“به‌ڵگه‌نامه‌كانی ویكیلیكس” یاخی بونێکی نوێ بەسەر سوپا نوێیه‌كاندا / بەشی دووەم:
نوسینی شیکەرەوەی سیاسی: أسد الجهاد ٢
سووپا نوێیه‌كانی ئه‌م سه‌رده‌مه زۆر یه‌كگرتووترن له سوپاكانی پێش سه‌رده‌می خۆیان، به هۆی زاڵبوونی ئه‌و سه‌ركرده وخاوه‌ن ده‌سه‌ڵاته توند وتیژ ودیكتاتۆرانه‌ی كه به سیاسه‌ته نیشتیمانیه‌كان كارده‌كه‌ن، وه به هۆی تێكه‌ڵبوونی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان له‌گه‌ڵ به‌رژه‌وه‌ندییه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان وخاوه‌ن هێزه هه‌رێمیه‌كان. وه له‌به‌ر ئه‌وه هه‌وڵه‌كانی سووپاكان بۆ یاخیبوون زۆر گران بووه سه‌ره‌ڕای هۆیه‌كی گرنگی تر كه بریتییه له پێشكه‌وتنی زانستی كه یارمه‌تی ڕژێمه‌كان ده‌دات له ئاشكراكردنی كۆبوونه‌وه نهێنییه‌كان به شێوه‌یه‌كی خێراتر، بۆیه هه‌وڵه‌كانی یاخیبوون سه‌رنه‌كه‌وتن. له زۆربه‌ی جاره‌كان هه‌روه‌كو له جۆرجیا وبه‌نگلادش وجێگای تر، وه له‌م جه‌نگه نوێیه‌دا، یاخیبوونی سووپاكان پێویستی به جۆرێكی نوێی شۆڕشه، چونكه ئه‌و یاخیبوونه‌ی كه پێشتر ڕوویده‌دا به كه‌ڵكی ئه‌م سه‌رده‌مه نایه‌ت، وه هه‌ڵاتنی هاوپه‌یمانه‌كانی ویلایه‌ته یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا ونه‌مانیان له‌م هاوپه‌یمانیه‌ته‌دا، له‌گه‌ڵ كه‌مبوونه‌وه‌ی هێزیان به‌رامبه‌ر به هێزی موجاهیدان، ته‌نها یاخیبوونێك نه‌بوو له‌سه‌ر وڵاته یه‌كگرتووه‌كان، وه ده‌ستوه‌شانی سه‌رباز وئه‌فسه‌ره ئه‌مریكییه‌كان له ناو سووپای ئه‌مریكی، وه ته‌ریق بوونه‌وه‌ی سیاسه‌ت مه‌داره‌كان له شكسته‌كانی سوپاكه‌یان له به‌رامبه‌ر بێهێزترین سوپای دونیا به یاخیبوون له سه‌ر سوپا وده‌وڵه‌ت دانانرێت، به‌ڵكو هه‌تا ژماره‌ی خۆكوژه‌كانی ناو سووپا به سه‌دان بێت، وه هه‌تا ئه‌گه‌ر گه‌وره‌ترین سه‌ركرده‌كانی سووپا یاخیبێت وه‌كو جه‌نه‌ڕاڵ (ماكریستاڵ) وغه‌یری ئه‌ویش له‌وانه‌ی وایان پیشاندان كه ده‌ست له‌كار كێشانه‌وه‌یان ڕاگه‌یاندووه كه زۆربه‌ی سه‌ركرده‌كانی سووپا وهه‌ندێك له وه‌زیره‌كان بوون، ئه‌مانه به‌ڕاستی به یاخیبوونێكی ته‌واو دانانرێت، بۆیه سووپا نوێیه‌كان له‌م جه‌نگه نوێیه‌دا پێویستیان به جۆرێكی جیاواز ونوێ هه‌یه له شۆڕش ویاخیبوون…
یاخیبوون وشۆڕش له دژی سووپاكانی وڵاته یه‌كگرتووه‌كان وهاوپه‌یمانه‌كانی له جه‌نگه‌كه‌یان له دژی القاعدة خۆی له دزه‌پێكردنی سه‌دان هه‌زار به‌ڵگه‌نامه‌ی نهێنی له لایه‌ن یاخیبوونه‌كانی ناو سووپای ئه‌مریكی ونوێنه‌ره دبلۆماسیه‌كانی ده‌بینێته‌وه، به شێوه‌یه‌كی نوێ یاخیبوون كه كاریگه‌رییه‌كی زۆر ده‌كات له‌سه‌ر سیاسه‌ته‌كانی ئه‌مریكا وپله‌وپایه جیهانیه‌كه‌ی، ئه‌مه‌ش له‌وه‌ی كه ناسراوه به ((به‌ڵگه‌نامه‌كانی ویكیلیكس)).
خوای گه‌وره پێشتر مه‌كری له ئه‌مریكا كرد، به‌وه‌ی كه ڕاگه‌یاندنی ئه‌مریكی بۆ جیهان به‌كار خست بۆ ئه‌وه‌ی ڕووداوه‌كانی ئه‌یلول\سێپتێمبه‌ر به هه‌موو جوزئیاته‌كانی بڵاو بكاته‌وه، به‌مه‌ش یه‌كێك له گرنگترین ئه‌و ئامانجانه‌ی كرده‌وه‌كه‌ی له پێناو ئه‌نجامدرا به‌دیهات، وه ڕاگه‌یاندنی ئه‌مریكی به‌كارخست بۆ ئه‌وه‌ی وێنه‌كانی ئه‌بوغرێب بڵاوبكاته‌وه، وه‌یاخیبوونه‌كانی سووپا وفه‌رمانگه ڕه‌سمییه‌كانی ئه‌مریكای به‌كارخست بۆ ئه‌وه‌ی چه‌ندین به‌ڵگه‌نامه‌ی نهێنی مه‌ترسیدار بۆ سایتی ویكیلیكس بگوازنه‌وه…
شاره‌زاكان وای بۆ چوون شۆڕشێك له دژی ئه‌و ڕاگه‌یاندنه به‌سیاسه‌تكراوه به‌رپا بێت كه گرنگترین به‌هاكانی مانه‌وه‌ی خۆی له‌ده‌ستداوه كه بریتییه له ئاشكراكردنی ڕاستییه‌كان، ئه‌و ڕاگه‌یاندنه به‌سیاسه‌تكراوه‌ی كه ئیدراه‌ی ئه‌مریكی به‌ڕێوه‌یده‌بات وبه‌كاریده‌هێنێت له به‌ده‌ستهێنانی ئامانجه ئیمپریالییه‌كانی دوای ئه‌وه‌ی كه بارودۆخی ڕاگه‌یاندنی سه‌ربه‌خۆ تێكچوو وبه‌ته‌واوی كۆنترۆڵكرا له‌لایه‌ن ئیداره‌ی ئه‌مریكی، پێشتر “جۆن ئاشكڕۆفت” فه‌رمانی ده‌ركردبوو بۆ وه‌زاره‌تی داد به‌وه‌ی خۆی به‌دوور بگرێت له پێدانی به‌ڵگه‌نامه‌كان به‌پێی یاسای “سه‌ربه‌خۆیی زانیارییه‌كان” هه‌روه‌كو ده‌سه‌ڵاته ته‌نفیزییه‌كانیش به‌شێوه‌یه‌كی ئاشكرا له گرنگی ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ییان كه‌مكرده‌وه
كه ده‌سه‌ڵاتی دادوه‌ری بڵاویانده‌كاته‌وه یان بیر له بڵاوكردنه‌ویان ده‌كاته‌وه بۆ خه‌ڵكی، وه كۆنگرێسیش “یاسای نیشتمانی” جێگیركرد كه “ده‌وڵه‌تی پۆلیسی” پیرۆز ده‌كات، وه‌هه‌تا لێكۆڵینه‌وه‌كانی تایبه‌ت به ڕووداوه‌كانی ئه‌یلول/سێپتێمبه‌ر بڵاونه‌كرایه‌وه، وه به‌زیادبوونی پرسیاره ئاڵۆزه‌كانی په‌یوه‌ست به ڕووداوه پیرۆزه‌كانی سه‌ر دوو بورجه بازرگانییه جیهانییه‌كه وپێنتاگۆن وبه‌هۆی ناڕه‌زاییه زۆره‌كان له‌لایه‌ن كه‌س وكاری كوژراوه‌كان، كۆنگرێس “لێژنه‌ی نیشتمانی سه‌باره‌ت به ده‌ستدرێژییه تیرۆریستییه‌كانی سه‌ر وڵاته یه‌كگرتووه‌كان”ی پێكهێنا، به‌ڵام كۆنگرێس كاره‌كانی لێژنه‌كه‌ی به‌سته‌وه به جۆرێك وای له سه‌رۆكی دیاریكراوی یه‌كه‌می لێژنه‌كه “هێنری كیسنجه‌ر” كرد كه ناچار بێت ده‌ست له كار بكێشێته‌وه پاش ته‌نها سێ هه‌فته له ده‌ست به‌كاربوونی!