مختصری از هجرت و جایگاه هجرت در آیات و احادیث صحیح رسول الله صلی الله علیه وسلم
جمع آوری: جوتیار الکوردی
زمانی که بحث از هجرت است و تاریخ مسلمین نیز بر اساس هجرت رسول الله صلی الله علیه وسلم تعیین شده است یعنی: هجرت جسمی و بدنی از مکانی به مکانی دیگر، یعنی: هجرت از دارالکفر به دارالاسلام.
دارالاسلام یعنی: سرزمینی که قانون اساسی آن بر اساس فقه یکی از مذاهب اسلامی باشد مثل ایران و افغانستان و بخشهایی از سومالی و یمن و مالی کنونی؛ و اولویت با سرزمینی است که از نظر زمانی قبل از سایر دارالاسلامها تشکیل شده است.
- فضیلت هجرت
الله سبحانه تعالی می فرماید:{ وَمَنْ يُهَاجِرْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُرَاغَمًا كَثِيرًا وَسَعَةً ۚ وَمَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا}[النساء_۱۰۰] و کسی که در را الله هجرت کند در زمین جاهای امن فراوان و گشایش (در رزق و روزی) می یابد. و کسی که به قصد هجرت به سوی الله و پیامبرش ، از خانه خود بیرون رود، آنگاه مرگش فرا رسد، قطعاً پاداشش بر الله ست. و الله آمرزنده ی مهربان است.
- لزوم و وجوب نیت هجرت
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:{ فَمَنْ کَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , فَهِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , وَمَنْ کَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى لدُنْیَا یُصِیبُهَا أَوْ امْرَأَةٍ یَنکحهَا , فَهِجْرَتُهُ إلَى مَا هَاجَرَ إلَیْهِ }.[متفق علیه] لذا هر کس هجرتش به سوی الله ورسولش بوده قطعاً هجرتش به سوی الله ورسولش است ، و هر کس هجرتش برای دنیا بوده تا بدان برسد و یا زنی بوده که با او ازدواج نماید پس هجرتش بسوی همان چیزی است که بدان سو هجرت نموده است .
- پایان نا پذیری هجرت
رسول الله صلی علیه وسلم فرمودند:{ لا تنقطع الهجرة حتي تنقطع التوبة و لا تنقطع التوبة حتي تطلع الشمس من مغربها}[رواه ابو‌داود] «هجرت قطع نميشود تازمانيكه توبه قطع شود وتوبه قطع نميشود تااينكه خورشيد از مغرب طلوع كند».
هجرت : عن کثیر بن مرة أن أبا فاطمه حدثه أنه قال : یا رسول الله حدثنی بعمل استقیم علیه وأعمله فقال له رسول الله صلی الله علیه وسلم: (علیك بالهجرة فإنه لا مثل لها}[رواه النسائي] کثیر پسر مره می گوید: ابو فاطمه به من گفت: برای پیامبر گفتم، مرا به کاری رهنمایی کن که بر آن استقامت و پایداری داشته باشم. پیامبر صلی الله وعلیه وسلم فرمودند: “به هجرت اهتمام و عنایت داشته باش که عملی بی نظیر است”. به روایت نسائی
- هجرت باعث محو و نابودی گناهان می‌شود
رسول الله صلی علیه وسلم فرمودند:أما علمتَ أن الاسلامَ يهدمُ ما كان قبلَه، وأن الهجرةَ تهدِم ما كان قبلَها، وأن الحجَّ يهدِمُ ما كان قبلَه) رواه البخاری ومسلم / در حدیث عمرو بن‌العاص رضی الله عنه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند : آیا نمی دانی که اسلام آوردن و هجرت کردن و حج گزاردن گناهان پیش از آنها را محو می کند؟)
- هجرت نشان راستی صداقت است
الله سبحانه تعالی می فرماید:{لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَيَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الصَّادِقُون}[حشر_۸](این اموال فَی) برای فقرای مهاجری است که از خانه و اموال‌شان بیرون رانده شدند، از الله فضل و خشنودی می‌طلبند، و الله و پیامبرش را یاری می‌کنند، آنها راستگویانند.
- گناه کسی که از هجرت سر باز زند
الله سبحانه تعالی می فرماید:{إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِيمَ كُنْتُمْ ۖ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ ۚ قَالُوا أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا ۚ فَأُولَٰئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَسَاءَتْ مَصِيرًا}[النساء_۹۷]
همانا کسانی که فرشتگان جانشان را گرفتند در حالی که به خویشتن ستم کرده بودند (فرشتگان) به آنان گفتند: شما در چه حالی بودید؟ گفتند: «ما در زمین مستضعف بودیم» (فرشتگان) گفتند: «مگر سر زمین الله، پهناور نبود که در آن مهاجرت کنید؟» بنابراین جایگاهشان دوزخ است و بدجایی است.