ماه: دسامبر 2021

بررسی شیوع فرهنگ نقد و آثار مثبت و منفی آن

به قلم: جمال اسماعیلی

یکی از عوامل بازدارنده کار و نشاط، شدت گرفتن فرهنگ نقد و نقادی از سوی کسانی است که کار و فعالیت و فرآیند هیچ عملی آنها را راضی نمی‌کند و این عارضه ما را در مقابل پرسشی قرار می‌دهد که آیا کثرت نقد و اصولاً بدنبال ایراد و عیوب گشتن نشانی از بینش صحیح اسلامی را با خود بهمراه دارد یا نه؟‌

کسی که منصفانه به بررسی این پدیده و شیوع آن در میان فعالان اجتماعی و دینی می‌پردازد، متوجه می‌شود که شدت گرفتن فرهنگ نقد و نقادی ارتباطی تنگاتنگ با عملکرد اندک شخص منتقد و یا توقع او برای تقدیر از عملکردش دارد و به محض قدرنشناسی اندک از سوی مسؤولین شروع به نقد و نقادی می‌نماید و یا اینکه تصرفات نسنجیده‌ی قولی و فعلی از سوی برخی رهبران. زمینه‌ی نقد و انتقاد را از سوی بعضی افراد فراهم می‌کند اما حقیقتی را که باید شخص منتقد بداند این است که سلف صالح در حین منتقدبودن اهل عمل بودند. آنچه جای تعجب است این است که فردی که راضی از روند فعالیت نیست انتقاد می‌کند و از کار و نشاط دست برمی‌دارد. نصیحت می‌کند و منتظر تغییر می‌شود و چنانچه ترتیب اثر داده نشد انزوا پیشه کرده و از کار و فعالیت باز می‌ایستد علل و عوامل این توقف از کار و فعالیت را می‌توان به ترتیب ذیل برشمرد:

۱- ایده‌آلیست بودن فرد چرا که تصور او این بوده که در یک جماعت ایده‌آل کار می‌کند که افرادش همگی معصوم و بدون خطا ولغزش‌اند، لذا به محض بروز کمترین خطا آنچنان منفعل می‌شود که قوای فکری و عملی‌اش از فعالیت بازمی‌ایستد که این خود ناشی از خلل و ایراد در بینش است.

۲- سبب دیگر از اسباب شیوع فرهنگ نقد مشغول شدن فرد به زندگی شخصی خود و اینکه نشاط و فعالیت را با مصالح دنیایی خود در تقابل و تضاد می‌بیند غافل از این آیه که می‌فرماید: «إن من ازواجکم و أولادکم عدواً لکم فاحذروهم» لذا دچار تردد در حرکت شده و واماندگی خود را با نقد و انتقادی پوشش می‌دهد و با خود صاقانه تعامل نمی‌کند و برای پینه‌کردن ضعف‌های خود راه هجوم و تنقیص دیگران را پیش می‌گیرد. اما نیکوتر برای او این است که بجای تلف کردن عمر و زندگی خود در نقد و نقادی از عملکرد دیگران؛ بداند که کسانی را که مورد هجوم و نقد خود قرار داده به سوی اهدافشان در حرکت‌اند.

۳- سبب دیگر اینکه شخصی منتقد ممکن است از کسانی باشد که امور را با نتایج ارزیابی می‌کند لذا ریسک و خطرات بزرگی را در مسیر می‌بیند و ثمرات و نتایج را اندک ارزیابی می‌کند و این خود او را به نقد و نقادی واداشته و از کار و نشاط باز می‌دارد.

۴- گاهی از اوقات ممکن است که شخصی منتقد انتقاد کند و نتیجه‌ای ملموس برای انتقادش نبیند و کسی شنونده‌ی انتقادش نباشد و با خود بگوید هر چه می‌گویم کسی خریدار سخنانم نیست یا اینکه فراموش کرده باشد که این سخن انبیاست که کلامشان وحی بوده اما عالمان منصف می‌گویند: سخن من درست است و احتمال خطا دارد و سخن دیگران خطاست و احتمال صواب را دارد لذا فرد اندیشمند و عاقل هرگز قاطعانه سخن خود را عین صواب نمی‌داند، چون اگر این‌چنین بپندارد آنگاه سخنانش میزانی می‌شود که باید همه چیز را بر آن قیاس کرد و بدین ترتیب بساط شوری و تبادل آرا و نظرات برچیده خواهد شد.

کجاست برادری که رفیق من در مسیر دعوت باشد و با من هم‌پیمان در ادامه راه باشد و اگر مرا ببیند که دچار کندی در حرکت شده‌ام همتم را با کلام نیکو تقویت نماید.؟اشتیاق برای یافتن و ملاقات برادری با اوصاف شایسته است که انسان را مشغول نماید، چرا که خداوند در آیه ۹۶ سوره‌ی مریم می‌فرماید: «ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن وداً.»

پس نقد و انتقاد سازنده و نصیحت مشفقانه و برادرانه فریضه‌ای ضروری و انکارناپذیر است بشرطی که خود جای کار و نشاط و فعالیت را نگیرد. و منتقد موفق کسی است که در انتقادش از حسن نیت لازم و حسن تشخیص کافی برخوردار باشد.

بیداری اسلامی معاصر و  جنبش اخوان المسلمین در بلوچستان از طلوع تا غروب (تاریخ شفاهی بلوچستان) قسمت دهم

✒️به قلم: محمد صدیق دهواری

♦️استاد تحسین در خاطرات خود همچنین می گوید:

«در آن زمان دومین گردهمایی بزرگ اهل سنت «شورای شمس» به رهبری کاک احمد مفتی زاده برگزار و جمع فراوانی از جوانان اهل سنت مشارکت نمودند. پس‌ازاین گردهمائی کاک احمد مفتی زاده (رحمه‌الله) بازداشت گردید و علی‌رغم همه کوشش‌های داخلی و خارجی، آزاد نشد تا اینکه در دهه هفتاد شمسی از زندان آزاد و پس‌ازآن در بیستم بهمن ماه ۱۳۷۱ه.ش در بیمارستان درگذشت. رحمه‌الله.

?پس از آمدن استاد صلاح‌الدین بهاء الدین به پاوه، با درخواست و اصرار برخی از خویشاوندانش، در این شهر سکونت گزید و فعالیت‌ها شکل دیگری گرفت.

 سفرها به برخی از شهرها همانند: تهران، کرمانشاه، مریوان و سنندج آغاز شد تا جوانان را جمع نمایند و توافق شد تا مجموعه‌ای برای فعالیت تشکیل و برخی از کارها تقسیم شد و هم‌چنین برنامه‌ریزی برای چگونگی ادامه فعالیت صورت گرفت.»

استاد تحسین نیز برابر با برنامه‌ریزی صورت گرفته و به سهم خود، به پاوه منتقل شد و تا چند سال در این شهر ماند تا اینکه جنگ عراق علیه ایران در آن‌منطقه شدت گرفت و بمباران هوایی آن شهر و شهرهای کردی مرزنشین، افزایش یافت، همانند: کرمانشاه، قصر شیرین، پاوه، مریوان، سردشت و دیگر شهرهای کردستان.

?وی همچنین می‌گوید: «پس‌از این که اجازه فعالیت علنی از سوی حکومت ایران به ما داده نشد، توافق کردیم با برادران ایرانی که به فکر و اندیشه اخوان دل‌بستگی و انتساب دارند، با رهبری و مدیریت مشترک، فعالیت‌ها را استمرار بخشیم.

خاطراتی از بزرگترین عالم تفکرات نجدیت در میان فارسی زبانان گروه داعش که به منهج صحیح مسلمین برگشته

ارائه: ابوبکر الخراسانی

در میان کسانی که زبان فارسی را می فهمند کسی نیست که اسم «مجاهد دین» به گوشش نخورده باشد. این شخص عالمترین فرد در میان کوردها و فارسها و بلوچها و پشتوها و سایر اقوامی بود که زبان فارسی را می فهمیدند و از گروه داعش حمایت می کردند.

زمانی که مجاهد دین از تفکرات محمد بن عبدالوهاب و شاگردانش به مسیر صحیح اسلامی برگشت ضربه ی بزرگی به داعش و تمام نجدیت وارد شد، بخصوص زمانی که این شخص با همان پشتکاری که برای تفکرات نجدیت و داعش تبلیغ می کرد اینبار برای افشای ماهیت حقیقی نجدیت و داعش وارد عرصه ی دعوت شد.

«مجاهد دین» دیروز در یکی از گروهها گفت:” تقریبا ۱۵ سال قبل به خدا قسم که هنوز چند ماه بیشتر از آشنایی ام با این افکار نگذشته بود که هر مهمانیی که می رفتم یا هر مهمانی که می آمد قدم اول همه رو به حالت حلقه در می آوردم و بعضی وقها بیست سی نفر مهمان از فامیل ها که به خانه ما می آمدند یا به خانه آنها می رفتیم و به هر حال جمع می شدیم، همه رو بعد از شام یا قبل از شام به حالت حلقه در می آوردم و عینا مثل طوطی، چند تا سخنرانی پرشور چه از ماموستایان داخل ایران چه از کردستان عراق رو حفظ میکردم و با همان هیجان تکرار میکردم. و من هم به نگاه های مات و مبهوتی که به من می شد خیره می شدم. فکر میکردم به قله علوم رسیده ام! و یکی از آن افراد را یادم میاد، اونم چند ماه بیشتر موحد (!!!) نشده بود! وقتی باهاش در خیابان میرفتیم دیگه قشنگ با انگشت و علی التعیین مشخص میکرد میگفت این کافره، این مرتده و… در واقع این کارها یک نوع پیشرفت در دین محسوب میشد و همه دوست داشتند که بالاتر از بقیه باشند و برای همین با کارهای عجیب غریب بر بقیه سبقت می گرفتند

خلاصه که در آن زمان، هرکی حماسی تر بود، دیندار تر بود! هرکی تندتر بود دیندار تر بود! و کیه که دوست نداشته باشه که ایمانش رو قوی کنه؟ برای همین شروع شد به مسابقه و سبقت گرفتن از یکدیگر در تند بودن و شاذ بودن و تکفیر کردن و خشن بودن و فتواهای عجیب دادن و مخالفت های عجیب کردن. اینها نشانه بلوغ و رشد در دین بود!

توی گوش تو خوندند که تو موحدی و بقیه مشرک هستند.

خب کیه که از توحید بدش بیاد؟

مفاهیم را وارونه به ما القا کردند. حالا که داریم اصلاح می کنیم بعضی ها که واقعا جاهل هستند، خوششان نمیاد و ما رو متهم به کفر و شرک و… می کنند.

… شعارهای زیبا رو در گوشمان خواندند و جوانان و نوجوانان ساده و دلپاک رو باهاش فریب دادند. و چیزی که بیشتر از هرچیزی اذیتم میکنه، همان نوجوانان و جوانانی هستند که حکم ۱۵ سال قبل منو دارند و هنوز چند ماه بیشتر نیست که به گمان خودشون موحد شده اند، و دقیقا پا جای پای ما میذارند. و فکر میکنند به حق الیقین رسیده اند در حالی که نمیدانند سرتاپا جهل هستند.”

بیداری اسلامی معاصر و  جنبش اخوان المسلمین در بلوچستان از طلوع تا غروب (تاریخ شفاهی بلوچستان) قسمت نهم

✒️به قلم: محمد صدیق دهواری

استاد تحسین یاسین حسن در ایران

?این امر سبب می‌شود استاد تحسین و مجموعه دیگری از پناهندگان عراقی که همگی نظامیان عراقی بودند در این مکان چند روزی نگهداری شوند تا این که پزشکی به نام ابو ابراهیم ـ که شخصی نیکو سرشت و از اهالی بصره بود ـ به نزد استاد تحسین آمده و می‌گوید: « او شماری از نیروهای نظامی شیعه که در این مکان نگه‌داری می‌شدند را ضمانت نموده و به مکان دیگری منتقل می‌سازد» و از استاد تحسین نیز می‌خواهد که در صورت تمایل، ضمانت او را نیز بپذیرد.

?استاد تحسین پاسخ می‌دهد: « اول اینکه او به فکر و اندیشه اخوانی وابستگی داشته و ملزم به آن است و دوم آنکه پس از بیرون آمدن از این مکان آزاد باشد به هر جا که تمایل داشت برود و ضمانت وی مشکلات بعدی را به وجود نیاورد.»

 ?ابو ابراهیم به او پاسخ می‌دهد: «شما اختیار کامل داری که به هر جا دوست داشته باشی بروی.»

 این اتفاقات در آغاز ماه مبارک رمضان‌همان سال رخ می‌دهد. پس‌از آن استاد تحسین و گروهی دیگر، از این مکان به منزل دیگری در شهر اهواز که متعلق به این پزشک نیکوکار بود، منتقل و تا بیستم ماه مبارک رمضان در همین مکان بسر می‌برند تا اینکه پس‌ازآن، این پزشک به نزدشان آمده و درخواست می‌نماید جهت تغییر روحیه و آب‌وهوا به مشهد بروند و شخصی به نام طارق آنان را در مسیر اهواز به مشهد، با قطار همراهی می‌کند.

?پس از چند روزگشت و گذار در مشهد، به تهران می‌روند و در منزلی بزرگ در منطقه ویلا بالاتر از خیابان طالقانی، اسکان پیدا می‌کنند که در این منزل بعضی از خانواده‌ها و جوانان عراقی سکونت داشتند.

پس‌از چندی استراحت، جوانان همراه استاد تحسین را به ایلام منتقل می‌نمایند تا در اردوگاه‌های تابع حزب دعوت آموزش‌های لازم به آنان ارائه شود.

بیداری اسلامی معاصر و  جنبش اخوان المسلمین در بلوچستان از طلوع تا غروب (تاریخ شفاهی بلوچستان) قسمت هشتم

✒️به قلم: محمد صدیق دهواری

استاد تحسین یاسین حسن

?استاد تحسین یاسین هست که پس از ورود به ایران و فعالیت‌های مستمر در مناطق گوناگون کشور، سرانجام به بلوچستان اعزام می‌شود و با اخلاص و بردباری سختی و رنج تا پای جان، اخوان المسلمین بلوچستان  را راه‌اندازی می‌کند.

?استاد تحسین یاسین در خانواده‌ای کشاورز دریکی از روستاهای نزدیک اربیل به دنیا آمده بود که به امور دینی اهمیت و توجه ویژه‌ای می‌دادند.

?در هنگام آغاز جنگ عراق علیه ایران استاد تحسین یاسین در استان بصره در حال گذراندن دوره خدمت سربازی خود بود. در دوران سربازی آموزش‌های نظامی به‌کارگیری اسلحه سبک و سنگین و زره‌پوش را فرا گرفته. و پس‌ازآن، چندی در پادگان دیگری به مدت چهار ماه دیگر آموزش‌های انفرادی را نیز فرامی‌گیرد. پس‌ازآن، آماده‌باش کامل به همه پادگان‌های ارتش عراق داده می‌شود. و گردانی که استاد تحسین خدمت خود را در آن می‌گذراند، نیز به‌سوی مرزهای ایران حرکت کرده و پس از گذر از رود اروند در برابر شلمچه، مستقر گردید؛ و دو روز پس‌از آن، جنگ علیه ایران آغاز می‌شود.

?در این شرایط استاد تحسین یاسین همچون بسیاری دیگر از جوانان عراقی که عضو جماعت اخوان المسلمین بودند، در شرایط سختی قرار گرفت. آیا در جنگ شرکت نماید و تا پایان دوره خدمت سربازی بماند و یا به ایران پناهنده شود و یا در منزل و یا جایی دیگر پنهان شود.

بیشتر جوانان‌منتظر بودند تا علما در این‌باره اعلام نظر نمایند که آیا در جنگ شرکت نمایند یا نه؟ دراین‌باره گفتگوهایی مطرح شد و کسی نیز قول و سخن راجح را اعلام نکرد.

?علما نیز در موضع سخت و نگران‌کننده‌ای قرار گرفتند و نتوانستند دراین‌باره موضع‌گیری یگانه‌ای داشته باشند. تصمیم گرفته شد که هر یک از افراد خود اجتهاد و تصمیم‌گیری نمایند. ازاین‌روی شمار فراوانی از جوانان در شرایط بسیار سختی به بیرون عراق رفتند و برخی نیز در خانه‌های خود پنهان شدند.

 استاد تحسین یاسین نیز در این شرایط سخت که در حال گذراندن خدمت سربازی در مرز بود تصمیم می‌گیرد بگریزد و به‌سوی ایران هجرت نماید تا با توجه به وجود احزاب و گروه‌های گوناگون، بتواند درون ایران پناهندگی لازم را کسب و به ادامه فعالیت بپردازد.