سپه‌سالار ۲۷ جنگ مشهور
به قلم: محمدداود مهاجر
آیا می‌شناسید آن مرد مجاهد کیست؟ دلاورمردی که ۲۷ جنگ مشهور تاریخ را قیادت نمود و در همهٔ آن‌ها خودش نقش مؤثر و مرکزیت را داشت. او در جنگ‌های خود، در هر یکی، تاکتیک‌های بی‌نظیری را پیاده می‌کرد. او شخصیتی است که مدرسه‌ای بزرگ بنا کرد و به تربیت رجال پرداخت. او توانست مردان بزرگی به جامعهٔ اسلامی تقدیم کند؛ مردانی که نمونه و نظیر آن‌ها در تاریخ، بسیار کم است. من از شخصیتی سخن می‌گویم که توجه نویسندگان، بیشتر به بخش‌های تربیتی و علمیِ آن بوده است؛ اما در مورد جنگ‌هایی که او رهبری کرده است و همواره پیروز میدان بوده، بسیار کم بوده است. جنگ و کشتار گرچه فی‌نفسه مستحسن به‌نظر نمی‌رسد؛ اما در بسیاری از موارد -همانند جراحی دانهٔ سرطان و غیره- واجب است و جای‌گزین دیگری برایش نیست.
جنگ در راه اسلام، به «جهاد» تعبیر می‌شود؛ به‌خاطر دفع موانعی که زیر راه نشر اسلام اند و اجر و مزدش آن‌چنان بالاست که آیات قرآن و سنت، نظیری برای آن قایل نشده‌اند؛ چون عملی دشوار و پرپیچ‌وخم است. نویسندگان عموما به بخش‌های علمی، تربیتی و فرهنگی یک شخصیت مهم تاریخ، بیشتر توجه کرده و در آن باب می‌نویسند؛ اما از زاویه جنگ‌هایی که او رهبری کرده است کمتر اعتنا شده است و یا زیاد برجسته‌اش نمی‌کنند. شخصیت بزرگ و سپه‌سالار مورد نظر من، ذات مقدس پیامبر اسلام -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- است؛ دلاورمردی که با نفس نفیس خود در ۲۷ جنگ (غزوه)، عملا اشتراک ورزیده‌اند، رهبری کرده‌اند، لباس جنگی و زره پوشیده‌اند، شمشیر و سپرهای مختلفی را در دست گرفته‌اند، زخم خورده‌اند، در میان خاک و خون غلط خورده و افتیده‌اند، آغشته به خون شده‌اند؛ کسانی را خود مبارک با شمشیر و تیر خود از پای درآورده‌اند و حتی بسا کسانی را -باوجود چسبیدن به پردهٔ بیت‌الله- امر به کشتن داده‌اند.
شخصیت مبارک ایشان، در باب جهاد، خستگی‌های زیادی را متحمل شده‌اند؛ سفر تبوک، طولانی‌ترین سفری بود که مبارک -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- خودش مشقت‌های راه را به دوش کشیدند و بیشتر از نیمی از حیات مبارک ایشان -بعد از بعثت- در صحنه‌های جنگ و جهاد سپری شده است. جهاد، جزئی لاینفک از حیات یک مؤمن حقیقی است. هر مؤمن چه عالم باشد و چه محصل؛ چه مؤمن عادی و کارگر؛ اما باید به جهاد، تربیت جهادی، اعداد و جنگ‌های احتمالی در برابر دشمنانِ قسم‌خورده -که بیشتر از تعداد موی سر اند- آمادگی کامل داشته باشد. {لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ} «مسلّماً براى شما در رسول خدا -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- سرمشق خوبی است».