بررسی پیش‌بینی‌های جوهر دودایف و بحران‌های کنونی روسی در چچن
به قلم: کارزان شکاک
در سال ۱۹۹۲، جوهر دودایف، رهبر جمهوری چچن، به جامعه جهانی اخطاری جدی داد. او نسبت به نیات و رفتارهای روسیه در قبال چچن و همچنین تهدیداتی که این رفتارها می‌توانند برای امنیت جهانی به همراه داشته باشند، هشدار داد. در آن زمان، بسیاری از کشورها، حتی در اروپا، این هشدارها را جدی نگرفتند و تنها با پوزخند به آن واکنش نشان دادند. اما امروز، چندین دهه پس از آن اظهارات، جهان شاهد بحران‌هایی است که پیامدهای آن می‌تواند به شدت بر ثبات منطقه و حتی جهان تأثیر بگذارد.
دودایف به وضوح دیده بود که فدراسیون روسیه در حال تبدیل شدن به یک بازیگر خطرناک در مناطق مسلمان نشین قفقاز و عرصه بین‌المللی است. او پیش‌بینی کرده بود که اگر جامعه جهانی به این تهدیدات توجه نکند، عواقب جبران‌ناپذیری متوجه آن خواهد شد. اما امروز، پس از سال‌ها جنگ و بحران، این هشدارها به حقیقت پیوسته‌اند. نتایج ویرانگر جنگ‌ها، به ویژه در چچن، نه تنها شامل خسارات انسانی و زیرساختی بلکه به تشدید بی‌ثباتی در منطقه و بروز فعال‌تر جنبش‌های انقلابی نیز انجامیده است.
جامعه جهانی در آن زمان به جای اتخاذ رویکردی فعال برای کمک به چچن، به شکل غافلانه‌ای به وضعیت‌های پیش‌رو نگریست و تصور می‌کرد که با سکوت و عدم مداخله می‌تواند خود را از بحران‌ها دور نگه‌دارد. این بی‌توجهی نه تنها به تشدید بحران‌ها منجر شد، بلکه به قدرت‌گیری رژیم‌های سرکوبگر در روسیه نیز دامن زد.
اکنون، در شرایط کنونی، شاهد پیامدهای این بی‌عملی هستیم. کشورهایی که در موقعیت‌های مختلف به هشدارهای دودایف توجه نکردند، امروز خود را در دورانی از بحران‌های نظامی و انسانی می‌بینند. این بحران‌ها به نظام‌های سیاسی و اقتصادی کشورها نیز آسیب زده و موجب عدم استقرار بیشتری در منطقه شده است.
گذر زمان نشان داده است که حقیقت تهدیدات امنیتی نمی‌تواند تنها با نادیده گرفتن و بی‌توجهی به واقعیت‌های موجود سرکوب شود. جوهر دودایف هشدار داد که روسیه به یک هیولای جدید تبدیل می‌شود و امروز با پوزخندهایی که زمانی در مقابل او بود، هیچ شباهتی نداریم. آنچه در نهایت واضح است این است که اگر جهان به این هشدارها گوش می‌داد و با چچن همکاری می‌کرد، شاید امروز شاهد عقب نشینی این هیولا بودیم.
پیام دودایف و درس‌هایی که از آن حاصل می‌شود، همچنان باید برای جامعه جهانی یک یادآوری باشد؛ ضرورت شفافیت و هوشیاری در برابر خطراتی که می‌تواند به سرعت گسترش یابد.
به امید روزی که مومنین اهل دعوت و جهاد از این درس‌ها عبرت بگیرند و بتواند در راستای صلح و ثبات پایدار که تنها از کانال جهاد فی سبیل الله و اتحاد اسلامی و تمرکز بر دشمن اصلی همان سرزمین است حرکت کند.