سازمان همکاری شانگهای: نمایش قدرت و تضعیف غرب. تهدید جنگ بزرگ در خاورمیانه (۳)
به قلم: محمد اسامه
نقاط درد و خطرات یک جنگ جهانی:
۱. تایوان: درگیری بر سر تایوان همچنان خطرناک‌ترین نقطه است. منابع پنتاگون به برنامه‌های ایالات متحده برای افزایش عرضه سلاح به تایپه در سال ۲۰۲۶، از جمله سیستم‌های دفاع موشکی، اشاره می‌کنند.
چین در واکنش می‌تواند رزمایش‌های نظامی گسترده‌ای برگزار کند یا این جزیره را محاصره دریایی کند. کارشناسان احتمال درگیری نظامی مستقیم بین ایالات متحده و چین را در سال ۲۰۲۶، ۲۰ درصد تخمین می‌زنند، اما تحریم‌های اقتصادی و حملات سایبری محتمل‌تر هستند.
۲. اوکراین: بعید است مذاکرات بین روسیه و اوکراین به آتش‌بس پایدار در سال ۲۰۲۶ منجر شود. منابع اطلاعاتی بریتانیا می‌گویند که پوتین بدون تضمین بی‌طرفی اوکراین و لغو تحریم‌ها آماده سازش نیست. ادامه درگیری با احتمال ۸۰ درصد، تنش‌ها بین روسیه و ناتو را افزایش می‌دهد، به ویژه اگر ایالات متحده کمک‌های نظامی به کیف را افزایش دهد.
۳. خاورمیانه: قتل عام غزه و حملات اسرائیل به ایران در ژوئن ۲۰۲۵ که در اجلاس سازمان همکاری شانگهای محکوم شد، احساسات ضد غربی را افزایش می‌دهد. اطلاعات محرمانه از واشنگتن نشان می‌دهد که “اسرائیل” قصد دارد به بهانه یافتن “شواهد جدید” از توسعه سلاح‌های هسته‌ای تهران، حملات جدیدی به تأسیسات هسته‌ای ایران انجام دهد. این می‌تواند باعث یک جنگ منطقه‌ای با دخالت نیابتی چین شود که منافع اقتصادی عمیقی در ایران دارد. در مورد روسیه، نباید انتظار کمک واقعی از مسکو داشت، مگر در حد لفاظی.
۴. دریای چین جنوبی: تقویت حضور نظامی ایالات متحده و متحدانش در منطقه می‌تواند اقدامات تلافی‌جویانه چین، از جمله رهگیری کشتی‌های جنگی و هواپیماها را برانگیزد. با این حال، احتمال وقوع یک حادثه با درگیری نظامی محدود در سال ۲۰۲۶ هنوز کم است، اگرچه پویایی تنش‌ها رو به افزایش است که می‌تواند منجر به عواقب غیرمنتظره‌ای شود.
چه انتظاری باید داشت؟
۱. فشار اقتصادی ایالات متحده: ترامپ ممکن است تحریم‌های جدیدی را علیه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، از جمله هند و ترکیه، به دلیل همکاری با روسیه و چین اعمال کند. این امر پکن را به سمت ایجاد یک سیستم مالی جایگزین در سازمان همکاری شانگهای سوق می‌دهد که تا پایان سال ۲۰۲۶ به صورت محدود شروع به کار خواهد کرد.
۲. کریدور زنگزور: آذربایجان و ارمنستان تحت فشار ترکیه و ایالات متحده به توافق‌نامه افتتاح این کریدور پایبند خواهند بود. با این حال، روسیه و ایران مانع اجرای این پروژه خواهند شد و نیروهای ارمنی را به طور غیررسمی تحریک می‌کنند که این امر خطر درگیری محلی را افزایش می‌دهد.
۳. بحران تایوان: چین فشار نظامی بر تایوان را افزایش خواهد داد، اما به احتمال زیاد سعی خواهد کرد از درگیری مستقیم جلوگیری کند و اقدامات اقتصادی مانند محدود کردن صادرات فلزات خاکی کمیاب را ترجیح می‌دهد. ایالات متحده با افزایش حضور نظامی خود در منطقه پاسخ خواهد داد که این امر خطر درگیری‌های تصادفی را افزایش می‌دهد.
۴. اوکراین: تلاش‌ها برای ایجاد یک روند مذاکره با روسیه ادامه خواهد یافت، اما با توجه به اقدامات و لفاظی‌های کرملین، پیشرفت قابل توجهی نخواهد داشت. روسیه برای تقویت موضع خود قبل از مذاکرات احتمالی آینده با دولت آمریکا، فشار نظامی در شرق اوکراین را افزایش خواهد داد.