لۆمەى ئەمریکا مەکەن!/ بەڕاستى لە ئیسلامدا نییە له كاتێكدا ئەوان بمانکوژن و گاڵتە بەدین و پێغەمبەرمان بکەن و نامووسى موسوڵمانان هەتک بکەن و … ئێمەش باسى ئیسلام و لێبوردەیى ئیسلام بکەین !!!.
وتارى نوسراوەی شێخ ئیبڕاهیم ڕوبەیش
وەرگێڕانى: پ. عبد الله
إنّ الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له، وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدًا عبده ورسوله صلى الله عليه وآله وصحبه ومن تبعهم بإحسانٍ إلى يوم الدين وسلم تسليمًا، أما بعد:
ئەى خوایە سوپاس و ستایش بۆ تۆ؛ تا ڕازى دەبى, فەزڵ و بەخشندەیى بۆ تۆیە؛ کە هیدایەتت داین بۆ ئیسلام و ئێمەت لەوانە گێڕاوە؛ کە باشترین ئوممەتن بۆ خەڵکى بەدیهاتوون, چاکترینى کتێبەکانى خۆت بۆ دابەزاندووین و چاکترینى پێغەمبەرەکانى خۆت بۆناردووین و موعجیزەیەکى هەمیشەییت پێبەخشیوە، هەموو ئەوانە هیدایەتى پێوەردەگرن کە بەدواى حەقدا دەگەڕێن و ئەوەى پشتى تێبکا هیچ ڕێنیشاندەرێکى نییە, خواى گەورە هەرکەسێکى بووێ هیدایەتى دەدات بۆ نوورى خۆى, بەڵام کافران لە گومڕایی خۆیاندان و پشتیانکردۆتە حەق و لەگەڵ کاتدا لە دوورکەوتنەوە لە حەق زیاتر هیچى تر ناکەن.
دژایەتیکردنى کافران بۆ موسوڵمانان کارێکە؛ کەس نکووڵى لێناکات، ئەى براى یەکخواپەرست, دژایەتییەک لەناو دەروونیان وەک ئاگر بڵێسە دەدات, هەوڵ دەدەن بیشارنەوە, هەندێک لەو دژایەتییە لەسەر زاریان دیار دەکەوێ و ئەوەى دەی شارنەوە زۆر گەورەترە لەوەى دەری دەخەن، خواى گەورە دەفەرمووێ: (قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ) (آل‌عمران:١١٨). ڕقیان لە چاکە دەبێتەوە بۆ مان ئەگەر بێت و فەزڵى خواى گەورەش بێ (مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ) (البقرة:١٠٥). وە حەزدەکەن زیانمان پێبگا (وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ)(آل‌عمران:١١٨). وە خۆزگە دەخوازن تا ئێمە کوفر بکەین هەروەک چۆن ئەوان کوفریان کردووە, (وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَوَاءً)، (وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ)(البقرة:١٠٩).
وە دیارترین نیشانەو مەشخەڵى دژایەتى ئەوان بۆ ئێمە جەنگکردنیانە لەدژمان, خواى گەورە دەفەرمووێ: (وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّى يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا) (البقرة:٢١٧), وە جەنگکردنیان لەگەڵمان بەڵگەیەکى چاکە لەسەر ئەوەى کە هێشتا لەسەر دینى خۆمان ماوین و, مێژووش ڕاستى ئەو ئایەتەى سەلماندووە, کافرانمان وا بینیوە کە لەبەرامبەر ئەهلى ئیمان هیچ خزمایەتى و پەیمانێک ناپارێزن, وە بینیومانن کە دوژمنایەتى یەکتردەکەن و دوژمنایەتی نێوانیان لەبیردەکەن کاتێک کۆدەبنەوە دژى ئەهلى ئیمان.
تفرق شملهم إلا علینا فصرنا کالفریسة للذئاب
واتە: (کۆمەڵیان پەرتەوازە بوو تەنها لەسەر ئێمە نەبێ, بۆیە وەکو نێچیرمان لێهات بۆ گورگ).
وە بینیومانن ئەگەر یەکێک لەوان جەنگیش نەکا یارمەتی لەسەر جەنگکردن دەدا و, هیچ ماوەیەک لە ماوەکانى مێژووى ئیسلامى لە جەنگکردن خاڵى نەبووە, ئەگەر ئوممەتى ئیسلام داواى یەکخواپەرستى نەکردبا و بڵاوی نەکردباوە ئەوا دەستدرێژى کراوەتە سەرى و بێهێز بووە و سووکایەتى پێکراوە, ئەگەرچى زۆربەى جەنگەکانمان لەگەڵ خاچپەرستان بووە بەڵام دینەکانى تریش پشکێکیان بەرکەوتووە لە هەڵمەتکردنە سەر ئیسلام و هەر دەڵێی جێی یەکترى دەگرنەوە و وەسیەت بۆ یەکتر دەکەن لەسەر جەنگکردن لەدژى ئیسلام, جا ئەوەى ماندوو بووبێ و نەیتوانیبێ جەنگ بکا براکەى لە کوفر هەڵساوە بە جێگرتنەوەى و پڕکردنەوەى بۆشاییەکەى ئەو, وە خوێناویترین جەنگ لەسەر موسوڵمانان ئەو جەنگانە بوونە کە کۆتا سەدە بەخۆیەوە بینى, چونکە تێیدا هەموو ئوممەتەکانى کوفر کۆبوونەوە و جەنگەکانیان یەک لە دواى یەک هاتن.
وە کاتێک موصیبەتەکە گەورەتربوو كە موسوڵمانان هیچ قەوارەیەک نەبوو کۆیانبکاتەوە و پارێزگارییان لێبکات و, بەڵایەکە سەختتر بوو چونکە کاربەدەستى موسوڵمانان خۆى ڕێى بۆ دوژمنانى موسوڵمانان خۆشدەکرد لە دژى موسوڵمانان و ڕانەمەڕ بە گورگ سپێردرا و میللەت فەوتا چونکە سەرگەورەى نەبوو, وە موسوڵمانان پەرتەوازەبوون بۆ حیزب و کۆمەڵى جیاجیا و زیاتر لە پەرتەوازەبوونى پێشتریان و, هەندێکیان بە هەندێکیان سەرقاڵ بوون و دوژمنەکەیان لێی پاڵدایەوە چونکە بەسییەتى ببێتە هاندەرى تەماشاکەر.
وە ئەگەر باسى هەڵگرانى ئاڵاى جەنگى دژ بە ئیسلام لەم سەدەیەدا بکرێ ئەوا دیارترینیان ئەمریکاى ستەمکارى تاوانکارى دوژمنى خوا و پێغەمبەرەکەیەتى, کە هوبەلى سەردەم و بتى ئەم زەمانەیە, ئەو ئەمریکایەى بە هێزەکەى هەموو ئەوانەى ترساندووە کە ترسیان لە خوا کەمە, بۆیە تەنها بە گۆچانەکەى ئاماژەیان بۆ دەکا بۆ ئەوەى لە گەڵ کاروانەکەى ئەو بڕۆن حەزبکەن یان نا, بۆیە هەموو هێزەکانیان لە گوێڕایەڵى ئەمریکا دەخەنەکار و زەوییەکانى خۆیانیان بۆ دەکەنەوە و قەلەمەکانیان بۆى دەخەنە گەڕ, بۆیە فەتوا سەرەوژێر دەکەن و لەپێناوى ئەمریکا حەق دەکەنە باطل و باطل دەکەنە حەق, دینەکەیان لەدەست دەدەن و بە ماڵى دونیا دەیفرۆشن, جا دین بەکەلکییان نایێ و دنیاشیان بۆ نامێنێ.
ئەمریکا لە ماوەى شەست ساڵى ڕابردوودا سەرپەرشتى کوشتن و بۆردومان و دەربەدەرکردنى براکانمانى کردووە لە فەلەستین و, بەردەوام هانى قەصابى داوە و چەقۆى بۆ تیژ کردۆتەوە و پارێزگارى لێکردووە هەروەک چۆن پیاو پارێزگارى لە کوڕە نازدارەکەى دەکا, ئەمریکا بە تۆکمەیى چنگى گیرکردووە لە جیهانى ئیسلامیمان و تێیدا هەڵسوکەوتى کردووە و واى لێکردووە هەندێک فەرمانڕەواى ناپاکى خۆفرۆش تێیدا دەسەڵات بگرنە دەست بۆ ئەوەى ئەو شتەى ئەمریکا دەیەوێ بۆى بەدەستبێنن, سیاسەتى ئەمریکا جێبەجێ دەکەن و چی بیەوێ لە سەروەت و سامانى موسوڵمانان پێی دەدەن و کۆڵنادەن لە جەنگکردن لەگەڵ ئەو کەسەى لە ئەمریکا یاخى بێت و, ئەو کەسەى بیر لە دەرچوون لە تەویلەى ئەمریکى بکاتەوە ئەوا دەبێ یەک لە سێ شت هەڵبژێرێ: کوژران یان دیلى یان دەربەدەربوون, سەرەڕاى شێواندنى سومعەکەى لەڕێى هەڵمەتە ڕاگەیاندییە دڕندەکان و, لەبەرئەوانە زیندانەکان پڕبوون بە بەندە چاکەکارەکانى خواى گەورە, چەندین زیندان لە وڵاتانى ڕۆژئاواى ئیسلامى و مصر و شام و دوورگەى عەرەب.
وە کاتێک حکومەتى طالیبان وەستایەوە بەرانبەر بەو نیزامە جیهانییە و کوفرى خۆى بە طاغوتى سەردەم ڕاگەیاند, ئەمریکا سوو بوو لەسەر جەنگرکردن لەگەڵى بۆیە بەتوندى گەمارۆى خستە سەر و تەنگى پێهەڵچنى, وە خواى گەورە ویستى هەندێک لە شێرانى ئیسلام هەڵبکەون و بەفەرمانێک لە شێخ ئوسامە بن لادنەوە (ڕەحمەتى خواى لێبێ) گورز لە ئەمریکا بوەشێنن لەناو جەرگەى ئەمریکا و کەرامەتى ئەمریکا بشکێنن و خۆبەزلزانییەکەى بخەنە ژێر گڵەوە, کافران بەمە شێت بوون چونکە ڕانەهاتبوون کەسێک جورئەتى کارى وا بکات لەدژیان, سەربازانیان پڕچەک کرد و هێزەکانیان کۆکردەوە و قەیصەرە گەمژە گوێڕایەلیکراوەکەیان جەنگێکى صەلیبى ڕاگەیاند و جیهانى کرد بە دوو بەشەوە و هاوارى کرد یان لەگەڵمى یان لەگەڵ ئیسلامى, ئەفغانستان بۆردومانێکى چڕ بۆردومانکرا, بۆردومانى ئەوانەى کە هیچ خزمایەتى و پەیمان ناپارێزن لەگەڵ باوەڕدارن و سەیریش نییە چونکە ئەوەى دڵنیا بێ لە نەبوونى سزا بێئەدەب دەبێ, حکومەتى طالیبان ڕووخا و موجاهیدان بارودۆخیان گۆرا بۆ کوژرا و دیلکراو و دەربەدەر و, زۆرێک لە مونافیقان لە هۆکارەکانى ڕاگەیاندن هاواریان کرد: دینەکەى ئەمانە غروورى کردوون و, وایان زانى لەپاش ئەمڕۆ جارێکى تر ئیسلام هیچ قەوارەیەکى نابێتەوە تەنها بە ئیزنى ئەمریکا نەبێ.
شیرینى سەرکەوتن ئەو کافرەى غروور کرد, عیراقى بەدواى ئەفغانستانەوە داهێنا و, دەستى کرد بە یاخیبوون هەتا لەسەر خواکەشى کە دەیپەرست بێجگە لە خوا, جا لەسەر یاسا دانراوەکان و ڕێککەوتننامە نێودەوڵەتییەکان دەرچوو بە دامەزراندنى زیندانى کووبا و پڕکردنى ئەبو غرێب و چەندین زیندانى نهێنى تر کە تێیدا ناشرینترین ڕێگەى وەحشى بەکارهات بۆ دەرهێنانى زانیارى لە زیندانیان بە گاڵتەکردنێکى ئاشکرا بە مافەکانى مرۆڤ (ئەگەر غەیرى خۆیان بە مرۆڤ دابنێن) و سووکایەتى کردن بە قوڕئانى پیرۆز و ئیسلام و جنێودان بە پێغەمبەر (صلى الله علیه وسلم), ئەمانە بێجگە لە کەمکردنەوەى ڕێزى مرۆڤ.
وە لە دوایین دەستدرێژییەکانیان کە مژدەدەرى بەزینیانە: ئەو فیلمەیانە کە بێڕێزى بەرامبەر بە پێغەمبەرى مەزن صلی الله علیه وسلم دەکات, بە گیان و کەس و کار و ئەوەى هەمە قوربانى بین, سووکایەتییەکى ڕاستەوخۆ بە هەست و سۆزى موسوڵمانان و بە یەکێک لە دوو بەشەکەى شایەتمانى ئیسلام (کە پێغەمبەرە صلی الله علیه وسلم), اللهم صلِّ على محمد وأزواجه وذريته كما صليت على آل إبراهيم إنك حميدٌ مجيد، وبارك على محمدٍ وأزواجه وذريته كما باركت على آل إبراهيم إنك حميدٌ مجيد.
وە نازانین لە چ سنوورێک ئەمریکا نیازى وایە تاوانەکانى دەرحەق بە موسوڵمانان ڕابگرێ و, ئەمریکا بە چ ڕاددەیەکى ستەم و زۆردارى دەست هەڵدەگرێ, بەڵام لەگەڵ هەموو ئەو ستەم و زۆردارى و سنووربەزاندنە ئەوا من دەڵێم لۆمەى ئەمریکا مەکەن, لە خۆى زیاتر مەخەنە سەرشانى, لۆمەى ئەمریکا مەکەن و لۆمەى خۆتان بکەن, ئێمە تاوانمان لە خۆمان کردووە و ئەو کەسەى دڕک بچێنێ ئێش و ئازار و برین دەدوورێتەوە.
بێگومان ئەوەى ئەمریکا دەیکا هەمان عەقلى ئەو کەسەیە ئەگەر لە جێی ئەو بێ, چونکە ئەمریکا گەلانێکى بینیوە هەرکاتێک زیاتر جورئەت بکا لەسەریان ئەوان زیاتر گوێڕایەڵى ئەمریکا دەبن تەنها ئەوانە نەبێ کە خوا ڕەحمى پێکردوون, براکانمانى لە فەلەستین سەربڕى و موسوڵمانان سەیردەکەن و, باشترینمان گرینۆکەکانى سەر مینبەرەکانن ئەوانەى کاتێک لەبەر دەرگەى مزگەوتەکان صەدەقەیەکى بچووک دەکەن وادەزانن گەیشتوونەتە ئەوپەڕى پلەى عوز. فەرمانڕەواکان سەریان بۆ ئەمریکا دانەواند و هاوپەیمانێتییان لەگەڵ ئەمریکا و بەکرێگیراوییان بۆى ڕاگەیاند, جا ئەو فەرمانڕەوایانە بینییان کەسانێک هەن (مەبەست ئەمریکایە) بە فەرمانڕەواى شەرعییان دادەنێن و تەنانەت ئینکارکردنیشیان لەو فەرمانڕەوایانە قەدەغەکردووە.
چۆن سەیرمان بە هەڵسووکەوتى ئەمریکا بێ لەکاتێکدا لە ڕەمزى کۆمەڵە ئیسلامییەکاندا هەیە داوایان لێدەکا وڵاتانى موسوڵمانان داگیربکەن تا ئەلقاعیدە ڕیشەکێش بکا. وە یەکێکى تر دەڵێ: سوپاس بۆ خوا کە ئەمریکا لێمان ڕازییە! وە زۆرێک دەستپێشخەرى دەکەن بە کردەوەکانیان بۆ ڕازیکردنى ئەمرکا.
ئەمریکا هاتە وڵاتى موسوڵمانان و داگیرکردنى ڕاستەوخۆى ڕاگەیاند و یەکێک لە پیاوانى خۆى کردە فەرمانڕەوا لە وڵاتى موسوڵمانان, جا ئەو کەسەى کە بە زانایانى موسوڵمانان ئەژمار دەکرا پاداشتى ئەمریکاى کرد و ڕایگەیاند کە ئەو کەسەى ئەمریکا دایناوە حاکمى شەرعییە و جیهاد تەنها بە ئیزنى ئەو نەبێ دروست نییە, وە ئەو کەسەش بێ ئیزنى ئەو جەنگ بکا ئاڵاى شەرعى نییە!
بەڕاستى مافى ئەمریکایە داگیرکردنى خۆى بۆ وڵاتانى موسوڵمانان زیاتر بکاو ستەمیش لەسەریان زیاتر بکا کاتێک موفتى گەلێک هەبن لە موسوڵمانان جیهاد دژى ئەمریکا بە جەنگى فیتنە دابنێن کە بکوژ تێیدا نازانێ بۆچى دەکوژێ و کوژراویش نازانێ بۆچى کوژراوە و, باشترینیان ئەو کەسەیە کە ئیزنى بەکرێگیراوى ئەمریکا لە وڵات بە مەرج دادەنێ بۆ دروستبوونى جیهاد!
بێگومان لە هۆکارەکانى داگیرکردنى ئەمریکا بۆ وڵاتى موسوڵمانان هەوڵدانى هەندێک لە داعییەکانە بۆ ماڵیکردنى فیقهى ئیسلامى بۆ ئەوەى ببێتە شوێنکەوتووى سیاسەتى ڕۆژئاوایى, بۆ جیهادى دەفع چەند مەرجێکیان داناوە کە گرنگترینیان ئیزنى بەکرێگیراوى ئەمریکایە لە وڵات, وە لە پێش ئەوەشدا (جیهادى طەلەب)یان هەڵوەشاندەوە و وایان لێهات وەکو عەیب سەیرى بکەن کە پێویستە ئیسلامى لێ بەرى بکرێ و, زمانحاڵیان بەڕائەت کردنەوە لەو قسەیەى کە موسوڵمانان لە سەدەکانى ڕابردوو لەبەریان کردبوو: “ئێمە گەلێکین خواى گەورە ناردوونى بۆ ئەوەى خەڵکى دەربێنین لە پەرستنى بەندەکان بۆ پەرستنى پەروەردگارى بەندەکان”, وە ئەوانە شەرمیان کرد لەوەى بڵێن کە سوپاى موسوڵمانان لەسەریەتى جەنگ لەگەڵ ئەوانە بکا کە بەرهەڵستى بانگەوازەکەیان دەکەن و بۆى هەیە پیاوەکانیان بکوژێ و ژنەکانیان بە دیل ببات, شەرمیان کرد لەوە وەک بلێی کە نازانن پێغەمبەرى خوا وایکردووە.
چۆن ئەمریکا لۆ مەبکرێ لەکاتێکدا زۆر لە وتاربێژى موسوڵمانان بەپەلە کوشتنى نەصڕانییەکان ئیدانە دەکەن و, کاتێک موسوڵمانان دەکوژرێن بەدڕندەترین کوشتن نە دەم و چاویان گرژ دەبێ و نە هیچ دەنگێکیان لێوە نابیسرێ, مافى خۆتە سەرسام بى, براکانمان لە میانمار بەخراپترین کوشتار دەکوژرێن و هەندێک سەیر دەکەن, بەڵام کاتێک باڵیۆزى ئەمریکا کوژرا دەستپێشخەرییان کرد لە ئیدانەکردن و, کاتێک زریان ڕووى لە ئەمریکا کرد قەدەغەى خەڵکییان کرد لە خۆشحاڵبوون بەوەى کە ڕوودەدا لە ئەمریکا لەو موصیبەتانە, توخوا پێم بڵێن دۆستایەتى ئەوانە بۆ کێیە؟
چۆن ئەمریکا جورئەتى دەستدرێژى کردنە سەرمان ناکا و لەنێوانمان بانگخوازى سەرشۆڕ هەیە کە نەوەیەکى لە سەرشۆڕان پەروەردەکردووە ئەگەر پرسیار لە یەکێکیان بکڕێ: ئەگەر ئەمریکى هاتە ناو ماڵت دەیەوێ عەرزت هەتک بکا چى دەکەى؟ دەڵێ: ئارام دەگرم و داواى پاداشت لە خوا دەکەم.
وە یەکێکى تر دووپاتدەکاتەوە: ئەگەر بێت و ڕافیزى حوکمم بکا ئەوا بەرژەوەندى لەوەدایە گوێڕایەڵى بکەم. وە ئەوە دووپاتدەکاتەوە: ئەگەر فەرمانڕەوا گومڕابوو ئەوا دەرچوون لەسەرى دروست نییە ئەگەر کافریش بێ فەرمانڕەواکە. وە براکەى هاوار دەکا و براکانى لە عێڕاق ئامۆژگارى دەکا بەوەى جەنگ لەگەڵ ئەمریکا نەکەن تەنها ئەگەر ئەمریکا هێرشى بۆ ناو ماڵ و مزگەوتەکان هێنا. وە گێژێکیش ئەو کەسانە دەبینێ کە بەئاشکرا تاوان ئەنجامدەدەن ڕووبەڕوویان ناوەستێتەوە پاشان بە واجبى دادەنێ بچێ بۆ لاى ئەوانەى کە ڕۆیشتوونە بۆ سەرخستنى موسوڵمانان بۆ ئەوەى داواى تەوبەیان لێبکا لەبەر ئەو کارانەى کە کردوویانە و بۆیان ڕوونبکاتەوە کە لە تەواوى تۆبەکەیانە هەموو ئەو زانیارییانەى لایانە بیدات بە لێکۆڵەرەکان (المحققون).
چۆن وانابێ لەکاتێکدا کەسى واهەیە خۆى بۆ بانگخوازى تەرخانکردووە و دابەشکردنى سیاسى وڵاتانى موسوڵمانان کارى تێکردووە و ڕایدەگەیەنێ کە سەرخستنى موسوڵمانان لە وڵاتانى تر دروست نییە لەبەر ئەوەى سنوورەکان نێوانى ئێمە و ئەوانى گرتووە!
وە یەکێکى تر دەڵێ سەرقاڵکردنى خەڵکى بە مەرگەساتى براکانیان لە شوێنەکانى تر سەرقاڵ کردنى موسوڵمانە بەو شتەى کە پەیوەندى بە موسوڵمانەوە نییە!
وە سێیەمیان باسى ئەو نیشانە دەکات کە کۆمەڵى گومڕاى پێدەناسرێتەوە, ئەویش ئەوەیە ئەگەر مەرگەساتەکانى موسوڵمانان باسکرا ئەو کۆمەڵە گومڕایە کاریگەر دەبن!
چۆن ئەمریکا بەسووکى سەیرمان ناکا لەکاتێکدا دەمانبینن دوژمنایەتى ئەو کەسە دەکەین کە ئەوان دوژمنایەتى دەکەن و بە ناشرینترین وەسف وەسفیان دەکەین, حوکم لەسەریان دەدەین بە خەواریج و بەڕائەتیان لێدەکەین و خۆشحاڵى دەردەبڕین بە کوژرانیان و, موفتى وا بەدیاردەکەون کە دەڵێ هەواڵدان دەربارەى موجاهدان (بە دەزگا ئەمنییەکان) لە واجیباتەکانە و جەنگرکردن لەگەڵیان جیهادە.
ئەگەر پیاوێک ڕێى جیهاد هەڵبژێرێ هۆزەکەى پێشبڕکێ دەکەن لە ئامۆژگارى کردنى بە بانگەشەى خۆیان بەزەییان پێیدا دێتەوە و, ئەگەر هەواڵى لێبدرێ ئەوا زیندانى دەکرێ و مامەڵەیەکى خراپتر لە مامەڵەى زیناکار و مەیخۆرى لەگەڵ دەکرێ, کەسیش لە موسوڵمانان سەرى ناخات. پاشان ڕیشدارە بەکرێگیراوەکان بە دەورى خۆیان هەڵدەستن, کۆمەڵێکیان دەچنە لایان لە زیندان ئامۆژگارییان دەکەن لەوەى کە تێیدان و, کۆمەڵێکیش لەسەر مینبەر خەڵکییان لێ ئاگاداردەکەنەوە و, قازییەکیش داواى تۆبەیان لێدەکات و حوکمیان بەسەر دەدا و بانگەشەش دەکا کە حوکمەکەى بە شەرعى خوایە, وە ئەگەر بێت و ڕەمزەکانى جیهاد ئەوانەى بۆ کەڕامەتى ئوممەت شۆڕش دەکەن کوژران هەندێکیان بەپەلە خۆشحاڵى خۆیان ڕادەگەیەنن ئەگەر بێت و کوژرانەکە لەسەر دەستى ئەمریکاش بێ و, هەواڵى کوژرانى زەڕقاوى و بن لادن (خوا ڕەحمیان پێبکا) لێمان دوور نییە, ئا بەم شێوەیە چاکەکاران پاداشتیان دەدرێتەوە کە گیانى خۆیان کردە قوربانى لەپێناو ئوممەتەکەیان؟ لەناوچن گەڵێک کە ڕاهاتوون بە سەرشۆڕى بژین هەتاوەکو ئەگەر داوایان لێکرا بە عیززەتەوە بژین قەبووڵى ناکەن! دوورى بۆ گەلێک لەسەر کۆیلەیەتى ڕاهاتوون هەتاوەکو واز لە سەربەستى دەهێنن و ئەوەى هەوڵى سەربەستى دەدا غەیرى ئەوان بن!
ئەمریکا چۆن جورئەتى دەستدرێژى کردنە سەرمان ناکا کە دەبینێ لە فەقیهەکانمان هەن هۆکارى ئەمان و دڵنیایى وایان بۆ ئەمریکا داناوە کە بەدڵى کەسدا نایێ, هەیانە دەڵێ خوێنێ ئەمریکییەکان پارێزراوە بە ئەمانێکى درۆیین (مەبەست ڤیزەیە) و, یەکێکى تر خوێنی بەکرێگیراوەکانیان دەپارێزێ و ڕادەگەیەنێ: ئەو سەربازەى ئەمریکا بەکرێی دەگرێ برامانە و دروست نییە بکوژرێ چونکە نوێژدەکا. وە سێیەمیان جەنگ لە دژیان حەڕام دەکا ئەگەر بەکرێگیراوەکانیان ڕێی پێنەدەن, هەتاوەکوو بووە شتێکى خەندەئامێز یەکێک وەسفى فەتوا ڕەسمییەکانى کرد و وتى: بەڕاستى ئەم موفتییانە وەک ئەو کەسەن کە بە داگیرکەر دەڵێ ئەگەر ویستت موسوڵمانان سەرببڕى بەگوێرەى شەریعەتى ئیسلامى لەسەرتە ئەم هەنگاوانە بگریتەبەر .
١- جلێکى مەدەنى لەبەر بکە هەتا ئەگەر گەورەترین سەرکردەى سەربازیش بووى لە هێزەکانى هاوپەیمانان و ئێمەش زەمانەتت دەدەینێ کە لەگەڵ زەوى بیانکەینە یەک ئەگەر لێت نزیک بوونەوە, چونکە جەماعەت لاى ئەوان بۆتە شتێک بەناوى مەدەنى و سەربازى .
٢- هەندێک کەس لە موسوڵمانان بێنە هەموو خەمیان بەس ورگ و چەند دۆلارێک بێ و لێیان گەڕێ مۆڵگەکانتان بپارێزێ جا کەس جورئەت ناکا لەدواى ئەوە لێت نزیک بێتەوە, ئەوە موسوڵمانە دەتانەوێ موسوڵمانان بکوژن! پاشان چیت دەوێ بیکە, بکوژە و سەربڕە و زانیارى کۆبکەوە و کومەڵگە پڕ بکە لە خانەى لەشفرۆشى و مەیخانە و یارمەتى سەربازى و لۆجستى بۆ هێزەکانت لە ئەفغانستان و عێڕاق دابین بکە .
٣- چەند کەسێک بێنە ناوەکانیان موحەممەد و عەبدوڵڵا (ناوى بێ ناوەڕۆک) بێ و با لەگەڵت بن, بیانکە بە خزمەتکار, گرنگ ئەوەیە کارەکەت بەجێبگەیەنیت و سەلامەت بیت
٤- وە شتێکى تریش هەیە پێش ئەوەى هەر وڵاتێکى موسوڵمان داگیربکەى, ڕێک بکەوە لەگەڵ چەند سەرخۆشێک بۆ ئەوەى ببنە وەلى ئەمر لەو وڵاتە ئیسلامییە‌و, کارێکى باشتان کرد لەگەڵ کەڕەزاى لە ئەفغانستان و لە عێڕاق, چونکە هەر کات بووە وەلى ئەمر ئەوا ئێوە لە پەیمان و ئەمانى ئەودان. (کتێبى (الخونة)ى ئەبو بەکر ناجى بە دەستکارییەوە).
دەڵێى وا ئەمریکا دەبینم و سەیرمان دەکەن و پێمان پێدەکەنن, ژن و منداڵمان دەکوژن و کەس ناجووڵێ و, تێماندا هەیە باسکردنى تاوانەکانى ئەمریکا بە هۆکارى فیتنە دادەنێ, جا ئەگەر موجاهیدان هەستان بە جەنگ کردن لەگەڵ بەکرێگیراوانى ئەمریکا و ئەو کەسانەى کە دەبنە ڕێگر لە نێوان ئێمە و ئەوان ئەوا ئیدانەى ئەو کارە دەکرێ لە کەناڵ و مینبەر و مەجلیسەکان, ئاى ئەمریکا چەند دڵخۆشە بە دوژمنێک کە حاڵى ئاوایە .
ئەمریکا چۆن فێڵمان لێناکا و بە سووکمان دانانێ, کاتێک سووکایەتى بە پێغەمبەرمان دەکا و هەڵوێستى زۆربەمان دەبینێ کە مێژوو لە بەشى سەرشۆڕییەکان تۆمارى دەکا, یا بێدەنگی هەڵدەبژێرین یان ئیدانەکردنى سووکایەتیکردنەکە، بەڵام دواى هێرشکردنە سەر باڵیۆزخانەکانیان, کۆمەڵێک ئیدانەى ئەو هێرشانە دەکەن‌‌و, کۆمەڵێکیشیان سەیرى خوێنى موسوڵمانان دەکەن کە دەڕژێنرێ و نامووسیان هەتک دەکرێ خەمساردە و هیچ دەنگى لێوە نایێ وەک شەیتانێکى ڵاڵ, بەڵام کاتێک باڵیۆزى ئەمریکى کوژرا غیرەت لە دڵیدا جووڵاو ڕاپەڕی بۆ ئەوەى بڵێ هەر کەسێک هاوپەیمانێک بکوژێ بۆنى بەهەشت ناکا و, وەک بڵێی نازانێ ئەوەى پشتى موسوڵمانێک بەربدا خواى گەورە پشتى بەردەدا .
چ نەنگییەکی گەورەیە لە وڵاتێکدا کە ئەمریکا فڕۆکەکانى خۆى تێدا هەڵدەفڕێنێ و بە هەوەسى خۆى ئەوەى بیەوێ دەیکوژێ بە بێ حیساب, ئەمریکا سەروەت و سامانەکەى تاڵان دەکا و ژن و منداڵەکانى دەکوژێ, لەو وڵاتە میهرەجانى سەرخستنى پێغەمبە رصلی الله علیه وسلم ئەنجامدەدرێ و ڕێکخەرى میرەجانەکە هەڵدەستێ و ڕایدەگەیەنێ ئەوانەى بەسەر باڵیۆزخانەى ئەمریکایان داداوە کۆمەڵێکن لە گێژ و گەمژەکان, لەکاتێکدا عاقڵان دەزانن کە باڵیۆزى ئەمریکى فەرمانڕەواى ڕاستەقینەى وڵاتە .
وە کۆمەڵێکیان سەرشۆڕییان گەیشتە ڕاددەیەک وتیان کوشتنى ئەوانەى سووکایەتییان کردووە بە پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم ئیسلام ناشرین دەکا .
بەڕاستى ئەمانە سەرشۆڕییەکە شایانى ئەوەیە لەسەر بەرد هەڵبکۆڵرێ‌‌‌‌‌و بە نەوەکانى داهاتوو بدرێ بۆ هۆشداریدان بە نەوەکانمان لە سەرشۆڕى و ملکەچکردن .
بەڕاستى جێی پێکەنین و گریان بوو کاتى سووکایەتی کردنەکە بەپێغەمبەرصلی الله علیه وسلم هەندێک قەلەم و زمان هەبوون بەڵگەیان بەم ئایەتە : (لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ) و ئەو ئایەتە دەهێنایەوە: (وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ) و داواى ئەوەیان دەکرد کە خراپەکە بە چاکە وەڵامبدەنەوە و هەندێک لایەنیان لە بەزەیى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم باسدەکرد (دایک و باوکم بە قوربانى بن) .
وە ئەوانە لەبیریان چووە کە پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم بۆ موسوڵمانان دڵسۆز و بەبەزەییە, خواى گەورە دەفەرمووێ: (لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ). وە هەروەها دەفەرمووێ: (وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ).
بۆیە پێم خۆشبوو تیشک بخەمە سەر هەندێک لە هەڵوێستەکانى ژیانى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم کە هەندێک شتى تێدایە ئەوانە لێی بێئاگان, بەڕاستى ئەوانە گومڕابوون بەوەى تەنها چاوییان خستۆتە سەر یەک لایەن لە لایەنەکانى ڕێبازى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم و سەیرى لایەنەکانى تر ناکەن, ئەو دەم بەخەندە و جەنگاوەر بوو و, پێغەمبەرى بەزەیى و پێغەمبەرى جەنگیش بوو و, ئەو ڕەشکەرەوەیەش بوو کە خوا کوفرى پێ ڕەشدەکاتەوە و, کە خوا پێی فەرمووە: (وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ). وە ئەو پێغەمبەرەیە کە خوا پێى فەرمووە: (جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ) و بەشوێنکەوتووەکانى ئەو پێغەمبەرەى فەرمووە: (قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً) وە دەفەرموێت: (وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُم). وە پێی فەرموونە: (وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ للهِ).
بێگومان پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم هێڵەپانەکانى بانگەوازەکەى و گرنگترین مەشخەڵەکانى ڕێی بانگەوازەکەى و حاڵى بەرهەڵستکارانى ڕوونکردۆتەوە و فەرموویەتى: “بُعثت بين يدي الساعة بالسيف حتى يُعبد الله وحده لا شريك له وجعل رزقي تحت ظل رمحي وجعل الذل والصغار على من خالف أمري ومن تشبه بقومٍ فهو منهم” رواه أحمد. واتە: لەپێش قیامەتدا بە شمشێر ڕەوانە کراوم بۆ ئەوەى تەنها خواى گەورە بە بێ هاوەڵ بپەرسترێ و ڕزقم لەژێر سێبەرى ڕمەکەم دانراوە و بچووکى و سەرشۆڕى کراوە بە بەشى ئەو کەسەى کە سەرپێچى فەرمانەکانم دەکا و هەر کەسێک خۆى بچوێنێ بە گەلێکى تر ئەوە لەوانە. جا ئایا ئەوانە لەم فەرموودەیە تێدەگەن.
وە هەروەها ئیمامى ئەحمەد ڕیوایەتى کردووە لە عبد الله ى کوڕى عومەڕ (خوا لێیان ڕازى بێ) کە موشریکەکانى قوڕەیش لاى بەردەڕەشەکە کۆببوونەوە و دەیان وت:هەرگیز کەسمان نەدیوە وەکو خۆمان ئارام بگرێ لەسەر ئەوەى ئەو پیاوە پێماندەکا, خەونەکانى پووچەڵ کردینەوە و جنێوى دا بە باپیرانمان و دینەکەى عەیبدار کردین و کۆمەڵەکەى پەرتەوازە کردین و جنێوى بە پەرستراوەکانمان دا بەڕاستى ئاراممان لێی گرت لەسەر کارێکى گەورە, ئیبنو عومەر فەرمووى ئەوان ئەو باسانەیان دەکرد پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم لێیان بەدیارکەوت و دەڕۆیى هەتاوەکو گەیشتە لاى ڕوکن پاشان بەلایاندا ڕۆیى و طەوافى دەکرد جا کاتێک بەلایان تێپەڕى هەندێک قسەیان پێ وت لەبەر هەندێک قسە کە پێی وت, وتى: لە ڕووى پێغەمبەرەوەصلی الله علیه وسلم ئەوەم زانى, پاشان ڕۆیشت کە جارى دووەم بەلایان تێپەڕییەوە دیسان هەمان قسەیان پێ وت لە ڕووى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم ئەوەم زانى, پاشان ڕۆیشت و بۆ جارى سێیەم بەلایاندا تێپەڕى و هەمان قسەیان پێ وت پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم فەرمووى: “گوێتان لێیە ئەى کۆمەڵى قوڕەیش سوێند بەوەى کە گیانى منى بەدەستە بە سەربڕین بۆتان رەوانەکراوم”, کوا لەکوێن ئەوانەى دەیانەوێ بە بانگەواز وەڵامى سووکایەتی کردن بدەینەوە؟
لە جەنگى بەدردا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم حەفتا لە موشریکانى کوشت و حەفتاى تریشى لێ بە دیل گرتن پاشان ڕاوێژى بە هاوەڵان کرد لەمەڕ دیلەکان, جا ئەبو بەکر ئاماژەى بەوە کرد بە فیدیە بەریان بدا بەڵکو خواى گەورە هیدایەتیان بدا بۆ ئیسلام, وە عومەر ئاماژەى بەوە کرد لە گەردنیان بدرێ, جا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم ڕاوێژەکەى ئەبوبەکرى وەرگرت, پاشان خواى گەورە سەرزەنشتى پێغەمبەرى کرد لەسەر وەرگرتنى فیدیە بەم فەرموودەیەى خواى گەورە: (مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ) جا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم پەشیمان بوویەوە لەو کارە و لەبەر زۆرى پەشیمانییەکەى دەستى کردە گریان و خۆزگەى خواست بی کوشتنایە و فیدیەى قبوڵ نەکردبایە .
وە لەنێوان دیلەکانى بەدر نەضرى کوڕى حارث ڕاگیرا بۆ ئەوەى بکوژرێ چونکە زۆر ئەزیەتى پێغەمبەرى دابووصلی الله علیه وسلم, نەضر داواى بەزەیى لە پێغەمبەر کرد و وتى: مناڵەکانم کێیان هەیە ئەى موحەممەد؟ پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم وتى : “ئاگر”.
بەنو قەینوقاع تەحەڕڕوشیان بەیەک ئافرەتى موسوڵمان کرد پیاوێک لە موسوڵمانان ئەو زێڕینگرەى کوشت کە ئافرەتەکە لاى دانیشتبوو یەهوودییەکانیش کوشتیانەوە, جا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم گەمارۆى دان هەتاوەکو گوێڕایەلى حوکمەکەى بوون, دەربەدەرى کردن پاش ئەوەى کە ئیبنو ئوبەیی زۆر داواى ئەوەى کرد لێیان ببوورێ. چەند عیبرەتێکى گەورەیە! پێغەمبەرى ڕەحمەت جەنگ هەڵدەگیرسێنێ لەبەر تەحەڕڕوش کردن بەیەک ئافرەت و کوشتنى یەک پیاو! ئایا کۆمەڵى سەرشۆڕان لەمە تێدەگەن؟ چەندین ئوممەت کوژران و نامووس هەتک کران و کەس نابینین لەوانە نیازى جووڵەى هەبێ.
چەند کەسێک هاتنە مەدینە موسوڵمان بووبوون, تووشى تا ببوون جا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم فەرمانى پێکردن لەگەڵ شوانى وشترەکان بڕۆن لە میز و شیرى وشترەکان بخۆنەوە جا کاتێک چاکبوونەوە شوانەکەیان کوشت و وشترەکەیان برد پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم ناردى بەشوێنیان هەتاوەکو هێنران, جا دەست و قاچیانى بڕى و بزمارى سوورکراوەى خستە ناو چاویان چونکە ئەوانیش وایان لە شوانەکە کردبوو پاشان وازى لێهێنان تاوەکو مردن و داواى ئاویان دەکرد و ئاویان پێنەدرا, ئا بەم شێوەیە زۆرداران سزا دەدرێن.
وە کاتێک بەنو نەضیر ویستیان پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم بکوژن گەمارۆى دان و باخى خورماکانى تێکدان و سووتاندنى هەتاوەکو چۆڵکردنی مەدینەیان قەبووڵکرد و لە ماڵ و سامانیان تەنها ئەوەیان برد کە وشتر هەڵیگرت جگە لە چەک.
وە کاتێک بەنو قریظة غەدریان کرد دواى جەنگى خەندەق پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم فەرمانى بە موسوڵمانان کرد تا بجەنگن لەگەڵیان و پەلەى لێکردن هەتاوەکو فەرمووى: “کەستان نوێژى عەسر نەکا تا لە ناوچەى بەنو قریظە نەبێ” جا گەمارۆى دان تا گەمارۆى سەریان توندبوو و بۆ حوکمى سەعدى کوڕى معاذ ملکەچ بوون, ئەویش حوکمى دەرکرد بە کوشتنى پیاوەکانیان و دیل کردنى ژن و مناڵەکانیان, جا بران و ژمارەیان شەش سەد یان زیاتر بوو بە جیاوازى ڕیوایەتەکان, وە پیاوەکانیان کوژران غولامیان دەهێنا کە گومان لە بلووغى هەبوو پۆشاکیان لادەبرد و سەیریان دەکرد ئەگەر مووى لێهاتبا ئەوا دەکوژرا بەم شێوەیە تا تەواوبوون. وە بۆمان هەیە بڵێین گەر موجاهیدان ئەم کارە لەگەڵ جوولەکە زایۆنییەکان بکەن, بانگەشەکەرانى زانست چ قسەیەک دەکەن؟
پیاوێکى نابینا هەبوو و کەنیزەکێکى هەبوو باش بوو لەگەڵى و دوو منداڵى لەو کەنیزەکە هەبوو و کەنیزەکەکە قسەى دەوت بە پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم پیاوەکەش قەدەغەى دەکرد و کەنیزەکەکە وازى نەدەهێنا, ڕۆژێکیان کەنیزەکەکە قسەى وت بەپێغەمبەرصلی الله علیه وسلم پیاوەکە کوشتى, جا کە ئەو ڕووداوە بەپێغەمبەرصلی الله علیه وسلم ڕاگەیەنرا فەرمووى: “شایەتى بدەن کە خوێنى ئەو ئافرەتە بەفیڕۆچوو”.
وەکاتێک کەعبى کوڕى ئەشڕەف بەو هەموو کارە قێزەونانە هەستا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم هەستا لەناو هاوەڵەکانیدا فەرمووى: “کێ کەعبى کوڕى ئەشڕەفم بۆ دەکوژێ چونکە ئەو ئەزیەتى خوا و پێغەمبەرەکە داوە”. موحەممەدى کوڕى مەسلەمە لەگەڵ چەند کەسێک بۆى دەرچوون و پەلکێشیان کرد تا کوشتیان. ئینجا لەدواى ئەوە زاواى ئیبنو ئەبى حەقیق هات و ئەویش سەرییەکى بۆ ڕەوانەکرا و کوشتیان لەکاتێکدا لە ماڵى خۆى لەناو منداڵەکانى خەوتبوو.
وەکاتێک پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم هەواڵى پێگەیشت کە هۆزێک زەکات نادەن خۆى ئامادەکرد بۆ جەنگ لەگەڵیان هەتاوەکو هەواڵدەرێک هات وتى کە هۆزەکە قەدەغەی زەکات ناکەن وئەم ئایەتە دابەزى: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا).
وە لە پەیمانى حودەیبییەدا پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم عوثمانى کوڕى عەففانى وەک نێردراوى خۆى ناردە لاى موشریکەکان, جا دەنگۆى کوشتنى عوثمان بڵاوکرایەوە ئەویش داواى لە هاوەڵانى کرد بەیعەتى پێبدەن, ئەوانیش بەیعەتیاندا لەژێر دارەکەدا دابە پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم کە ڕانەکەن, نیازیان بوو جەنگ بکەن لەگەڵ قوڕەیش بەهۆى کوشتنى عوثمان.
وە بۆت هەیە بیربکەیەوە: پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم جەنگێکى هەڵدەگیرساند لەپێناوى کوشتنى یەک پیاو, وەئەگەر بێتو بانگەشەکەرانى حیکمەتى لاى خۆمان لەو ڕۆژەدا ئامادەبوونایە هەڵدەستان و وتاریان دەدا و هاواریان دەکرد لەناو خەڵک: حیکمەت لەوەدایە بە یەک کوژراو بگەڕێینەوە نەک ببینە هۆکارى کوژرانى زیاتر! سەرکەوتن و بەزین بە ژمارەى کوژراوان لێکدەدەنەوە و سەیرى هەیبەتى موسوڵمانان و ترساندنى دوژمنانیان ناکەن.
وە هەر بەم شێوەیە لە غەزوەى موئتە پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم سوپایەکى سێ هەزار جەنگاوەرى لە باشترین هاوەڵانى خۆى نارد و خستنیە مەترسییەوە کە ناردنى بۆ دەوروبەرى شام, شوێنێکى دوور و دوژمنێکى توند و ڕووبەڕووکردنەوەى سێ هەزار لە هاوەڵانى بۆ مەترسى ڕیشەکێشکردن و, ئەمەش هۆکارەکەى کوشتنى پیاوێکى موسوڵمانان بوو پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم ویستى تۆڵەى بسەنێتەوە چونکە دەستدرێژى کردنە سەر یەک موسوڵمان دەستدرێژى کردنە سەر هەموو موسوڵمانانە, ئا بەم شێوەیە جەنگ بەرپادەکرێ لەپێناوى یەک پیاو, ئاخ بۆ خوێنى موسوڵمانان کە زەوى پێ ئاودراوە و هەندێکمان بانگەشەى ئەوە دەکەین کە بەرژەوەندى لەوەدایە سەریان نەخەین.
وە کاتێک مەککە ئازاد کرا هاتنە لاى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم و پێى وترا ئیبن ئەخطەل خۆى هەڵواسیوە بە دیوارى کەعبە, ئەویش وتى: “بیکوژن”, ئیبن ئەخطەل موسوڵمان ببوو پاشان موڕتەدد بۆوە و دوو کەنیزەکى هەبوو و فەرمانى پێکردبوونى بە جنێودان بە پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم گۆرانى بڵێن .
وە کاتێک خەڵکى طائیف جەنگیان لەگەڵى کرد و خۆیان لە قەڵاکەیان قایم کردبوو گەمارۆى دان و مەنجەنیقى بۆ دانان و فەرمانیدا بە تێکدانى باخە ترێکانیان و پاشان وازى لێهێنا کاتێک داوایان لێکرد لەبەر خوا و بەزەیى وازیان لێبهێنێ .
ئەمە کۆمەڵێکە لە هەواڵەکانى پێغەمبەرى خواصلی الله علیه وسلم, جا کە باسى ئەم فەرموودەیەى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم : “اذهبوا فأنتم الطلقاء” و ئەو فەرموودەیە: “إنما بُعثت رحمةً” و باسى لێبوردەیى پێغەمبەرتان بۆ کرا, وە باسى سەردانییەکەى کرا بۆ لاى یەهوودییەکە لەکاتى نەخۆش کەوتنى جوولەکەکە و, باسى چاکە و تەحەممولى بەرامبەر ئەزیەتەکانى عبد الله کوڕى ئوبەیی و, نەرم و نیانى بەرامبەر ئەو کەسەى کە خراپەى لەگەڵ دەکرد کرا, وە ئەگەر تەوازوع و هەژارى پێغەمبەر و لاواندنەوەى بۆ منداڵ و پیرەکان بەزەیى بەسەر خزمەتکار و هەتیوان و خۆراکە سادە و خەوتنەکەى لەسەر حەسیر کرا, وە ئەگەر باسى نەرم و نیانى ئەو لەگەڵ کافران و قەبووڵ کردنى دیارییەکانیان کرا و ئەم قسەیەتان بۆ هێنرایەوە: “بل أرجو أن يخرج الله من أصلابهم من يعبد الله لا يشرك به شيئًا”, ئەگەر ئەمانەتان بۆ باسکرا ئەوا ئەوانەى سەرەوە باس بکەن, چونکە هەمووى لە ڕیبازى پێغەمبەرە صلی الله علیه وسلم کە باشترین ڕێبازە و, ئەوەى ئەو کارانەى کردووە هەر ئەوە کە ئەو کارانەى ترى کردووە, وە هەموو ئەو سوننەتانە لە یەک شەریعەتدان و, وە ئەگەر یەکێک ڕەخنەى لێگرتین و وتى پێغەمبەرصلی الله علیه وسلم بە دەستى خۆى تەنها یەک پیاوى کوشتووە ئەوا پێی دەڵێین لەژێر چاودێرى و فەرمانى ئەو سەدان کوژران و, هەر ئەو بوو کە گریا چونکە دیلەکانى گرت و نەى کوشتن پێش ئەوەى خوێنێکى زۆر لە زەوى بڕێژێ بە کوشتنى موشریکان.
با دین بەتەواوى وەرگرین و بەتەواوى بچینە ناو ئیسلامەوە و, بەڕاستى لە ئیسلامدا نییە ئەوان بمانکوژن و نامووسمان هەتک بکەن و گاڵتە بەدین و پێغەمبەرمان بکەن و ئێمەش باسى ئیسلام و لێبوردەیى ئیسلام بکەین و بڵێین (وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ).
سبحان ربك رب العزة عما يصفون وسلامٌ على المرسلين والحمد لله رب العالمين.