон онхоро интихоб карданд.

Банобарин ,демокрасий бо вогузорийи хаққи мутлақ хокимият ва қонунгузорий ва ташриъи ба инсон ,ин сифат аз сифати улухийяти худовандро ба инсон вогузор мекунад ва ба ин васила инсонро дар амри қонунгузорий ва ташриъи,шарики худованд субхана қарор медихадки ин масала бидуни хеч шакки куфри акбар аст.Хатто касоники чун Мухаммад  Носириддин Албоний ва муқбилал вадиъи ва дигарон ,дар хамин мажмуъаки дуруст  ё ғалат ,ба жойи уламои маржаъи шинохта шуданд дар мажалла ” алисола ” шумора дувум фатво медиханд ва мегуянд : демокраси аз жумла низомхойи тоғут астки худованд амр карда аст ба он куфр биварзем ва ба ин се оя хам истинод мекунандки аллохи мутаол мефармояд :

  • فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ لَا انفِصَامَ لَهَا ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (بقره/۲۵۶)
  • وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ (نحل/۳۶)

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هَٰؤُلَاءِ أَهْدَىٰ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا(نساء/۵۱)

 Оё дар шигуфти нести аз касоники бахраи аз китоб ( осмоний ) бадишон расида аст ба тоғут иймон меоваранд ва дарбораи кофарон мегуяндки инон аз мусалмонони бархақтар ва рох ёфтатаранд .

Ба ин шева ,ин мажмуъайи аз уламо хам демокрасий мубтани бар дини секуляризмро тоғути медонандки бояд ба он куфр биварзем ва онро инкор кунем .Яъни жузви асосийи дарвозайи барои вуруд ба ислом медонандки аввал бояд ин инкор шавад мисли ” ла илаха ” нафий шавад , ва баъад чизи дигариро исбот куни аввал бояд инро нафий куни ва онро зери по бигузори . Дар ин сурат ,тамоми муслимин  бар тоғут будани дини секуляризм иттифоқи назар доранд ,секуляризмики ба сурати диктатори ва бо зури аслаха бар муслимин  тахмил мекунадки :

Аллох хақ надорад дар идораи зиндаги дунёвийи мо дахолат кунад ва аллох бояд фақат дар даруни инсон ё фақат дар ибодатгоххо бошад.

Аллох хақ надорад ба мо бигуяд чи бихурем ё нахурем ?Чигуна бипушем ё напушем ? Бо чи каси издивож кунем ё накунем ? Чигуна муомала кунем ? Бар чи асоси бейни инсонхо фарқ  бигузорем ? Чигуна фақрро аз бейн бибарем ва рифох биёварем ? Чигуна тарс ро аз бейн бибарем ва амнийят биёварем ? Чи касони дуст хастанд ва чи касони душман хастанд ? Валаи мо ба тарафи чи каси бошад ва бароъи мо ба тарафи чи каси ? ва ғейрих .Секуляризм мегуяд инхо қавонини дунёвий хастанд ва аллох хаққи дахолат дар ин маворид ва мавориди мушобехро надорад , ва мекуяд : танхо аллох метавонад дар умур комилан шахсий он хам марбут ба дарун харф бизанад.

Дар воқеъ ,дини секуляризм бо зури аслаха ва диктаторийи хосси худ ба ту мегуяд танхо бахши он хам бахши хийли риз аз харфхойи худо ро қабул куни ,ижоза медихад бахши хийли риз аз харфхойи худоро қабул куни ва бақийяро хамма рад мекунад , дар холики аллохи мутаол дар мовриди ин афрод мегуяд :

:«أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ»(بقره/۸۵)

Оё ба бахши аз ( дастуроти ) китоб (қуръон ) иймон меоварид ва ба бахши дигар ( дастурот он ) куфр меварзид?

Дини секуляризм дар хамон ибтидо иймон ба тоғутро бар инсон тахмил мекунад ва куфр ба тоғут мусалмонро табдил ба иймон ба тоғут мекунад , ва дар бахши ибодат  хам танхо ба бахши бисёр ночизи аз онхо эътироф мекунад ; ва табиий астки куфр ба миқдори аз дини ислом ба маъни куфр ба хаммаи он аст.

Ба далили хатарнок будани дини секуляризм астки аллохи мутаол ба муслимин сифориш мекунад дар замин сайр кунанд ва оқибати ин мушрикин ( секуляристхо ) ро бибинанд ,ва руйи он тадаббур ва фикр кунанд ,ва ибрат бигиранд то рохи мушрикин ( секуляристхо ) ро идома надиханд .Аллохи мутаол мефармояд :

:«قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کیفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلُ کانَ أَکثَرُهُمْ مُشْرِکین» (روم/۴۲)

Бигу дар замин сайр кунид ва бибинид оқибати касоники қабли аз шумо буданд ,чигуна буд ? Бештари онхо мушрикин буданд !

Бале ,бештар куффорики қабли аз мо будандро секуляристхо маърифий мекунад на яхуд ва насоро ё пейравони соири шариатхойи дигар .Қаблан хам хидматитон азр кардамки хар жо исми мушрик ва мушрикин ба танхойи дар қуръон омада манзур хамин секуляристхо хастанд .Бале ,ин гушайи аз нигариши секуляристхо ба дини ислом аст.

Албатта ,дар жомеъайи хар се гурух кофари ахли китоб ва ғейри ахли китоб ва шибхи ахли китоб хам касони пейдо шудандки мусалмон шаванд .Ё касони хам будандки аз жараёни мунофиқин ,худишонро жудо карданд ва ба саффи мўъминин бозгаштанд . Дар холики медонем яхуд ва хамин секуляристхойи сарсахтки ба унвони сарсахттарин душманони муслимин хастанд ,аммо дар хаминхо хам боз бехтарин касони мусалмон шуданд ва боз дар миёни хамин секуляристхо бехтарин ёрони росулуллох саллаллоху алайхи васаллам зухур карданд .Яъни бехтарин ёрони росулуллох саллаллоху алайхи васаллам касони будандки аз дили мушрикин ва секуляристхо мусалмон шуданд.

Ин мумкин аст ин ислом овардани инхо дар хар се табақайи инхоки аллох мутаол хаммаро кофар дониста барои иддаи бо таърифи аллох аз кофирин тазод дошта бошад.Чун аллоху жалла жалалаху дар мовриди куффор мегуяд :

«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ* خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ» (بقره/۶-۷)

Инхо харгиз иймон намеоваранд ва сухбат кардан бо онхо хам фойдайи надорад чун аллох бар қалб ва гуш ва чишмишон мухр находа ва чизи вориди он намешавад .

Чиро ? чиро чизи вориди он намешавад ? чиро бар қалб ва гуш ва чишмхойишон мухр находа ва чиро чизи вориди он намешавад ? чиро инхо харгиз иймон намеоваранд ? Чун ,ин куффор қалбан яқин пейдо кардандки ин қуръон ва қонуни шариати аллох хақ аст ,аммо золимона ва аз руйи такаббур ва худбузурги бини ба жухуд ва инкори он мепардозанд .

. «وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ ظُلْماً وَ عُلُوًّا فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ» (نمل/۱۴)،

Дар натижа сухбат кардан бо онхо ва инзор додани ишон фойдаи надорад; аммо дар баробари ,касони аз хамин куффорро мушохада мукунемки мусалмон мешаванд .Жараён чист ?

Дар хамин ибтидо жойгохи табақоти мухталифи жомеъайи куффорро бо масалаи ижтиход ва тақлидроки шумо бехтар мутаважжих мешавид тўвзих медихемки дар назар мегирем баъзи аз инхо мужтахид хастанд ,ба унвони ташбех ( било нисбати мусалмонон ) инро ташбех  кунид дар миёни куффор хам касони мужтахид бошанд ва касони муқаллид бошанд муқаллиди куркурона ва аз он мужтахидин табъийят кунанд .Хаминро фелан дошта бошид .Зикри ек мисоли дигар мумкин аст моро ба жавоби дуруст рохнамойи кунад .Медонемки аллохи мутаол куффори дохилий ё хамон мунофиқинроки бадтарин жойи жаханнамро бароишон дар назар гирифта ( яъни жойи бадтар аз куффори ошкор ахли китоб ,шибхи ахли китоб ,ғейри ахли китоб ва хатто бадтар аз муртаддин ) ва хамин мунофиқинро бародарони куффор медонад.Куффорики дар мовридишон гуфта :

تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّىٰ»(حشر/۱۴)،

Ту ишонро муттахид мебини ,ва ле пароканда дил хастанд ва хамоханг  намебошанд.Яъни мунофиқин хам монанди куффор мажмуъайи хастанд бо қалбхойи мухталиф  ва нигаришхойи мухталиф ва хостахойи мухталиф ; аммо хамин мунофиқинро дар дунё жузви муслимин махсуб мекунад .Чиро ? гуфтам хамон масалаи ижтиход ва тақлиди куркурона ва жохилона аз мужтахидинро хам дар фикритон дошта бошид.

Худ росулуллох саллаллоху алайхи васаллам жавоби дурустро ба мо медихад .Чиро ? Худо онхоро жузви муслимин қарор медихад илова бар мухофизат аз хамон чанд мусалмоники дохили онхо буда.нд .Аммо ек қонуни куллийро росуллуллох саллаллоху алайхи васаллам баён мекунад ва жавоб медихад ва мефармояд :

: مَنٌ تَشَبَّهَ بِقَوٌمٍ فَهُوَ مِنٌهُمٌ

Чиқадар қашанг аст. Касики бо қовми худро мушобех месозад ( аз он қовм тақлид мекунад ) жузви хамон қовм хисоб мешавадки ин моли ақоид ва бовархост.Наинки шумо либосиро бипушидки Абу Жахл хам хамонро мепушид ё росулуллох саллаллоху алайхи васаллам зохири доштаки дигарон хам хамон зохирро доштанд дар жазиратул араб дар миёни мардуми мушрик ва кофарики он замон хам вужуд дошта бошанд.

مَنٌ تَشَبَّهَ بِقَوٌمٍ فَهُوَ مِنٌهُمٌ

Касики бо қовми худро мушобех месозад жузви хамон қовм хисоб мешавад .Ин фармоиши росулуллох саллаллоху алайхи васалламро бо мисоли зинда ва имрузий тўвзих медихем то бифахмемки чигуна мумкин аст ташобех ба қовми шахсро жузви хамон қовм мекунад дар холики мумкин аст ин афрод нохамгун бошанд ва салойиқи мухталифи хам дошта бошанд ва хатто дорои рафторхойи мухталифи хам бошанд.

Мо хам акнун касониро мебинемки  ё узви еки аз ахзоби кофари секулярист хастанд ,ё  аз ин секуляристхойи кофар ва дини секуляризм дар баробари қавонини исломий тарафдори ва химояти забоний ё амалий мекунанд,ва танхо гуша ва мумкин аст жанбахойи аз онро дар назар гирифта бошанд; дар холики хокимияти жохилият ва тоғути ба номи дини секуляризм ва тамоми ин секуляристхо ва тамоми ахзоби секуляристики инхо аз онхо химоят мекунанд ва пуштибоний мекунанд барои тамоми жавониби зиндаги башарий қонун доранд ва қонун тўлид карданд. Ва тоғутхойи хастандки мажмуъайи созмон ёфта ва кулли аз қавонинро дар худ жой доданд алайхи кулли шариати аллох .

Алъон наметавон дар ин фурсат ба тамоми жавониби дини секуляризм ишора кунем то ровшан шавад атрофиёни шумо ба чи мезони аз дини секуляризм огохи доранд ,ва ё дар сурати огохи ба чи мезон аз онро пазирофтанд ,барои хамин бехтар аст ба ек жанбаи онки марбут ба аввалин мужтамиъи инсоний яъни хонувода аст ва барои хамма малмустар мебошад ишора кунем то илова бар анализи жомеъайи секуляристхо ба шинохти даст ёбемки бидуни шак рафторхойи моро дар масири шаръий он созмондихи ва хидоят мекунад .Хийли мухим аст ,ин шинохт боис мешавадки мо рафторхоимонро дар масири шаръий он созмондихи ва хидоят кунем. Алъон ба мавориди аз ин мепардоземки чигуна мисоли зиндаи шавад

«مَنٌ تَشَبَّهَ بِقَوٌمٍ فَهُوَ مِنٌهُمٌ»

Хар чандки жанбахойи аз онро дар назар гирифта бошанд.

Медонемки Карл Маркс ,Ленин ,Моу ва ……..ки худоён ,илоххо ва тоғутхойи секуляристхо хастандки қавонини онхоро жойгузини қавонини аллох ва росулиш карданд, мубаллиғи илғойи хонувода ва иштирок дар занхо хастанд ; инро дар монифисти коммунист ,фикр кунам сафхаи ۴۹ ё ۵۰ метавонид бихонид .Яъни бо мубаллиғ кардани хонувода ийжоди жомеаъйи шабихи жомеайи баъзи аз хейвонот на хаммайи хейвонот .Чун хаммайи хейвонот хам ингуна нестанд ,аммо инхо чанин чизиро хостор хастанд ; хонувода мубаллиғ шавад ,иштирок дар миёни занхо пейдо шавад .Хуб ,вақти чанин шуд баччахойи зиёди тўлид мешаванд ,баъад ,замоники хонувода илғо шуд баччахойи бепадар ва модар ва бехонувода тўлид мешаванд ,он вақт чи бояд кард ?

 Инглис хам дар китоби усули коммунизм мегуяд : кўдакон ба сурати иштироки парвариш дода мешаванд .Инро мо дар қонуни асосий шўравий социалисти хам дидем ва довлат  масъули парвариши онхо буд. Пас ,аз дидгохи инхо мушкили надорад хар каси бо хар каси мехохад робита дошта бошад ва ……..худ Карл Маркс хам баччаи харомзода тўлид кардки уро рахо кард фикр кунам то соли ۱۹۲۹ хам ин бачча зинда будки аз хидматкориш тўлид карда буд.

Жан Пул Сартер файласуфи эгзистансиалисти фарансавий хам еки дигар аз худоёни қонунгузори секуляристхо бо Семун Дубвар нависандаи фарансавий хам мисдақи воқеий адами пойбанди ба бунёди хонувода буданд .Онхо хам дар холики робитаи монанди зан ва шўхар бо жинси мухолиф доштанд аммо мустақил ва жудо аз хамдигар зиндаги мекарданд ва харгиз зери бори издивож ва хонувода нарафтанд.

Бертранд Росел хам еки дигар аз худоён ва илоххойи секуляристхо хам хостори тарвижи озодийи жинсий бейни донишжуёни шуда буд.Инхо нумуна хастанд.

Ёдам меояд замоники девони хуқуқи башари секуляристхойи Европо (хамин девони хуқуқи башари секуляристхойи Европо ) қонуни белжик дарбораи мамнуъийят истефода аз ниқобро таъйин мекард ! Дуруст дар хамин замон секуляристхойи герман издивожи хамжинсбозонро дар ин кишвар ба сурати қонуний тасвиб кард . Ва дар хамин қонун секуляристи касони хатто бо хайвонот издивож мекунанд ва имруза издивожи занхо ва хатто мардхо бо хайвонот ба амри оддий дар миёни секуляристхо табдил шуда аст. Ё кишвари секуляристи чун Суейд издивож бо махоримро қонуний мекунад.Фақат кофий аст тахқиқи кутохи кунид то ба умқи фожеайики секуляристхо барои башарият ба эрмағон оварданд пей бибарид.

Издивож бо хайвонотки дар қонуни миллий Амрико ба он ишора шуда ва дар артеши он расмийят пейдо карда ва ба сурати озодона дар жомеъа ва артеши он анжом мешавад ,хатто барои касоники бо хайвоноти чун саг ,алоғ ,маймун ва ……..издивож мекунанд шиноснома хам содир мешавад.Бемори ийдиз хам аз тариқи робитаи жинсий ек зан бо ек маймун ба вужуд омада ва иртиботи номахдудики ин дини секуляризм барои ин зан ва амсоли у фарохам кард боиси фарогир шудани ин бемори дар кулли жомеъайи башарият шуд.

Ба аллох қасам ,дини жохилияти секуляристхо ,ин жохилиятики секуляристхо оварданд ин диникии секуляристхо дар жомеъа парвариш медиханд ин жохилиятики онхо дар холи густариши он хастанд аз жохилияти қабли аз баъсат хам қабихтар ва палидтар аст. Ин чи дини астки инсон ,еки аз шарифтарин ва бартарин махлуқоти аллохро то ин андоза залил ва беарзиш ва паст мекунадки хозир мешавад бо жонувари чун саг  ва алоғ издивож кунад ва барои худиш хам маросими арусий бигирад .Ва худишро дар ихтиёри саг,алоғ,бабр ва инхо қарор дихад ва қонун ва қудрати хукуматий хам аз у химоят кунад ва каси хақ надошта бошад жилови атрофиёнишро бигирад ; чун ин озодийи шахсий аст ?!

Инхо бахши аз тўлидоти дини секуляризм дар асри мостки ба он ишора кардам ,аммо касониро мебинемки намоз мехонанд ,руза мегиранд ,покдамон хастанд ,хатто хаж мераванд ,аз машрубхури ,дуруғгуйи ,тухматзани ,мардумозорий ,моли мардумхури ,ғил ва ғаш дар муомила ва хийли сифати зишти дигари ба дур ва аз хийли сифати ник бархурдор хастанд ; аммо бо ин вужуд ,аз дини секуляризм ва ташкили жомеъайи секуляр химоят мекунандки тамоми ин корхо дар он анжом мешавад.

Аз қонуни химоят мекунадки фардо худи ин бадбахт агар баччаш гар духтариш гар писариш хост еки аз ин корхоро анжом дихад наметавонад жилови уро бигирад ; чун ин қонуни қудрати хукуматий пуштивонайи он аст.Ва мо мажбурем тибқи дастури шариати аллохи мутаол онхоро дар дунё жузви хамон секуляристхо ба хисоб биёварем . Чун инхо худишон худишонро дар чанин куффори жо доданд ,на инки мо онхоро зураки жо дода бошем .Мо воқеан намедонем алъонки хунуз секуляристхо бар мо натавонистанд хукумат пейдо кунанд ва инхо танхо тарафдори хастанд ва худишонро жо доданд воқеан хезсифат ,фохишагар ва фасоди ахлоқий хастандки фелан бо намоз ,руза ,хаж ва ……дар жомеъайи муслимин онро пинхон карданд? Ё на нестанд ? Мо дар хар сурат ,онхоро жузви хамон фосидхойи хисоб мекунемки қавонини дини секуляризм ба вужуд меоваранд то замоники ин шахс худишро аз секуляризм ва ахзоби секуляр бари кунад ва ба онхо куфр биварзад.Хар чанд тамоми талоши мо ин астки бо кашфи сифати никуйики доранд дар жихати хидояти онхо нихоят истефодаро бибарем.Хийли дуст дорам онхоро алак кунем ва барои онхойики қобили хидоят хастанд дуо кунем.

Бале ,мумкин аст дастаи аз инсонхойики худишонро шабихи куффор карданд ,аз куффор аз руйи жахолат тақлид кунанд ва шабихи онхо амал кунанд ; дар ин сурат, жузви куффор махсуб мешаванд ва иддаи аз инсонхо хам мумкин аст мисли мунофиқин худишонро шабихи муслимин кунанд ; боз инхо хам жузви муслимин махсуб мешаванд ,хар чандки хар он мумкин аст бо фарохам  шудани заминахойи аз доирайи муслимин худишонро хориж кунанд .Ба хамин тартиб ,мумкин аст бо фарохам шудани заминахойи ,хамон афродики худишонро дар доирайи куффор қарор доданд жахлишон бартараф шавад ва даст аз тақлид бардоранд ва аз доирайи куффор хориж шуда ва мусалмон шаванд.

Достони ислом овардани ” Адий ибни Хотам ” намунайи машхур мусалмон шудани касони астки пас аз парастиши ахбор ,рохибон ва Масих ибни Марям алайхиссалом ва ширк ба аллох ,аз жомеъайи куффор худишонро жудо карданд ва мусалмон шуданд .Алъон хам мо афроди зиёдиро мебинемки аз жомеъайи куффори яхуд ва насоро ва хатто куффори секулярист худишонро жудо мекунанд ва мусалмон мешаванд.

Дар оёти қуръон хам замоники дар мовриди секуляристхойи ахд шикан сухбат мешавад қитол бо аиммайи куфр ( ё хамон ташобехики ба шумо гуфтам ,мужтахидини онхо ) дар дастури кор қарор мегирад на сиёхи лашкари ин аиммайи куфр .Ибтидо қитол ва жанги мусаллахона алайхи ин мужтахидин ва рахбарони куфр аст.Аллохи мутаол мефармоянд :

«وَإِن نَّكَثُوا أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِۙ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ» (توبه/۱۲)،

Ва агар пеймонхойироки бастанд шикастанд ,ва дини шуморо мовриди таъна ва тамасхар қарор доданд бо сардастагони куфр бижангид ,чироки пеймонхойи ийшон камтарин арзиши надорад.Шояд ( бо нобудийи аимма ва бузургони онхо ) даст бардоранд. Дар инжо бо истиноди ба ин оя эхтимол меравадки бо хазфи аиммаил куфр ин зери дастон хам даст бардоранд.

Аллохи мутаол қудрати ташхиси касоники бо куффор хастанд аммо мумкин аст мусалмон шаванд , ё ононики дар миёни мусалмонон хастанд аммо мумкин аст мунофиқ бошандро ба инсон надода ,танхо метавонад мисли росулуллох саллаллоху алайхи васаллам дуо кунад ва умидвор бошад фалон шахс кофарики дорои сифати никуйи аст мусалмон шавад .Дар натижа ва тибқи зохир ,мо танхо ду гурухро мешносем : ۱ – мусалмон .۲ – кофар . Ва гурухи севуми вужуд надорад.

Бале ,инсонхойи вужуд дорандки ” ба сурати мужмал ” ба тоғут иймон оварданд ва хозир нестанд аз қавонини аллохки аз коноли охарин пайғамбариш фристода шуда итоат кунанд ва мажмуъайи ошифта ва нохамгун дар ақоид ва хатто рафторхойи шахсийро ташкил медихандки ; мо тибқи зохир ,онхоро жузви куффор хисоб мекунем.

Холо ,мумкин аст касони аз хамин жомеъайи куффор хам вужуд дошта бошандки баъзи аз вижагихойи дини ислом дар мубориза бо тоғутхоро ижро кунанд ,ё мумкин аст аз миёни хазорон мовридики дар қонуни шариати аллох жо мегиранд ,ва ё урфхойики дар назари ислом мутлубият доранд ,мисли зери бори зур нарафтан ,хақталабий ,тавозеъ ,ғейрат ва шахомат ,дилсузий ,новъи дусти ,эхтиром ба волидейн ,хифзи силайи рахм ,дифоъ аз мазлумин ва мавориди инчанинро риоят кунанд ва ба унвони хуб миёни бадхо шинохта шуда бошанд,аммо дар хар сурат жузви куффор хисоб мешаванд.

Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мефармояд :

:«تَجِدُونَ النَّاسَ مَعَادِنَ خِيَارُهُمْ فِي الْجَاهِلِيَّةِ خِيَارُهُمْ فِي الْإِسْلَامِ إِذَا فَقِهُوا، وَتَجِدُونَ خَيْرَ النَّاسِ فِي هَذَا الشَّأْنِ أَشَدَّهُمْ لَهُ كَرَاهِيَةً، وَتَجِدُونَ شَرَّ النَّاسِ ذَا الْوَجْهَيْنِ الَّذِي يَأْتِي هَؤُلَاءِ بِوَجْهٍ وَيَأْتِي هَؤُلَاءِ بِوَجْهٍ».[۱]

Хамон касики дар замони жохилият бехтарин буд ( аз назари ахлоқ ва дигар авсофи писандида ) дар ислом хам бехтар аст.Инхо бар асари жахолат ва тақлид ,”ба сурати мужмал ” зимни адами эътиқод ба дини ислом ,ба сурати мужмал ба тоғут иймон оварданд .Монанди Абул Бахтарий дар асри росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ё тамоми сахобайи росулуллох саллаллоху алайхи васаллам дар замони жохилият,ғейри аз Али ибн Аби Толиб карамуллохи важхах . Дар ин сурат ва дар ин гирудор на пейрвони дини ислом ва на пейравони куффор мажмуъайи ек дастиро ташкил намедиханд. Хамчунинки мумкин аст ек мусалмон дар иймон ба аллох дар даражоти мухталифи қарор бигирад,ва хатто муртакиби аъмоли шавадки сифати мушрикин аст.Ва холати табиий он чанин будки аз онхо пархез кунад ,аммо пархез намекунад ва худишро олуда мекунад.Ек ғейри мусалмон хам мумкин аст ба далили инки тоғутхо бисёр мутаъаддид ва мухталиф хастанд ,ба ек тоғути иймон оварда бошадки аз тоғутхойи дигар бадтар ё бехтар бошад, ё жихати тақвияти тоғутики ба он иймон оварда аз баъзи аз қавонини шариати аллох ва суннатхойи ла ятағайяри аллох суд жуста бошад ,ё инки ба воситайи фитрати хақ талабики дар хар инсони қарор дорад ба арзишхойи никуйи ораста шуда бошад ,хаммаги ин маворид ба мо мегуяндки афроди мовжуд дар жомеъайи куффор хам ек даста нестанд тамоми инхо ин нуқтаро ба мо мегуянд : тамоми касоники дар жомеъайи куффор хастанд ек даста нестанд.

Яъни ек арзиш ё зидди арзиш мумкин аст хамчунин саломати ё беморий миёни муслимин ва куффор шиновар бошад ,шахс риоят кунад ва солим бимонад ва ё риоят накунад ва мариз шавад ва дар ингуна маворид саломатий ё беморий кори ба мусалмон ё кофар будани шахс надорад .Ек мисоли қуръоний бизанем:

Масалан аллохи мутаол дар мовриди беморийи тафрақа ва хатароти ноши аз он мефармояд :

وَلَا تَکُونُواْ مِنَ الْمُشْرِکِینَ* مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُواْ دِینَهُمْ وَکَانُواْ شِیَعاً کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ (روم/۳۱-۳۲)،

Ва аз замраи мушрикон нашавид .Аз он касоники дини худро пароканда ва бахш бахш карданд ва ба дастахо ва гуруххойи гуногуни тақсим шуданд .Хар гурухи хам ба ончики наздиш хаст хушхол аст .Нигох кун ,аллохи мутаол дар мовриди ин бемори мегуяд ингуна набошид.

وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ريحُکُمْ وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرينَ (انفال/۴۶)،

Ва аз худо ва пайғамбариш итоат намойид ва ( дар миёни худ мунозаа ва ) кишмикиш мекунид (ки агар кишмикиш дармонда ва нотавон мешавид ва шукух ва хайбати шумо аз миён меравад (ва тарс ва харроси аз шумо намеравад ). (хийли мухим аст ,) сабр ва шакибойи кунидки худо бо собирон аст. Хийли аз мусалмонхо сабр ва шакибойи намекунанд хатто худишон омили тафриқа мешаванд ва тафриқа бештар мешавад.

 إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (انعام/۱۵۹)،

Бегумон касоники дини худро пароканда ва тика –тика мекунанд ва даста-даста ва гурух –гурух мешаванд ту ба хеч важх аз онон нести ва ( хисоби ту аз онон жудо ва )сарукоришон бо худост ва худо ишонро аз ончи мекунанд бохабар месозад ( ва сазойи ононро хохад дод ).

قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلي‏ أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ يَلْبِسَکُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (انعام/۶۵)،

Бигу :худо метавонадки азоби бузурги аз болойи саритон (мисли тўфон ) ва ё аз зери похойитон ( мисли зилзила ) бар шумо бигуморад ва ё даста-даста ва пароканда гардад ва бархи аз шуморо ба жони бархи дигари биндозад. Бинигарки чигуна оётро баён ва ровшан мегардонем то балки бифахманд.

Холо ,ин алоим ва бемори буд ва ин тахдиди аллохи мутаол буд дар мовриди онхо. Холо дастаи аз пейравони тоғут мефахманд ва аз ин қонуни шариати аллох пейравий мекунанд , ва бо тамоми салоиқ ва ихтилофотики бо хам доранд жихати хифзи манофеъи дунёвишон бо хам муттахид мешаванд , ва табиий астки вахдат хам ,яъни қудрат . Дар баробар , муслимин бо онки бу кулли шариат иймон доранд ,аммо дар амал аз ин қонун пейравий намекунанд ва дучори тафрақа ва фашал шуданд , ва чанон убухати муслимин ба далили ин тафрақа аз бейн рафтаки каси аз онхо хисоб намебарад.

Дар инжо қонун еки аст ,вахдат дошта бош то қудратманд боши ; тафрақа дошта бош то залил ва нобуд шави . Ин еки аз суннатхойи аллох дар дунёст .Мисли ронандаги ,қавонини барои ронандаги ижод шуда ва роххойи барои ёдгирийи ронандагий хам вужуд дорад. Холо агар мусалмон боши ва ронандагий балад набоши ва аз қавониниш пейравий накуни ,хам худро нобуд мекуни хам тамоми сарнишинонро , ва агар фард ғейри мусалмон бошад ,аммо ронандагийро ёд гирифта бошад ва қавонинишро риоят кунад худиш ва соиринро ба мақсад мерасонад.

Мусалмон асбоби залилий ва нобудий ва дурий аз рахмати аллохро барои худиш фарохам мекунад , ва дар ин маворид худишро шабихи мушрикин мекунад ; аммо дар баробар ,мушрик кофар асбоби вахдат ,қудрат ва сурурий дар дунёро барои худиш фарохам мекунад ва дар ин рох аз қонуни шариати аллох пейравий карда аст. Равиши инқилоби октябр тавассути ленин дар русия ва вокуниши муслимин дар ин дўвра  дақиқан нишон медихадки ленин бештар ба равиши инқилоби исломий наздиктар буда то муслимини тахти султайи русия , дар натижа ленин ба қудрати дунёвий мерасад ва муслимин залил мешавандки то алъон хам залиланд дар хамон қисматхойи русия.

Ё мисли жанги ухуд ,агар қавонини жангро риоят накуни ва вахдати фармондехи ва вахдати дастур надошта боши ; пайғамбари худо хам дар сафи ту бошад боз шикаст мехури ва ғейри муслимин пируз мешаванд . Дар инжо суннати аллох ба далили вужуди росуллуллох саллаллоху алайхи васаллам тағйир намекунад холо чи бирасад ба вужуди шумохо ва амсоли мохо .

Ба хар андоза ек мусалмон бо тафрақа ,ва дурий аз вахдат ,аз қонуни шариати аллох сарпичи мекунад ; ба хамон андоза аз рахмати аллох махрум мешавад , ва мусибат ва залили уро рахо намекунад ,мушрикин ва куффор бар онхо пируз мешаванд .Ва инхо маззаи талхи шикастро дар дунё тахаммул кунанд , ва дар сарзаминхойи чун андалус пас аз қарнхо хукмрони барчида шаванд . Дар баробар ,он даста аз мушрикин ва куффорики дар масалаи вахдат ва касби қудрат ,суннати ла ятағоййир ва собити аллохро риоят карданд ба пирузий дар дунё мерасанд.

Тасаввур кунид хаммайи фирақ медонандки қуръон ,пайғамбар ,қибла ,бехишт ва жаханнам ва ғойрих фирқаи мухолифиш хамон астки у ба онхо эътиқод дорад ва росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам фристодаи аллох аст ,аммо аз пейравони он фирқаи мухолифки дучори гунох ё журми шуданд ,бештар аз мушрикин ва куффори аслий безор хастанд ва дар пораи маворид инхоро бадтар аз куффори аслий хам медонанд. Оё чанин мурдумони мустахаққи рахмати аллох хастанд ё ғазаб ва мужозоти аллох ? ки аллох дар ояи қаблий хамчунин тўфон ва зилзила аз тафарруқ ёд мекунад . Яъни тафарруқ ,хам балойи аст  мисли зилзила ва тўфон ва шояд бадтар. Зилзила ва тўфон зиёд тул намекашад ва инсонхойиро дар ек замон бо худиш мебарад аммо тафрақа мумкин аст солхо ва балки қарнхо давом дошта бошад ва инсонхойи зиёдийро ба коми фасод ва нобудий ,марги тадрижий ва кушт ва куштор бикашонад.

Куштори муслимин тавассути хамдигар ва шикасти онхо дар хамма жо ва тасаллути куффори секуляр бар онхо ,ек новъи кейфари гунох барои муслимини мужрими астки қадри неъмати вахдат ва қудрат ноши аз он ва қудрати ноши аз амал ба қонуни шариати аллохро намедонанд.

Хукумати исломий ва шўройи улил амр ноши аз онки аз коноли он уммати вохид ва ижмоий вахид ба вужуд меояд абзори арзишманди астки аз дасти мусалмонон рафта ва танхо дар сурати иттиход метавонанд дубора ба он даст ёбанд . Мо бояд бифахмем чи чизи геронбахойиро аз даст додаем то дубора ба фикри ба даст овардани он бошем , ва харгиз  наметавонем ба он даст пейдо кунем магар аз коноли вахдат ва қудратики аз вахдат ноши мешавад.

Аммо дар баробар ,яхуд мўътақидандки пайғамбари насронийхоро куштанд ;дуруғ мегуянд ва ле хаммаи онхо ингуна эътиқод доранд ва насронийхо хам онхоро кофар медонанд . Аммо ,боз мебинем инхо ба хамрохи бисёри аз мусалмонзодахо ,будоийхо ,барахманхо ва язидийхойи шайтонпараст ва ……..тахти парчами секуляристхойи чун амрико алайхи мусалмонони шариатгаро муттахид мешаванд ва ба қудрати даст меёбандки ин қудрат мухтасси муслимин аст аммо онхо сохиби он шуданд.

Зикри мисолхойи тулоний ба ин далил будки ба шумо азизон бигуем жомеъаи куффор бо онки ” ба сурати мужмал ” ба тоғут иймон доранд , ва ” ба сурати мужмал ” ба ислом иймон надоранд ,ба ин маъни нестки онхо ба сурати мутлақ аз тамоми сифатхойи нику ва арзишхойи хаётий барри бошанд. Дар натижа ,дар миёни пейравони жохилият ва тоғут ,инсонхойи мухталифи бо рафторхойи мухталифи ёфт мешаванд .Ба далили хамин ихтилофоти ғейри қобили инкор астки ,танхо системики метавонад инхоро дўври хам жам кунад системи демокраси ва қабули аксарият мебошад .

Мо дар заминайи мубориза бо золимин мехохем ихтилофотишонро бигуемки дар ин жомеъа гуруххойи мухталифи бо салоиқи мухталиф вужуд доранд.Дар заминайи мубориза бо золимин мо пеймонхойи зиёдийро ё иқдомоти фарди зиёдийро хам дар асри жохилияти ула ё кунуний дадаем ,ва алъон хам пеймонхойи ин чанини зиёдийро дидаем .Хийли аз ахзоби секуляри кофар ва муртади махаллий хам вужуд дорандки муддаий хастанд мехўханд барои хўндан ба забони модари ,аз бейн бурдани фосилайи табақоти ,озодихойи ақидатий ва шахсий ва ғойрих аз коноли диктаторий секуляризм бо тоғутхойики аз худишон бадтар хастанд мубориза кунанд .Яъни ек тоғут ,золим ва бути кучаки махаллийро жойгузини тоғут ,золим ва бути бузурги ғойри бумий кунанд.Зохиран жойгузини ек тоғут ва шарри кучаки ба жойи ек тоғут ва шарри бузурги чизи хуби аст , жойгузини ек тоғути фосиди кучак ба жойи тоғути фосидтар аз он наметавонад чизи бади бошад .Инро мо ба каррот дар жавомеъи мухталиф дидаем .

Дар воқеайи торихий жанги бейни  Эрон ва Рум хам дидаемки аллохи мутаол дар сураи Рум ба он ишора мекунад , ё дар хинд Ганди ,Африқои жунубий мондало ва ……..дидаемки дар мавориди бадтар ё бехтар аз золими қаблий амал карданд .Мухим ин аст ,тоғути кофарики бовархойиш ба қонуни шариати охарин росулуллох саллаллоху алайхи васаллам наздиктар аст ,мо ба пийрузийи он бар тоғутики бовархойиш аз мо дуртар мебошад хушхол мешавем.

Аммо ,ин жоба жойи барои худи куффор ва жавомеъики бар асоси иймон ба тоғут идора мешавад метавонад муфид бошад ,на барои хокимият бар муслиминки ,иддаи аз амома ба сархо дар хамин референдуми тоғутхойи муртади курд дар Курдистони Ироқ ба нахви аз хокимият ёфтани тоғутхойи жинояткори бар муслимин химоят кардандки фиқхи мазхабийики худишон иддаоишро доранд хеч шакки дар куфр ва иртидоди ин тоғутхо надорад. Замоники аллохи мутаол дар баробари шубухот ва жанги равоний мунофиқин мефармояд :

:«وَ لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرينَ عَلَي الْمُؤْمِنينَ سَبيلاً» (نساء/۱۴۱)

Эъломи ин асл асосий астки ,аллохи мутаол хеч рохиро қарор надодаки аз ин рохи куффор битавонанд бар муслимин хокимият дошта бошанд . Аммо ,ончи мо аз ин муллохо ва амома ба сархо ва ахзоби ба зохир исломгиройи мунхариф дидаем чизи ғейри аз ин буд.

Инхо мехостанд хамчунин куфристонхойи Ўзбакистон ,Тожикистон ,Туркманистон ,Туркия ,Покистон ,Бангладеш ,Арабистон ,Миср ва …….ба тўлиди ек куфристон дар миёни курдхойи мусалмон мақбулияти жахоний бибахшанд .Инхо доройи сифати хамон касони хастандки аллохи мутаол дар ояи баъди дар мовридишон мефармояд :

«إِنَّ الْمُنافِقينَ يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ»(نساء/۱۴۲)،

Хамоно мунофиқин бо худо нейранг мекунанд дар холики худостки онхоро фариб медихад .Ин мунофиқсифатон ,хамон касони хастандки мо мажбур хастем ба далили вужуди муслиминики атрофишонро гирифтанд онхоро дар дунё мусалмон хисоб кунем то замоники дар сафи куффор алайхи муслимин қарор нагирифта бошанд. Хар чандки ижтиходоти ғалати мусалмонониро дар ин замина нодида намегирем.

Мисоли дигарики метавонад ба мо бигуяд жомеъайи куффор бо инки ” ба сурати мужмал ” ба тоғут иймон доранд ва аз ахлоқи ақидатий дини ислом фосила доранд, аммо ба ин маъни нестки аз кулли сифати писандидайи ахлоқи умумий хам фосила гирифта бошанд ; ишора ба ин воқеийят торихий астки ахлоқи писандида ва сифати нику дар бейни тамоми ақвоми жохилий ёфт мешавадки ,ин сифат хам пас мондахойи таъолими пайғамбарон ва анбиё дар миёни он  қовм аст ; чун било истисно барои хар қовми росули фристода шуда аст :

: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا في کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاًأَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ»،

Илова бар онки барои хар  қовми пайғамбари фристода шуда ,ақвом нез бо екдигар муровидоти фарханги ва ахлоқий доштанд ва интиқоли сифати ақвом ба хамдигар амри тадрижий ,нарм ва пейваста буда ва хаст. Бар хамин асос дар ислом ба фазоил ва ахлоқи писандидайи умумий асри жохилияти хар қовми ,дар қолиби урф то онжойики тазоди бо қавонини шариат надошта бошанд,амал мешавад.Мисли мехмоннавози ,пархез аз дуруғгуйи ( тасаввур кунид Абу Суфён хатто хозир нашуд пеши Хираклиюс дуруғи дар мовриди росулуллох саллаллоху алайхи васаллам душмани шумора еки худ бигуяд ) ё мисли : сабр ,назм ,худконтроли ,дилсузи (  мисли Абул Бахтарий ) ,бахшандаги ,пархез аз носазогуйи ва умури дар заминайи дипламоси умумий ва ……..мо аксаран ин сифатро дар миёни мушрикини асри росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ва қабл ва пас аз он ,хатто дар замони хол дар миёни жохилиятхойи мухталифи турк,араб ,форс,курд ,паштун ва ……..дидаем .Дар бахши мухтас кардани ибодат барои қонуни шариати аллох ё дар заминайи иймон ба аллох мо ба алоими аз иймон ба баъзи аз арзишхо ва қавонини шариати аллох дар миёни ғейри муслимин бар мехуремки ғейри қобили инкор аст.Мисли : мубориза дар рохи рифохи мурдум ,мубориза дар рохи ижоди амнийяти умумий ,даража банди миёни душман , пазириши шўро ба унвони маржаъи тасмимгири ( чун дорун надва дар макка ё сақифайи бани соида дар мадина дар он замонхо ) алъон хам эътиқод ба шўро ба унвони маржаъи тасмимгири дар миёни кишвархойи коммунисти мисли Чин ,Кареайи шимолий ,шўравий собиқ ё мисли иттиходи хавл нуқоти муштарак ,пархез аз тафарруқ дар баробари душмани муштарак ,табъийят аз рахбарики интихоб карданд ,пархез аз так руйи ,гиройиш ба шўро ва мудирийяти жамъий ,адами истефода аз машруботи маст кунанда ва маводи мухаддир ,дури аз беиффати ва ……..инхо чизхойи хастандки арзишхо ва қонуни шариати аллох хастандки дар миёни муслимин хам роижанд.

Бидуни шак ,дар замони росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ва дар миёни қурайш ба сурати умумий ,хам гурснаги нубуд ва рифох буд ,ва хам дар кинори ин рифохи умумий ,тарс вужуд надошт ва дар зиндаги шахсий инсонхо озодий ва амнийят хоким буд. Ин рифох ва амнийят хамчунин имруз дар Европо ва Амрико аз тариқи чаповули сирватхойи дигар милал хам ба даст наёмада буд; балки манбаъи тужжори ( хуб ё бад ) барои он маърифий мешавадки аллохи мутаол дар мовридиш мефармояд :

«لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ* إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ* فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ* الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ».

Аммо, ин систем системи ноқис будки дар он қавонини тоғутхо бо арзишхойи ник ва пасандида махлут шуда буд , хуб ва бад хам қотиъ буд,ва ин ислом махсуб намешуд . Ва каси бо анжоми ин сифати пасандида вориди дини ислом ва доираи ислом намешуд. Чун хадафи нахоий башарият дар дунё хам фақат

«أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ»

нест,балки рифох ва амнийят заминахойи муносиби хастандки кўмак мекунанд мухтас кардани ибодат барои аллох барои тамоми афроди жомеа ба нахви ахсантари анжом шавад .Хадафи ибодати аллох ва мухтас кардани қавонин ва барномахойи зиндагийи худ барои аллох аст. Кулли барномахойи зиндаги худро дасти аллох ва ба қавонини шариати аллох биспори .Ислом яъни куфр ба тоғут , ё хамон ла илаха  ва сипас иллаллох . Дар ин мархала ,мархалайи куфр ба тоғут ва ” ла илаха ” илова бар мубориза бо анвоъи зулмхо ва қавонини даст ва погири золимхойи бузург ,ек золими кучаки дигар жойгузин намешавад.Мисли хамин золимини хизби коргарони ужалон ,кумалахо ва демократхо ва ……..ки корномайи онхо бисёр сиёхтар ва палидтар аз золимини ғейри буми буда аст.Алъон хам хаминтури аст.

Бахши дигари ислом, иймон ба аллох ва “иллаллох ” махсуб мешавад ,яъни зимни инкори тамоми золимин ва туғёнгирон танхо қонуни шариати аллох ба унвони жойгузин интихоб мешавадки зулми дар он вужуд надорад . Дар ин сурат ,агар ғейри мусалмонони бахши аз сифати ник ва пасандидайи куфр ба тоғут ва инкор намудан аъмол ва қавонини золимонаро дар худ дошта бошанд ,ё аз бисёри аз вижагихойи иймон ба аллох хам бархурдор бошанд ; зимни эхтиром ба ин аъмоли онхо ,таъйиди онон ва ташвиқи дигарон ба анжом додани чанин аъмоли ,аммо онхоро наметавонем вориди доирайи ислом кунем.

Метавонем бигуем фалон ғейри мусалмоники дар кориш назм дорад ё хуқуқи ижтимоийро дар ронандаги ё …….риоят мекунад ,ё сидқ дорад ,беозор аст ,кориш ба арзишхойи исломий наздиктар аст аз мусалмоники дар кориш назм надорад ё худруйи худишро дубла порк мекунад ,ё ба алоими рохнамойи ва ронандаги таважжухи надорад ,дуруғгуст ва мардум озорий мекунад ; мегуем ин ғейри мусалмон он кориш бехтар аз мусалмони астки журм мекунад он кориш ба арзишхойи исломий наздиктар аст то он мусалмон .Аммо дар хар сурат ,ғейри мусалмон жузви куффори махсуб мешавадки сифати хуби дорад ва баъзи аз сифати муслиминро дорад ва ин сифати хуб уро вориди доираи ислом намекунад . Ва мусалмон хам боз мусалмон хисоб мешавад ,аммо мусалмоники мужрим аст ва баъзи аз сифоти ғейри муслиминро дорад ва ин вижагихойи мужримона уро аз доирайи ислом хориж намекунад.

Адами дарки ин нуқтаи мухим ва баъзи аз сифати ник ва пасандидайики дар куффор дида мешавад ва дар баробар ,ошуфтагихойики дар рафтори баъзи аз муслимин ба далили набуди қудрат ва назми хукумати исломий мушохада мешавад ,боис шуда барои иддаи чанин таваххумиро ба вужуд биёварадки ин вижагихо ва сифати махдуд ,мухимтар аз мусалмон будан аст ва эътиқод ба дини ислом чандон ахамияти амалий бароишон надорад .Ба хамин далил ,хамин шубхайи хатарнок онхоро ба рохати ва ба осони ба самт ва суйи дини секуляризм ва куффор мекашонад. Ва онхоро ба самт ва суйи пиёда кардани барномахо ва ахдофи секуляристхо мекашонад. Чунончи касони чун Гилоний мегуянд : мейбухур минбар бисузон ……мардум озорий накун .Мейхурдан ва минбар сузондан назди онхо яъни болотарин куфр ва гунохики метавон муртакиб шуд .Ба забони содатар яъни ибохагари дар дин ва анжом додани хар куфри дар дин ба шартики муртакиби мардум озорий нашави.

Ин жохилхо намефахмандки мехурдан ва минбар сузондан хам новъи мардум озорий аст , ва шахс метавонад зимни иймон ба аллох ва қонуни шариати аллох амали солих хам анжом бидихад ва еки аз аъмоли солих пархез аз мардум озорий аст.Пархез аз ғил ва ғаш дар муомала ,пархез аз ришва додан ва ришва гирифтан ,носазогуйи ,камсабр ва тахаммул будан дар жомеъа ва ……..сифати дигар муслимин хастандки агар муслимин хам ба онхо амал накарданд асли қонун ва шариати аллохро наметавон зери суъол бурд ,балки ин мусалмон мужрим астки бояд зери суъол биравадки қонун шикани кардаки қонуни шариатро риоят накарда аст.

Дар ин сурат ,хамчунонки ек кофари покдамони ростгуйи муборизи ришва нагири  носазонагуйи машруб нахури муназзами хушахлоқро ,зимни эхтиром ба ин сифат ва ташвиқи у ба инки аз сифати бештари муслимин бахраманд шавад, бо ин вужуд ,наметавонем уро вориди доирайи ислом кунем ва уро мусалмон биномем ё наузу биллах уро бехтар аз мусалмон бидонем ; ва он мусалмони мужрим хам модомики журмхоишро халол надонадро наметавонем аз доирайи ислом хориж кунем ва уро хам радифи куффор бидонем .Мусалмон дар хар сурати мусалмон аст ва кофар хам кофар.

Масалайи нифоқ ва мунофиқин хам хаминтури аст. Яъни мумкин аст ек мусалмон баъзи аз вижагихойи мунофиқинро дошта бошад аммо бо доштани ин сифат аз доирайи ислом хориж намешавад ,балки мумкин аст мусалмони мужрим ва ё фосиқий бошад .Мунофиқ ,каси астки аз дарун эътиқоди ба дини ислом надорад ,аммо адойи мусалмононро дар меоварад ; аммо фосиқ ,каси астки ба дини ислом иймон дорад аммо дучори фисқ ва гунохи мешавад .Мусалмон мумкин аст “ноогохона ” ба баъзи аз сифати куффор ё мунофиқин ё мушрикин олуда шавад аммо бо вужуди онки хар ширк ва нифоқ ва куфри журм ва гунох хастанд ,аммо хар журм в гунохи боиси мушрик ё кофар ва мунофиқ шудани шахс намешаванд.

Мусалмон бо иқрори ба “ла илаха иллаллох ” ва ” Мухаммадур росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ”  ” ба сурати мужмал ” ба тоғут куфр мекунад ва ба аллох иймон меоварад ва бо анжоми аъмоли вориди доирайи ислом мешавад ( аммо мумкин аст алоими аз жохилият ва журм ва гунох хам дар у вужуд дошта бошад).

Дар баробар,мушрики кофар “ба сурати мужмал ” ба тоғут ё тоғутхойи иймон меоварад ва барои аллох шарик қоил мешавад ва куфр мекунад . (аммо мумкин аст алоими аз худопарасти фитрий ва гиройиш ба хубихо ва хатто ба баъзи аз қавонини шариатки , пас мондайи анбиёи хар қовми хастанд ё аз фархангхойи исломий ба у расида хам ,гиройиш дошта бошад.)

Замоники шахс ба тоғут иймон меоварад дар воқеъ воса худиш илохи тўлид намуда ва шарики дар кинори аллохи мутаол дуруст кардаки ; дар мавориди хос ё тамоми маворид ,вижагихойики мухтасси аллох хастандро ба ин худойики худиш тарошида эъто мекунад ,чанин шахсики хориж аз шариатхойи осмоний аст мушрик  (секуляр ) аст. Фарқ надорад ин шарикики қарор дода санг ё чуп ,мох ва хуршид ва дарахт ,гови хиндухо ,порламони секуляристхо ва қабри авлиёи аллох бошад ,Абдуллох Ужалон ,Борзоний ,Мухтадий ва амсолихим ,соири бутхо ва худоён бошанд ,ё хар махлуқи дигарики онро ба тоғут табдил карданд ва дар мавориди дилхохи уро шарики аллох намуданд.

Холо ,каси дар баробари ин мушрикини кофар мегуяд : ” ла илаха ” яъни куфр ба тоғут ва пушти сариш ” иллаллох ” хам мегуяд ва иқрор мекунад ба Мухаммад росулуллох саллаллоху алайхи васаллам ,аммо боз хам  “ноогохона ” дучори иштибохоти дар хамин куфр ба тоғут ва иймон ба аллох мешавад .Яъни дар хамон ” ла илаха- иллаллох ” дучори иштибохоти ғейри амдий мешавад.Дар дарси чист ? Ва мусалмон кист ? Дар ин замина ба сурати мухтасар тўвзих додемки барои чанин мусалмони бояд масоили шурути такфир ва мавонеъи такфир ва иқома хужжати набавий ва масоили ин чанини риоят шавад то инки бигуем ин шахс ” огохона ” ва амдан ва ба мейли худиш иймон ба тоғутро жойгузини иймон ба аллох намуда, ва хамон турики бо яқин вориди ислом шуда ,бо яқин хам аз он хориж шуда ,на бо шак ва шубха .

Бахши аввали аз дарси имруз дар мовриди душманшиносиро тамом мекунем ва суроғи пурсишхойи дустон меравемки ба ин бахш аз дарсимон марбут мешаванд.

۱ – Салом :меёр барои кофар будан афроди аз миёни ахли китоб ва мушрикин онхам қабли аз омадани хотамул анбиё чи буда аст? Чун ин афрод дар жохилият зиндаги мекарданд.

Замоники мо аз асри жохилият  қабли аз ислом сухбат кардем ин нуқтаро матаважжих шудемки аллохи мутаол ба жохил будани ин ашхос гувохи медихад ; аммо боз жахли ин куффор монеъ аз такфири онхо ва мужозоти дунёвий онхо ,дар сурати сарпичи аз қавонини шариати аллох ,намешавад .Оёти зиёди ба ин мухим ишора карданд мисли :

: «وَإِنْ أَحَدٌ مِنْ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ» (توبه/۶)

Дар инжо хам шахсиро мушрик номида ва хам ба жохил будани шахс ишора карда аст,дар холики на каломуллох тавассути росулуллох саллаллоху алайхи васалламро шанида ва на росулуллох саллаллоху алайхи васаллам хам сухбати карда ва хужжати аз тарафи пайғамбар хам бар у иқома нашуда аст.Медонемки мухтавойи даъват тамоми пайғамбарон куфр ба тоғут ва иймон ба аллох ё ” ла илаха иллаллох ” буда онхам аз коноли охарин фристода ва охарин фристодаи қабли аз росулулох хам саййидина Ийсо буда аст. Дар натижа ,жахл нисбат ба охарин шариати ислом монеъ аз он намешавадки ба чанин ашхоси бигуем мушрик ё кофар. Инхо қабли аз шариати пайғамбар саллаллоху алайхи васаллам дар баробари шариати қабли аз он мушрик ва кофар шуданд . Ва ба хамин тартиб ,ин силсила идома дошта то аввалин пайғамбар .Барои хамин астки қадамати мушрикин ё секуляристхо ба қадамати торихи башарият бармегардад.

Аллохи мутаол худиш алим ва хаким аст , ва медонад чи вақт ва гужо бояд шариати жадиди исломро назил кунад ва пас мондахойи шариати қабли то кей метавонад барои бандахойиш мусмари самар бошад ва охарин рамақиш то чи мовқеъ аст ?Холо охарин рамақи шариати саййидина Ийсо то омадани росуллуллох саллаллоху алайхи васаллам буда ,касони вужуд доштандки қабли аз омадани росулуллох саллаллоху алайхи васаллам нисбат ба шариати қаблий кофар шуданд .Мисли мушрикин ё секуляристхоки одати хамишагишон аст дар баробари тамоми шариатхойи осмоний кофар шаванд , ва ё касони аз ахли китоб будандки дучори куфр шуданд .Ба хамин далил ,мо хатто ба куффори қабли аз омадани росулуллох саллаллоху алайхи васаллам дар миёни мушрикин ва ахли китоб бармехуремки аллохи мутаол дар мовридишон мефармояд :

 «لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَالْمُشْرِكِينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ * رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ يَتْلُو صُحُفًا مُطَهَّرَةً * فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ» (بینه/۱-۳)

Кофарони ахли китоб ва мушрикин даст бардор набуданд то далили ошкор бароишон биёяд……….

Мушрикин ( секуляристхойи кунуний ) дар хар сурат дар замони вужуди шариатхойи тахриф шудайи яхудийят ва насронийят ва қабли аз баъсати пайғамбар саллаллоху алайхи васаллам кофар шуморда шуданд .Инхо хеч кудом аз шариатхойи осмонийро дар масалаи қонунгузори ва зиндагишон қабул надоранд .Хамин алъон секуляристхоро нигох кунид хаминтури хастанд магар нестанд ? Магар ба шариатхойи насронийят ва яхудият эътиқоди доранд ?Магар  ижоза медихандки он шариатхо хам дар қавонини идорий зиндаги ижтимоий жомеъашон дахолат дошта бошад ? Пас ,инхо қабл ва баъди аз рисолати росулуллох саллаллоху алайхи васаллам  хам боз кофар  ва мушрик буданд.

Аз жомеъайи ахли китоб хам боз куффори вужуд доштанд .Холо ,куффори пинхони дохилий ё мунофиқин буданд ё куффори муртад .Ё куффори будандки масалан аз шариати яхудият шариати саййидина Мусо на яхудият ,ба моли насроният эътиқоди надоштанд дар холики бояд иймон меоворданд ба насроният ва ба шариати саййидина Ийсо бояд иймон меоворданд .Пас дар миёни онхо хам куффори пинхони дохилий баданд дар миёни ахли китоб моли шариати саййидина Ийсо ,хам куффори муртад буданд ва хам куффори будандки аз шариатхойи дигар ба онхо иймон наёварда буданд.Ин куффор дар мужовирати пейравони охарин шариати осмоний зиндаги карданд ва чанин паёми ба онхо расида ,аммо ба он иймон наёварданд ,чи қабл ва чи баъди аз омадани пайғамбари жадид дорои узр ба жахл нестанд ва дар хар хол дар баробари паёми еки аз  шариатхойи исломий истоданд ,дар холики мебоист ба он иймон меоворданд .

۲ – Худованд аз тариқи рохматуллил аламин мефармояд :

«وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا».

Агар танхо ду жомеъа вужуд дорад еки куффор ва дигари муслимин ,холо онхойики паём ба онхо нарасида ва аз куффор пейравий мекунанд таклифи онхо чист?

Қаблан хидматитон арз кардам росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мефармояд :касики худишро шабихи қовми мекунад жузви хамон қовм хисоб мешавад ,барои дунё ва қазоватхойи мост .Холо қовми мусалмон аст ё кофар ? Хар касики “зохиран ” дини ғейри аз дини ислом онхам аз тариқи охарин фристодашро интихоб кунад ,барои чанин интихоби дар ин дунё кофар аст. Аммо ,азоб дар дунё ва охират барои ахли фитрайики дар мужовирати пейравони охарин фристода набуданд ва паёми охарин фристода хам ба онхо нарасида ,баъди аз иблоғи даъвати охарин фристода дар дунё азоб бароишон мебошад .Холо ,ин охарин фристода Мусо буда ё Ийсо ё Мухаммад алайхимуссалом вассолат. Чанин афроди дар дунё машмули қонуни куффор мешаванд, аммо дар суратики ” хужжати набавий ” бар онхо иқома нашуда бошад ва дар қиёмат машмули ояи :

:« وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا» (اسراء/۱۵)

мешаванд.Бар ин асос ,дарёфти паёми охарин фристодайи аллох  “меёр ” мешавад.

۳ – Салом алайкум : мо медонемки кишоварз медонад донаро дар замин пинхон мекунад барои хамин ба у мегуянд кофар ,яъни медонад чи чизиро пинхон мекунад ,аммо тибқи фармоиши шумо аксаран пейравони жомеъайи куффор ,жохил хастанд ва бо хамин жахлишон бо муслимин межанганд ,оё ин жахл бароишон узр намешавадки худованд онхоро хаддиақал дар қиёмат бибахшад?

Касоники охарин шариати аллохро дарк карданд ва дар баробари қонуни шариати аллох ва ба химоят аз тоғутхо бо забон ё бо мол ё аслаха жангиданд ; илова бар онки дар дунё кофар махсуб мешаванд дар қиёмат хам вазъи дарднок ва вахшатноки доранд .Илова бар инхо касони аз куффор хастандки жохил ва ғейри муонид хастандки бо муслимин намежанганд аммо чун тарки дини ислом хастанд ва аз дини ғейри аз шариати охарин росул пейравий мекунанд инхо хам куффори хастандки аз дигарон тақлид мекунанд ва оқибати хуби дар интизоришон нест .Муонид набудани онхо кофар буданишонро нафий намекунад .Зеро кофар каси астки худовандро жахд ва пайғамбаришро рад кунад ;холо чи аз руйи огохи ва инод бошад  ва чи аз руйи жахл ва тақлид аз ахли инод .

Чанин касони агарчи муонид нестанд ,аммо пейру ,тобеъ ва муқаллидини ахли инод хастандки бо хам жомеъайиро ташкил доданд ,сипохиро ташкил доданд ва дар қиёмат хам бо хамин руасо ва рахбарон ва дустдорони худ хашр мешаванд. Аллохи мутаол қиёмати ин бечорахоро ба тафсил дар шариати худ тарсим кардаки метавонид бо мурожаъа ба қуръон ва суннат ин филми вахшатнокро бибинид хийли хатарнок аст дар ин филм мебинемки :

وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا* رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِيرًا (احزاب/۶۷-۶۸)

Ва мегуянд : парвардигоро !! моро аз сарон ва бузургони худ пейравий кардаем ва онон моро аз рох ба дар бурданд ва гумрох карданд . Парвардигоро !! ононро ду чандон азоб кун ,ва ишонро комилан аз рахмати худ ба дур дор ( ва камтирин тараххуми бидишон манамо .)

یَقُولُ الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذینَ اسْتَكْبَرُوا لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنَّامُؤْمِنینَ(سبأ/۳۱)

Мустазъафон ва зердастон ,ба мустакбирон ва болодастон мегуянд: агар шумо набудид ( ва моро гумрох намекардид ) мо иймон меовордем ( ва акнун ростгор мешудем ) .

وَإِذْ یَتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذینَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصیباً مِنَ النَّارِ قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ الْعِبَادِ ‏(غافر/۴۷-۴۸)

(хотирнишон соз ) замонироки дар оташи дўзах ( дўзахиён ) бо хамдигар ба кишмакиш ва пархошгари мепардозанд .Зуафо ( яъни пейравони дунявий ) ба мустакбирон ( яъни руасойи дунёвий ) мегуянд : мо пейравони шумо будем ,оё ( хам инки эй сардамдорон ) бахши аз азобро ба жойи мо пазиро мегардид ва ба гардан мегирид ? Мустакбирон ( посух медиханд ва ) мегуянд : мо ва шумо хаммаги дар ин оташи дўзах хастем ( ва сарневишти муштараки дорем ) худованд дар миёни бандагон ( худ одилона ) довари карда аст.

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّأُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ (بقره/۱۶۶- ۱۶۷)

Дар он хенгомки ( қиёмат фаро мерасад ) рахбарон аз пейравони худ безори межуянд ва азобро мушохада менамоянд , ва равобит ( ва мухаббатики дар дунё миёнишон буд ) пора мешавад ва гусихта мегардад . Ва ( дар ин мовқеъ ) пейравон мегуянд : кош бозгашти ( ба дунё ) медоштем то аз онон безори жуем ,хамон гунаки онон ( имруз ) аз мо безори жустанд ( ва мисли ноошно моро нигох карданд оре ) ин чанин худованд кордорхойишонро ба гунайи хасратзо ва андухбори нишони ишон медихад , ва онон харгиз аз ошати ( дўзах ) берун нахоханд омад .

قالَ ادْخُلُوا فی أُمَم قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الإِنْسِ فِی النّارِ کُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها حَتّى إِذَا ادّارَکُوا فیها جَمیعاً قالَتْ أُخْراهُمْ لاِولهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذاباً ضِعْفاً مِنَ النّارِ قالَ لِکُلّ ضِعْفٌ وَ لکِنْ لاتَعْلَمُونَ* وَ قالَتْ أُولهُمْ لاِخْراهُمْ فَما کانَ لَکُمْ عَلَیْنا مِنْ فَضْل فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ (اعراف/۳۸-۳۹)،

( дар рузи қиёмат худованд ба ин кофарон ) мегуянд : ба хамрохи гуруххо ва дастахойи аз кофарони инс ва жинники пеш аз шумо рафтанд вориди оташи дўзах шавид ! ( дар ин хенгом ) хар вақти гурухи дохили оташ шавад ,гурухи хамжинси худро нафрин мекунад ,то онгохки хамма ба хам мерасанд ва пеш хам гирд меоянд  ,он вақт пасинишон хитоб ба пешиниён мегуянд : парвардигоро !!! инон моро гумрох карданд пас , оташи ононро чандин баробар гардон . ( парвардигор хитоб бадишон ) мегуяд : азоби хар ек аз шумо ( пейравон ва пасравон ва болодастон ва зердастон  ,ба сабаби куфр ва залол ва тақлиди куркурона аз хамдигар ) чандин баробар аст, ва ле ( ба иллати азоби сахти худ ,андозайи азоби дигаронро ) намедонид .Ва руасо ва пешиниён ба пейравон ва пасиниён мегуянд : шумо хеч гуна имтиёзи бар мо надорид пас , бичашид азобро ба сабаби корики худ кардаид ( ва худ кардаро чора нист ) нигох кунид рахбарон ба пейравони худ чи мегуянд : шумо хеч имтиёзи бар мо надорид. Яъни Ужалон ,Борзоний ,рахбарони кумалахо ва демократ ,муртаддини мисли қосимлу ва амсолихим мегуянд шумо хеч имтиёзи бар мо надорид ( бар пейравонишон ) пас бичашид азобро ба сабаби корики худ кардаид .

.«فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ».

Бале, худ кардаро чора нест.

Ин ахборики парвардигоримон ба мо дода ба ровшани мегуядки матбуъ ва тобеъ ,тарафдор ва рахбар ва фармонда дар азоби муштарак хастанд ва наметавон барои дунболи рухойики куркурона аз куффор тақлид карданд ва дар баробари мусалмонон қарор гирифтанд узр овард .Бо инки рахбарон ,ду баробари муридон ва пейравон ва тарафдорони худ гунахкор мешаванд аммо , аз гунохи пейравон ва тарафдорон чизи кам немешавад .Росулуллох саллаллоху алайхи васаллам мефармояд : хар каси ба суйи гумрохи даъват кунад , гунохи хар касики аз у табъийят кунад бар души уст бидуни инки аз гунохи онхо кам шавад . Ва боз мефармоянд : ахли оташ панж даста хастанд ( дастаи аз онхо ) касониандки пейру ва тобеъ сарони куфр ва гумрохи буданд.

۴ – далили шумо барои инки касоники кофар бошанд ва бимиранд худованд онхоро намебахшад ва онхо ахли жаханнам хастанд ,чист ?

Дар ин замина оёт ва аходиси хийли зиёди вужуд дорад ,ба унвони мисол аллохи мутаол мефармоянд :

 إِنَّ الَّذینَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبیلِ اللَّهِ ثُمَّ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ (محمد/۳۴)،

Касоники кофар гарданд ва мардумонро аз рохи худо боздоранд ва сипас бимиранд дар холики кофар бошанд ,харгиз худованд ишонро нахохад бахшид .

إِنَّ الَّذینَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ عَلَیْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعینَ (بقره/۱۶۱)،

Касоники куфр варзиданд ва дар холики кофар буданд мурданд ;нафрини худо ва фариштагон ва хаммайи мардумони бар онон хохад буд.

إِنَّ الَّذینَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْ‏ءُ الْأَرْضِ ذَهَباً وَ لَوِ افْتَدى‏ بِهِ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرینَ(آل عمران/۹۱)،

Касоники куфр меварзанд ва бо куфр аз дунё мераванд ,агар замин пур аз тало бошад ва ( битавонанд барои бозхариди худ ) онро ба унвони фидя бипардозанд ,харгиз аз хеч кудом аз онон пазирофта нахохад шуд.Барои ишон азоб дарднок аст ва ёвари надорад.

۵ – Салом .Шумо чиро барои секуляристхо узр намеоварид ? Чиро узр ба жахл қоил нестид?

Чун, аллох бароишон узр қоил нашуда аст.Кори ба ман надорад,бехтар ин будки мепурсиди : чиро аллох бароишон узр қоил нашуда аст ? То ба шумо арз кунамки инхо жойи нагузоштандки аз онхо дифо шавад .Охар таважжух кунид замоники аллох мефармояд : ” эй мардум ” пайғамбариро барои хаммайи инсонхо фристодам .

  • قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا (اعراف/۱۵۸)

Ва мефармояд ғейри аз дини ислом ва қонуни шариати ислом чизи дигариро қабул намекунам .

  • إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ (آل عمران/۱۹)
  • وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ (آل عمران/۸۵)

Холо паём ва даъват ва қонуни шариати аллох ба онхо расида ,имкони тахқиқ ва суъол дорад аммо сахл ингори мекунад ,ошкора аз еки аз тоғутхо ва ё чандин тоғут пейравий ва итоат мекунад .Хозир нист ба бахонахойи алакий даъвати аллохро бишнавад ,ақли худишро дасти бузургони секуляри худ дода ва аз онхо тақлид мекунад,нажодпарастиро меёри хамма чиз қарор дода ,ба бахонахойи мухталиф рохи ахзоби кофар ва секулярро аз қонуни шариати аллох бехтар медонад , дар баробари далоили қуръоний муслимин лажбози мекунад, ба гунаи ба дунё дил бастаки ингор қиёмати даркор нест ва аслан намефахмадки барои қабр ,бехишт ва жаханнам зиндаги баъдиш чи чизхойиро бояд омада кунад ва бо худиш бибарад ,чанон гунох ва жанги равоний куффори секуляр ва дин фурушон  уро сангдил кардаки паёми шариат дар дилиш нуфуз  намекунад ва динро моли қарнхо пеш медонадки ба дарди алъон намехурад , мисли ахмақхо бо такрори дуруғхойи куффор ва муртаддин ба худо ва росулиш ва мўъминин дуруғ мебандад, одам баъзи вақтхо дилиш барои худиш месузад аз инхамма дуруғики мажбур аст аз ин инсонхойи гумрох бишнавад .Ек дуруғро жавоб медихи садто дуруғи дигарки шабона руз мешнавад ба ту тахвил медиханд ингор корхонайи дуруғсози инхо таътили надорад ва даххо далили дигарки алъон вақт шумордани онхо нест ва барои хаммайи инхойики шумордам оёт ва аходис вужуд дорад ва тозаги надорад ; ва  дар тули торихи башарият ин даста аз инсонхойи мужрим аз жохилияти пейравий кардандки мохияти собити дорад .Инхо далоили хастандки ин даста аз инсонхойи саркашро аз имтиёзи узр ба жахл махрум мекунад .Ин имтиёз бо шароити хосси мухтасси муслимин аст на мужримини кофарики тобеъ ек хизби кофари секуляр ва муртади махаллий ё кофари дигари шуданд .

۶ – Бо арзи салом ва адаб .Дар миёни секуляристхо касониро мешносемки воқеан ба хизб ва барномайи хизбишон эътиқод доранд ва онро барои жомеъайи мо бехтар медонанд ,хатто касони хастандки хиёл мекунанд бо ворид шудан ба ин хизбхо ба миллати худ хидмат мекунанд ва худованд аз онхо рози мешавад ва агар кушта хам шаванд шахид хастанд ва вориди бехишт мешаванд .Оё инхо хам жохил хастанд ?

Ман намедонам манзури шумо чист ,хуб умидворамки суъолитонро гирифта бошам .Дустони гироми инро ба яқин бидонидки секуляристхо дар тули торих ва хам акнун барномахо ,қавонин ,бовархо ва эътиқод аст ; бар хилофи гунох ва журмки манбаъ ва сарчишмайи он шахват ва хаваси махз аст. Бар ин асос ,шумо  наметавонид касиро пейдо кунид касики мисли дуздхо ,қотилин ва хиёнаткорон бар зишти ва харом будани кори худиш огох бошад,аммо ин корро жихати наздики ба аллох анжом дихад .Фард кори худишро хуб медонад.

Шахси мушрик ва кофар дар хар жойи дунё бошад хиёл мекунад ончи  у ба унвони ақида ва дин пазирофта хақ аст ва уро ба аллох наздик мекунад. Тасаввур кун ! Мушрикони секуляри чун Абу Жахл дар жанги бадр дуо мекунад ва бо эътиқоди комил мегуяд : эй аллох ! Агар Мухаммад рост мегуяд бар сари ман борони санг биборон .Воқеан эътиқод дошта ва воқеан Мухаммадро дуруғгу ,каззоб ,тафрақа андоз ,омили кушт ва куштор бейни ақвом ва хешовандон ,золим ,фосид ,музир ба холи жомеъа ва каси медонистаки дуруғ мегуяд ва ба худо дуруғ мебандад .Аллохи мутаол суханони ин кофари мужримро барои шинохти мо аз чанин мовжудоти ингуна баён мекунад :

«وَإِذْ قَالُوا اللَّـهُمَّ إِن کَانَ هَـذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِندِکَ فَأَمْطِرْ عَلَیْنَا حِجَارَهً مِّنَ السَّمَاءِ»(انفال/۳۲)

Ла хавла ва ла қуввата илла биллах ,замоники инро гуфтанд ва мегуяд ( ба хотир биёвар ) замонироки гуфтанд : парвардигоро !! Агар ин хақ аст ва аз тарафи туст ,борони аз санг аз осмон бар мо биборон .

Бале ,инхо воқеан мўътиқид будандки Мухаммад росулулллох саллаллоху алайхи васаллам бар хақ нест ва онхо бар хақ хастанд .Чигуна мумкин аст каси худишро бар ботил бидонад ва баъд бо ин ботил бихохад  ба аллох наздик шавад ?Инхо жохилиятхойи кўхна ва жохилхойи нафахми хастандки худишонро бар хақ медонанд  ва жахолат ва нафахми пеш шарт ва муқаддимайи ақоиди мушрикин ва куффор дар тули торихи башарият буда ва харгиз жахл ва нафахми аз онхо жудо намешавад.

Суъолот хийли зиёд аст ва дарси имруз хам хийли тул кашид .Иншааллох бақияи суъолотро барои жаласайи баъд мегузорем .

Аз аллохи мутаол хосторемки дар худшиносий ва душманшиносий моро дар масири сахихи шариати худ қарор бидихад ва масири вахдат ва қудратро ба муслимин нишон дихад ва муслиминро аз бемори мухлик тафарруқ нажот дихад ва мо ва шуморо бар дини худ собит қадам нигах дорад ва оқибатимонро ба хейр кунад .

سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ،لاَإِلَهَ إِلاَّأَنْتَ،أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ

Вассаламу алайкум ва рохматуллохи ва барокатух.


[۱]– المعجم الأوسط، باب الألف/ صحيح البخاري؛ المناقب/ صحيح مسلم؛ فضائل الصحابة/مسند الإمام أحمد/باقی مسند المكثرين

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *