ماه: دسامبر 2023

تئوری دید و کار گروهی در اسلام از نگاه سید قطب رحمه الله (۳)

به قلم: شیخ شهید ، سید قطب رحمه الله

ترجمه :ج. جوانرودی

۲- فرمانبرداری و بندگی و خدمت گذاری و اطاعت و قبول کردن فرمن و تحت فرمان قدرت بودن:

می گویند: (دِنتهُم فدانُوا) آنها را مجبور کردم و زیر فرمان گرفتم و آنها هم فرمانبرداری کردند. (دِنتُ الرَّجُل) : به آن مرد خدمت کردم. در حدیث هم آمده: (اُرِیدُ مِن قُرَیشٍ کَلِمَه‌ً تُدِینُ بها العربُ) یعنی: گفته ای از قریش می خواهم که در نتیجه عرب در برابرشان فرمانبردار و مطیع شوند.

باز به این معنی کلمه ی (دین ) در حدیث مخصوص به خوارج آمده که پیامبر گرامی اسلام- صلی الله علیه وسلم- فرمودند: ( ێمْرُقُونَ مِن الدِّینِ مُرُوقَ السَّهْمِ مِن الرَّمِیَّه‌ِ ) یعنی:خوارج خیلی با سرعت از فرمانبرداری امام خارج می شوند آنچنان که تیر از کمان خارج می شود.

۳- شریعت و قانون، قانون و برنامه، راه و روش، آداب و رسوم:

وقتی می گویند: (فازال ذلک دینی و دَیدَنی) یعنی :هنوز آن آداب و رسوم و عادت من است، یا این که کسی بر نیکوکاری عادت کرده یا بدکاری عادت کرده می گویند(دان).

خداوند متعال می فرماید:) مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلاَّ أَسْمَاء سَمَّیْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَآؤُکُم مَّا أَنزَلَ اللّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلّهِ أَمَرَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیَّاهُ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ ) یوسف۴۰

شما به جاى او جز نامهایى [چند] را نمى‏پرستید که شما و پدرانتان آنها را نامگذارى کرده‏اید و خدا دلیلى بر [حقانیت] آنها نازل نکرده است فرمان جز براى خدا نیست دستور داده که جز او را نپرستید این است دین درست ولى بیشتر مردم نمى‏دانند

یا (أَمْ لَهُمْ شُرَکَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّینِ مَا لَمْ یَأْذَن بِهِ اللَّهُ )الشوری۲۱

آیا براى آنان شریکانى است که در آنچه خدا بدان اجازه نداده برایشان بنیاد آیینى نهاده‏اند

در حدیث نیز آمده که: (کانت قُرَیشُ ومَنْ دانَ بِدِینِهم ) یعنی: قریش و آنچه بر راه و رسم قریش بود از این معنی در وصف پیامبر- صلی الله علیه وسلم- آمده که (کانَ على دینِ قَومِهِ) یعنی بر عادت و راه و رسم قوم خود بود. این هم واضح است که ازدواج و طلاق و موضع گیری و سیاست هم شامل می شود.

۴- عقوبت و پاداش، بشارت و محکوم کردن و حساب:

در ضرب المثل عرب آمده که: (کَما تُدینُ تُدانُ) هر چه را که بر سر مردم بیاوری، همان بر سر خودت خواهد آمد.

خداوند متعال می فرماید: (مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ )الفاتحه۴ یعنی:خداوند روز جزا و عقوبت و پاداش.

یا این که قرآن کریم گفتار کفار را – بدین معنی – نقل می کند و می فرماید: (و انّا لمدینون) یعنی:آیا از ما سئوال می کنند و ما را به علت کارهای بد خود عقوبت خواهند داد؟!

اینجا کلمه ی (الدّیّان) به معنی قاضی و دادور دادگاه می باشد، لذا وقتی از یکی از علما درباره ی علی ابن ابی طالب – رضی الله عنه- سئوال شد.در جواب گفت: (إنه کان دیان هذه الأمة بعد نبیها) یعنی:او بزرگوارترین قاضی این امت بعد از پیامبرش بود..

پس دین از دید اسلام یک جنبه ی تئوری می باشد: یکتا پرستی که در سه مصطلح (ایمان، خداپرستی و شریعت) پدیدار می شود که مایه ی به وجود آمدن جنبه ی علمی اسلام بر آن می شود، که همان به وجود آمدن عملی مسلمانان و نظم جماعی و عملی نمودن دینشان در زندگی و در یک وجود سیاسی اجتماعی واقعی. این هم نیازمند شناخت و دانستن سه مصطلح دیگر می باشد که همانا (اسلام، امت و نهضت ) می باشد.

تئوری دید و کار گروهی در اسلام از نگاه سید قطب رحمه الله (۲)

به قلم: شیخ شهید ، سید قطب رحمه الله

ترجمه :ج. جوانرودی

پس آن طور که باید با – صراحت – به اعتقادی درست و صحیح و بدور از رسوبات شرک به یکتاپرستی پایبیند باشیم، آن طور که باید – با صراحت- به یکتاپرستی در نماز و روزه و دیگر عبادات پایبند باشیم.. همان طور که در این دو میدان معتقدیم که براساس تعلیمات ربانی ایمان آورده ایم و او را می پرستیم، باید به همین ترتیب با صراحت به تمام قواعد و قوانین شریعت اسلام پایبند باشیم… سپس آن طور که با صراحت به احکام مهریه و طلاق و میراث و حلال و حرام غذا پایبند هستیم، باید همان طور هم به احکام سیاست و اقتصاد و جنگ و صلح پایبند باشیم..چون اسلام – نزد مسلمانان – قرآن و شمشیر،عقیده و نظام حکم، عبادت و سیاست و مسجد و قدرت است.. در یک کلمه دین و دولت است.. چون قرآن مصطلح (دین ) را بر حسب معانی آن در زبان عربی برای چندین معنی به کار گرفته. تمام معانی را نیز به هم پیوست داده تا همه با هم مصطلح (دین) را بیان کنند.

کلمه ی (دین) در قرآن و حدیث و فرهنگ های زبان بدین معانی آمده:

۱- مجبور کردن و قدرت و حکمرانی و فرمان دادن، مجبور کردن کسی به فرمانبرداری، همچنان استعمال نیروی اجبار کننده (sovereignty) بروی و به بندگی و فرمانبرداری کشیدنش. می گویند: (دانَ الناسَ) یعنی مردم را مجبور به فرمانبرداری کرد. وقتی می گویند: (دِنتُهم فدانوا) یعنی: من آنها را مجبور کردم و آنها هم فرمانبرداری کردند . یا (دانَ الرجلُ) یعنی: آن مرد صاحب عزّت گردید و سرافراز شد. یا (دِنتُ الرجُلَ) آن مرد را مجبور به کاری کردم که از آن متنفر است. و (دیِّنَ الرجُلُ) یعنی: مجبور گردید کاری را که دوست ندارد انجام دهد (دِنتُهُ) امور او را اداره نمودم و به دست گرفتم.(دَیَّنتُهُ القومَ) یعنی: سیاست و امور اداری آنها را به دست او سپردم.(الی یئه) شاعر هنگامی که با مادرش صحبت می کند می گوید:

(لَقَـْد دَیَّنْتِ أمرَ بَنیـکِ حَتَّـى تَرَکْتِهِمْ أَدَقَّ مِن الطَّحِینِ )

یعنی: سیاست تو درباره ی امور بچه هایت به گونه ای بود، هنگامی آنها را ترک کردی از آرد خُردتر شدند..

خدای متعال می فرماید: (أَفَغَیْرَ دِینِ اللّهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ )آل عمران۸۳ یعنی:آیا جز حاکمیت خدا چیز دیگری را می خواهند؟! در حالی که هر آنچه را که در آسمان ها و زمین است – بخواهند یا نخواهند – فرمانبردار خداوند متعال اند.

پیامبر هم می فرماید: (الکَیِّسُ مَنْ دانَ نَفْسَهُ وَعَمِڵ لِمَا بَعَْدَ المَوتِ) یعنی:عاقل و هوشیار کسی است که نفس خویش را فرمانبردار و مقهور و رام کند و برای آخرت کار کند.

به همین علت کسی را که بر منطقه ای یا ملتی یا تیره و عشیره ای چیره و حاکم است (دیّان) می گویند.أعشاالحرماز شاعرکه مخاطبش پیامبر- صلی الله علیه وسلم- بود می گفت: (یا سیِّد الناس و دیّانَ العرب) یعنی:ای سرور همه ی مردم وای کسی که بر تمام عرب سروری می کنی!

بر این اساس به برده (مَدین) می گویند و به کنیز(مدینة) و (ابن المدینة) پسر کنیز (الأخطل) شاعر می گوید:

رَبَت و رَبا فی حِجرِها ابنُ المَدینةِ یعنی: پسر کنیزی در آغوشش پرورش یافت.

در قرآن هم آمده که (فَلَوْلَا إِن کُنتُمْ غَیْرَ مَدِینِینَ . تَرْجِعُونَهَا إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ )الواقعه ۸۶-۸۷ یعنی : اگر راست می گوئید شما زیر حیطه ی قدرت خدا نیستید و در مورد اعمالتان سؤال نمی شود، پس اگر چنین است چرا جان را به لاشه ی مرده بر نمی گردانی و می گذارید بمیرد.

تئوری دید و کار گروهی در اسلام از نگاه سید قطب رحمه الله (۱)

به قلم: شیخ شهید ، سید قطب رحمه الله

ترجمه :ج. جوانرودی

یکی از نقاط بنیادی تفاوت ها در میان اهل اسلام و سکولاریستهای مناطق مسلمان نشین، تعریف مصطلح (دین ) می باشد..

هر فلسفه و مدرسه ی فکری، هر ایدئولوژی و عقیده ی سیاسی دید خاص خود را درباره ی انسان و زندگی و جهان دارد، نیز هر یک دارای درباره ی مفردات حرکت و تغییر و تحول ملت ها تعریف خاص خود را دارد، و در نتیجه هر یک از آنان تعریف خاص خود را درباره ی (دین) دارد.

وقتی که درباره ی اسلام – مانند یک دین – سخن به میان می آوریم عدالت این است که بگذاریم اسلام از دیدگاه خودش خود را تعریف کند، نه این که بگذاریم کسانی را که مسلمان نیستند با دید خاص خود اسلام را تعریف کنند که متعلق به اسلام نیست.. همچنان که عدالت و تحلیل علمی نیست، اگر مصطلح (دمکراسی ) را بدون در نظر گرفتن زبان یونانی اصلی خود معنی کرد. و ما از طرف خود معنی و تعریف خاصی را – از دید و نظر خود – بسازیم و به مردم بگوییم و آنها را مجبور کنیم که: معنی و تعریف دمکراسی همین است!! در نتتیجه این ظلم است و مورد قبول نخواهد بود و هیچ عاقل و با انصافی آن را قبول نمی کند. معنی و تعریف اسلامی اسلام، هم همان طور است، علت بنیادی جور و ستمی که بر اهل اسلام روا می دارند همین است.

اهل اسلام به حکام کشورهای خود و به دشمنان خود می گویند: چرا شما نمی گذارید ما اهل اسلام دین خود را تعریف نماییم؟! چرا نمی گذارید ما خودمان دین و امت و حرکت اسلامی خود را بیان کنیم؟! چرا اصرار دارید که باید همان تعریفی را که شرق و غرب برای دین دارند بر ما تحمیل نمایید؟! چرا ما را مجبورمی کنید ما هم یک بار مانند چپ گرایان بگوییم: (دین تریاک ملت ها است) و بار دیگر هم مانند غرب زدگان بگوییم: (دین مسأله ای شخصی است و ربطی به سیاسیت ندارد). چرا به خود اجازه می دهید از دید غرب ما را بنگرید و با القاب زشتی که غربی ها به مسلمانان نسبت می دهند، ما را صدا بزنید؟ چرا این مصطلحات خشونت آمیز را به ما نسبت می دهید؟!

مسلمانان این را درک می کنند که حکام و اُمَرای کشورهای ما، غرب آنها را – به کوری چشم ما – بر ما به سلطنت رسانده و آنها دانسته یا ندانسته آنچه را که غرب درباره ی اسلام و مسلمانان و حاکمیت و تمدن آنها می گوید همان را بازگو می کنند ! و همان نقشه های غرب را – بدون کم و زیاد – به مورد اجرا می گذارند که از دیرباز و نیز هم اکنون برای مقابله با اسلام و مسلمانان آن را کشیده اند. بدون توجه به مواردی که اسلام در مورد آن با دین های دیگر اختلاف دارد، یا موارد اختلاف میان مسلمانان و غیر مسلمانان… و این که چون در غرب دین و دولت از هم جدا شده حتماً باید در کشورهای اسلامی هم اسلام از سیاست جدا باشد..این هم اولین جبهه ی اختلاف و جنگ میان مسلمانان و حکام و اُمرای کشورشان و سیاست مداران و روشن فکران طرف آن کسانی که سرزمین های اسلامی به آنها مبتلا شده می شود..

تمام مسلمانان معتقدند که توحید (یکتاپرستی) تمام جوانب عبادت و معامله را در بر می گیرد، یعنی عبارت است از عقیده و عبادت و قواعد و قوانین، جدا نمودن این سه رکن از هم دیگر غیر ممکن و نامناسب است.

آن طور که مسلمان باید معتقد باشد که خدای متعال در امر خلق و ملک تک وتنها و شریکی ندارد و نباید با او شریکی قرار داد، یعنی فقط باید او را پرستید و بس. همان طور که نباید با خداوند در خلق و عبادت شریکی ورزید، نباید در قانون گذاری و حاکمیت هم هیچ نوع شریکی به او ورزید.. پس نباید کسی در آن سه رکن دینی شریک خداوند باشد..

از ریشه های حمایتهای ایران از حماس:  نواب صفوی شیعه ۱۲ امامی اولین رهبر اخوان المسلمین در ایران

به قلم: شیعه علی

واقعیتهای تاریخی و طوفان الاقصی و حمایتهای محور مقاومت از قیام مسلمین در غزه به رهبری گروه حماس که خود را دارای منهج اخوان المسلمین معرفی می کند ما را به ریشه های تاریخی جریان کنونی حاکم بر ایران با اخوان المسلیمن می رساند.

به گواهی تاریخ اولین رهبر اخوان المسلمین در ایران ” نواب صفوی ” از روحانیون شیعه مذهب و بنیانگذار گروه فدائیان اسلام بود که رزم آرا و منصور را ترور کردند، و بعدها الگوئی برای رهبران ایران چون آیت الله خمینی و بخصوص آیت الله خامنه ای شد.

در مورد نواب صفوی می خوانیم که: ” وقتى نواب صفوى از سوریه دیدن كرد و با شیخ مصطفى السباعى دبیركل اخوان‌المسلمین در آن كشور ملاقات نمود، سباعى نزد وى گله كرد كه بعضى از جوانان شیعه به حركت‌هاى لائیك و ملى ملحق مى‌شوند! و به حركت اسلامى نمى‌پیوندند، و نواب صفوى بالاى منبر رفت و در برابر جمعى از شیعیان و سنیان گفت:

«هر كس مى‌خواهد شیعه جعفرى واقعى باشد، به صفوف اخوان‌المسلمین بپیوندد»

آیت الله خامنه ای از مترجمین اولیه ی آثار سید قطب از رهبران برجسته ی اخوان المسلمین است، سید قطب هم در متنی تکان دهنده برای جاهلین مغرض در مورد نهضت شیعیان جعفری ایران در زمان خودش می گوید:

«… باید گفت امروز تنها اخوان المسلمین نیستند که خواستار اتحاد مسلمانان و ایجاد حکومت واحد اسلامی است.. این خواسته آیت الله کاشانی، رهبر مذهبی ایران هم هست که بر سر «انگلیسی های سگ» فریاد می زند که نه تنها از ایران، بلکه از کل جهان اسلامی بیرون بروند. او پیمان تشویق و رهنمودهای خود را برای نخست وزیر مصر می فرستد و در خیابان های ایران راه پیمائی هایی به نفع مصر و آرمان عادلانه آن برپا می دارد… این خواسته احمد حسین، رهبر حزب سوسیالیست مصر نیز هست که در نامه گرم خود خطاب به آیت الله کاشانی رهبر ایران، آن را مطرح می سازد که با شمشیر اسلام بر پیکر انحصار نفت ضربه زد. این بیداری است… هدایت است… نور است. وجدان تمامی امت است که بیدار می شود و راه می گشاید و نور می افشاند. این یک سروش آسمانی است.. سید قطب ـ قاهره ذیحجه ۱۳۷۰ هـ»

نواب صفوی در ضمن مصاحبه ای با یک خبرنگار پاکستانی که متن آن در ماهنامه «المسلمون» (ارگان اخوان المسلمین شماره اول سال پنجم، چاپ دمشق ـ سوریه)، نقل شده است، می گوید:

«.. آیا زمان آن فرا نرسیده که مسلمانان حقایق را دریابند و جناح بندی شیعه و سنی را کنار بگذارند و همگی به کتاب خداوند تمسک بجویند؟ البته وجود مذاهب اسلامی، یک امر طبیعی است و ما نمی توانیم آنها را کنار بگذاریم، ولی با بهره برداری از این وضع به نفع دشمنان، باید مبارزه کنیم».

بعدها که نواب صفوی توسط حکومت سکولار پهلوی کشته شد، اخوان المسلمین جهانی از او تحت عنوان «شهید اخوان» نام برد.

واضح است ارتباط حماس شافعی مذهب با ایران شیعه جعفری منهجی و راهبردی است نه موقتی و تاکتیکی.