گذری کوتاه به دستاوردهای امارت اسلامی افغانستان طی دو سالی که به حکم رسیده است.(۲/۳)
به قلم: دکتر سعید افغانی
- سیاست خارجی معتدل امارت اسلامی:
پس از تشکیل حکومت امارت اسلامی، مولوی امیرخان متقی به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه منصوب شد و وی نیز به نوبه خود اعلام کرد که سیاست امارت اسلامی مبتنی بر «سیاست خارجی معتدل» با همه طرف‌ها و مبادلات، مبتنی بر احترام متقابل و عدم مداخله در امور افغانستان خواهد بود و امارت اسلامی به خود اجازه دخالت در امور سایر کشورها را نمی دهد. در چارچوب این راهبرد، جهت گیری نظام دیپلماتیک امارت اسلامی را می توان به شرح زیر بیان کرد:
- همکاری با جامعه بین المللی:
ذبیح الله مجاهد در اولین نشست خبری خود در کابل اعلام کرد: امارت اسلامی در سیاست خارجی بر ضرورت همکاری با جامعه جهانی برای دستیابی به برنامه های پیشرفته خود تاکید می کند و آماده همکاری دوستانه با همه کشورهای جهان است
شیخ هیبت الله آخوندزاده، رهبر امارت اسلامی نیز در پیامی به مناسبت عید سعید فطر همان سال، بر ضرورت همکاری با جامعه جهانی تاکید کرد و فرمودند:
افغانستان نقش مهمی در صلح و امنیت جهانی دارد و به همین دلیل همکاری با جامعه جهانی امری حیاتی است و به رسمیت شناختن امارت اسلامی افغانستان نیز حائز اهمیت است زیرا زمینه را برای همکاری بیشتر بین امارت اسلامی و جامعه جهانی فراهم می کند که برای تقویت صلح و امنیت بین المللی ضروری است.»
این نشان می دهد که امارت اسلامی به همکاری و تقویت روابط با کشورهای جهان متعهد است. - تمرکز بر دیپلماسی چندجانبه:
امارت اسلامی برای دستیابی به اهداف و اصول تعیین شده در سیاست خارجی، دیپلماسی چندجانبه را برای تعامل با جهان، منطقه و همسایگان در اولویت قرار داد. در این راستا دستاوردهای امارت اسلامی قابل قبول است. نشست قطر، نشست آنتالیا، نشست اسلو، نشست اسلام آباد، نشست سمرقند و موارد دیگر تنها نمونه های بارز دیپلماسی چندجانبه بود که امارت اسلامی به آن اهتمام ورزید.
این یکی از برجسته ترین دستاوردهای سیاسی افغانستان در این زمینه است. - دیپلماسی دوجانبه:
علاوه بر تمرکز بر دیپلماسی چندجانبه، تعاملات و دیدارهای دوجانبه نیز مورد توجه سران امارت اسلامی قرار گرفته که برای دستیابی به اجماع و تفاهم با کشورهای مختلف منطقه اتخاذ شده است.
نشست تهران، نشست اسلام آباد، نشست چین، دیدار با نمایندگان کشورهای مختلف در مقر وزارت امور خارجه در کابل و موارد دیگر نمونه هایی از تلاش های انجام شده برای تفاهم از طریق دیپلماسی دوجانبه است.
لازم به ذکر است که دستاوردهای به دست آمده در این بخش نیز حائز اهمیت است چرا که امارت اسلامی اعلام و تصریح کرد که با همه حتی با غرب و آمریکا که دو دهه کامل با آنها جنگیده است سر و کار دارد و درها را برای آنها باز می کند. برخورد با همه بر اساس احترام به حاکمیت و همکاری در عرصه سیاسی و اقتصادی بدون مانع است. - ایجاد محیط امن برای افتتاح سفارتخانه های خارجی:
پس از برقراری امنیت و ثبات در افغانستان، امارت اسلامی تلاش کرد تا برای حفظ امنیت نمایندگان سیاسی و نمایندگی های کشورهای خارجی در افغانستان، اعتمادسازی کند. با تلاش های مستمر وزارت امور خارجه، ۳۰ سفارت و نمایندگی سیاسی کشورهای خارجی در کابل و سایر ولایات افغانستان بازگشایی شده است.
این آژانس ها عبارتند از: ایران، پاکستان، چین، روسیه، ترکیه، قطر، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان، ایتالیا، امارات متحده عربی، اتحادیه اروپا، مصر، سوئیس، آلمان، نروژ و عربستان سعودی. علاوه بر این، تعدادی از کشورها کنسولگری های خود را در چندین استان بازگشایی کردند.
این کنسولگری ها عبارتند از: ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، ایران، پاکستان و ترکیه در مزارشریف، کنسولگری پاکستان و ایران در ننگرهار، و کنسولگری ایران، پاکستان، ترکمنستان و ترکیه در شهر هرات. غرب کشور میتوان نام برد. - ارائه خدمات کنسولی:
با وجود عدم به رسمیت شناخته شدن بین المللی، ارائه خدمات کنسولی به اتباع افغانستان از دیگر دستاوردهای وزارت امور خارجه امارت اسلامی افغانستان است.
در این راستا، صدور پاسپورت، حل مشکلات اقامتی و مذاکره با مقامات کشورهای همسایه به منظور جلوگیری از اخراج اجباری اتباع افغانستان مورد توجه مقامات وزارت امور خارجه امارت اسلامی بود.
همچنین بر پیگیری مسائل زندانیان افغان در خارج از کشور و بازگشت آنان به افغانستان و زندانیان خارجی مقیم افغانستان با نمایندگان سیاسی و کنسولی امارت اسلامی افغانستان، سفارت های خارجی مقیم کابل و ادارات مربوطه تاکید شد.
ادامه دارد …. ان شاء الله